Te dodatki, zniżki i świadczenia należą się do emerytury czy renty [LISTA]

Poniżej lista najważniejszych ulg, świadczeń i dodatków dla seniorów. Osoby na emeryturze czy rencie powinny móc korzystać z przysługujących im praw oraz usług. Seniorzy nie powinni być wykluczeni społecznie, tak więc jednym ze sztandarowych działań rządu jest tzw. bon senioralny, świadczenie honorowe, ulgi na leki, polityka senioralna do 2030 r. czy "Senior+" wieloletni program na lata 2021-2025.

60 000 tys. zł na 2025 r. w ramach polityki senioralnej

Istotą programu "Senior+" jest wsparcie w tworzeniu i funkcjonowaniu ośrodków wsparcia, tj. Dziennych Domów „Senior+” i Klubów „Senior+”, przez jednostki samorządu terytorialnego, których strategie rozwoju pomocy społecznej uwzględniają rozwój infrastruktury dla osób starszych lub w których brak jest innej infrastruktury pomocy społecznej tego typu. W 2025 r. zresztą jak w latach ubiegłych (2020, 2021, 2022, 2023, 2024) na realizację tego programu przeznaczono 60 000 tys. zł. Zatem i w 2025 r. będzie mogła być realizowana szersza polityka senioralna w JST. W mach programu jednostki samorządu, w trybie otwartego konkursu ofert, mogą ubiegać się o uzyskanie środków finansowych przeznaczonych np. na przebudowę budynków i dostosowanie ich do potrzeb seniorów. Jeżeli spojrzymy dość przekrojowo na politykę senioralną w Polsce, zauważymy, że istnieje szereg ulg, dofinansowań, świadczeń z których mogą skorzystać emeryci i renciści, po przejściu na emeryturę (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Na specjalną uwagę zasługują też seniorzy którzy osiągnęli 75. rok życia czy nawet 100-tny, mają oni jeszcze więcej przywilejów.

Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność

Dokument pt. Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 26 października 2018 r. (Uchwała Nr 161 Rady Ministrów z dnia 26 października 2018 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. BEZPIECZEŃSTWO – UCZESTNICTWO – SOLIDARNOŚĆ, M.P. z 2018 r. poz. 1169). Podmiotem odpowiedzialnym za koordynację działań zaplanowanych w dokumencie jest Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jakie są więc ulgi dla seniorów?

Dla seniora: Bon senioralny (ale od 2026 r.)

Projekt ustawy o bonie senioralnym będzie konsultowany do 12 grudnia 2024 r. Bon ten ma przysługiwać od 2026 roku aktywnym zawodowo zstępnym (dzieciom, wnukom, prawnukom) osoby w wieku 75 lat lub więcej, która potrzebuje wsparcia w codziennym życiu. Maksymalna kwota bonu wyniesie 2150 zł na osobę.

Dla seniora: Świadczenie honorowe

Świadczenie honorowe to świadczenie pieniężne. Ustawa z dnia 18 października 2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia (Dz.U. z 2024 r., poz. 1674szczegółowo określa zasady i warunki nabywania prawa do świadczenia honorowego oraz kwestię jego wypłaty. Świadczenie honorowe dla 100-latka wynosi na podstawie ustawy 6246,13 zł miesięcznie. Zgodnie z ustawą świadczenie honorowe podlega waloryzacji, tak więc już od marca 2025 r. może ono ulec podwyższeniu.

Dla seniora: 13. i 14. emerytury

To dodatkowe roczne świadczenie wypłacane od państwa. W projekcie budżetu na kolejny rok zaplanowano rekordowy wzrost nakładów na waloryzację, a także wypłatę trzynastek i czternastek. Seniorzy nie mają się raczej o co obawiać, pieniądze powinny być wypłacone jak zwykle.

