Otwarte fundusze emerytalne w końcu na cyfrowym biegu

OFE frontem do klienta

Projekt, którego autorem jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS), proponuje przede wszystkim cyfrowy retusz ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1113 ze zm.; dalej: ustawa). Stawia na unowocześnienie kontaktów z ponad 14 mln uczestników, które obecnie polegają na tradycyjnych (papierowych) metodach rodem z lat 90. ubiegłego wieku. Zgodnie z proponowanym art. 81 ust. 1 ustawy umowę z OFE będzie można zawrzeć w formie:

• pisemnej,
• elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku lub
• dokumentowej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku.

Z takiej alternatywy skorzysta również klient OFE przy składaniu oświadczenia o zapoznaniu się z informacją o aktualnej sytuacji funduszu czy o stosunkach majątkowych między nim a małżonkiem albo przy dokumentowaniu stosunków innych niż wspólność ustawowa. Wyjątkowo żądanie wypłaty środków z pracowniczego funduszu emerytalnego jednorazowo lub w ratach zgłosi w formie papierowej lub elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku.

„Zmiany są związane z upowszechnieniem dostępu do internetu i poczty elektronicznej oraz wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społecznym, umożliwiając przyspieszenie całego procesu” – wynika z OSR projektu.

W funduszach emerytalnych bez przekazów

Kolejny problem, który ma rozwiązać planowana nowelizacja, to horrendalne koszty przekazów pocztowych (opłata za jeden oscyluje w granicach od 8 zł do nawet 200 zł). Szkopuł w tym, że OFE nie mogą inaczej przekazywać przechowywanych w nich pieniędzy. Złotym środkiem może się okazać postulowany w projekcie nakaz realizacji wyłącznie wypłat bezgotówkowych – na wskazany rachunek bankowy czy rachunek w kasie oszczędnościowo-kredytowej. W tym trybie uprawnieni otrzymają m.in. wypłatę środków:

• z rachunku pracowniczego funduszu w razie rozwodu lub unieważnienia małżeństwa,
• dla osoby wskazanej przez zmarłego lub spadkobiercy,
• osobie uposażonej po śmierci członka pracowniczego funduszu.

MRPiPS chce również pozwolić funduszom emerytalnym na opłacanie ze swoich aktywów kosztów procesowych (w tym zastępstwa procesowego) określonych w wyroku sądowym lub w umowie zawartej z profesjonalnym pełnomocnikiem reprezentującym fundusz, poniesionych w postępowaniu sądowym. Jednak tylko pod warunkiem, że spór został wygrany, a korzystny wyrok już się uprawomocnił.

MRPiPS: będzie prościej i taniej

Od nowego roku fundusz nie będzie już musiał zamieszczać obowiązkowych ogłoszeń w dzienniku o zasięgu krajowym; wystarczy, jak zrobi to jedynie na ogólnodostępnej stronie internetowej przeznaczonej do udostępniania takich informacji. Dotyczy to m.in. ogłoszeń o zmianie statutu i prospektu OFE czy zezwolenia organu nadzoru na przejęcie zarządzania otwartym funduszem lub połączenie powszechnych towarzystw. Chodzi o powszechny społeczny dostęp do internetu, który łatwiej i szybciej umożliwi sprawdzenie na stronie WWW towarzystwa emerytalnego wszystkich zmian wprowadzonych do statutu OFE niż prenumerata dostępu do gazety ogólnopolskiej. Także o optymalizację kosztów operacyjnych instytucji wynikającą z wyeliminowania wydatków ponoszonych dotychczas na obligatoryjne publikacje prasowe. Projekt nakazuje też OFE każdorazowe upowszechnienie na wskazanej stronie internetowej tekstu jednolitego statutu. W ten sposób klient nie tylko dowie się o korektach, lecz także łatwiej mu przyjdzie ocena wpływu tych zmian na wzajemne prawa i obowiązki stron.

Jednoznaczne uprawnienie dla komorników

Resort pracy zamierza rozwiać wątpliwości powstałe na tle wzajemnej korelacji art. 761 kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 49 ustawy. Wedle pierwszego przepisu komornik (cywilny organ egzekucyjny) ma prawo żądać od organów administracyjnych, podatkowych czy rentowych oraz innych instytucji informacji umożliwiających identyfikację dłużnika i jego stanu majątkowego w zakresie niezbędnym do zapewnienia prawidłowego toku postępowania, a drugi milczy na ten temat. Nie wiadomo w końcu zatem, czy OFE musi udostępnić na wniosek komornika dane objęte tajemnicą zawodową związane z jego działalnością. W świetle modyfikowanego art. 49 ustawy zrobi to na żądanie komornika w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub zabezpieczającym, albo wykonywaniem postanowienia o zabezpieczeniu spadku lub ze sporządzaniem spisu inwentarza, jeżeli ujawniane dane okażą się niezbędne w tym postępowaniu.

Agent transferowy

Projekt stwarza również ramy prawne umożliwiające zlecanie przez OFE usługi prowadzenia rejestru członków w ramach dalszego outsourcingu. Otóż podwykonawca, który już zawiaduje takimi czynnościami na rzecz funduszu, zyska możliwość ich delegowania na osobę trzecią. Najpierw jednak ta ostatnia będzie musiała zdobyć zgodę samego funduszu i zarządzającego nim towarzystwa. Fundusz, który wyrazi akceptację, i tak nie zostanie zwolniony z odpowiedzialności za zachowanie tajemnicy zawodowej. ©℗