Dla seniora: darmowe sanatorium dla seniora

Z leczenia uzdrowiskowego można skorzystać jeżeli otrzyma się skierowanie od lekarza (w ramach ubezpieczenia zdrowotnego). Skierowanie wymaga potwierdzenia przez NFZ. Pewnej grupie osób przysługują preferencyjne warunki, ponieważ są one w całości zwolnione z ponoszenia kosztów leczenia, zakwaterowania i wyżywienia.Przykładowo senior, który ukończy 60 rok życia i ma orzeczenie o konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy - będzie mógł skorzystać z darmowego sanatorium.Jednak najpierw, aby otrzymać darmowy pobyt w sanatorium w 2024 r. ale i w 2025 r. należy spełnić szereg formalności. Najważniejsze jest badanie lekarskie, ponieważ to lekarz kwalifikuje do leczenia uzdrowiskowego lub na rehabilitację uzdrowiskową. Co lekarz bierze pod uwagę? W szczególności lekarz weryfikuje: stan zdrowia pacjenta, przebieg choroby, która jest wskazaniem do leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej, w ramach konkretnych kierunków i miejsc leczniczych uzdrowisk, które mają specjalizacje (np. kardiologiczną, neurologiczną); efekty przebytego w przeszłości leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej (jeżeli korzystałeś z tej formy leczenia lub rehabilitacji); tzw. zdolność do samoobsługi i samodzielnego poruszania czy przemieszczania się na wózku inwalidzkim; brak przeciwskazań do leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej.

Dla seniora: darmowe szczepienia na grypę

Zaczął się sezon jesienny to oznacza sezon grypowy. Zachorować na grypę może każdy, ale szczególnie ciężko przechodzą grypę: osoby powyżej 65. roku życia; dzieci poniżej 5. roku życia; kobiety w ciąży; osoby z przewlekłymi chorobami: serca, płuc, niedoborami odporności, cukrzycą, zastoinową niewydolnością serca. Szczepienia przeciwko grypie są w połowie refundowane dla kobiet w ciąży i bezpłatne dla osób powyżej 75 roku życia.

Dla seniorek: bezpłatna mammografia

Do programu profilaktyki raka piersi uprawnionych jest sporo kobiet. Panie w wieku 45-74 lat mogą bezpłatnie wykonać badania mammograficzne.

Dla seniora: zniżki na przejazdy dla emerytów i rencistów i tańszy parking

Wysokość opłaty za przejazdy komunikacją dla emerytów i rencistów zależy od danej gminy. Seniorzy chcący skorzystać z tej ulgi powinno sprawdzić jaka uchwała obowiązuje w ich gminie oraz uzyskać ewentualnie informację od przewoźnika, który bezpośrednio zajmuje się przewozem. Wiele gmin wprowadza programy dla osób z niskimi dochodami, czy w wieku emerytalnym 60+/65+, które w całości albo częściowo zwalniają z opłat za komunikację czy dają 50% zniżki. Niekiedy posiadają kartę parkingową dla osoby z niepełnosprawnością parkowanie może też być o połowę tańsze. Seniorom przysługują zniżki przy zakupie biletu na pociąg PKP. Osoby uprawnione do skorzystania z oferty mogą kupić bilet ze zniżką 30 proc. Zniżka przysługuje na bilety krajowe PKP Intercity w 1. i w 2. klasie. O przyznaniu zniżki decyduje kryterium wieku – pasażer musi mieć co najmniej 60 lat.

Dla seniora: PIT-0 dla seniora

Późniejsze przejście na emeryturę i pozostanie aktywnym zawodowo jak najdłużej powoduje podwyższenie emerytury. Ulga dla pracujących seniorów - polega na zwolnieniu od podatku dochodowego przychodów, maksymalnie do kwoty 85.528 zł, osiągniętych z: pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy), działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym, 5% stawką (tzw. ulga IP Box) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, zasiłku macierzyńskiego, umowy zlecenie zawartej z: podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, właścicielem (posiadaczem) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli wykonujesz te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością, albo z przedsiębiorstwem w spadku - z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, pod warunkiem, że z tytułu uzyskania tych przychodów podlega się ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Tacy seniorzy mogą skorzystać z ulgi, jeżeli pomimo nabycia uprawnienia do świadczenia z ZUS czy KRUS, nie otrzymują: emerytury lub renty rodzinnej z KRUS, emerytury lub renty rodzinnej z mundurowych systemów ubezpieczeń, emerytury lub renty rodzinnej z ZUS, świadczeń pieniężnych w związku ze zwolnieniem ze służby stałej funkcjonariusza służby mundurowej, uposażenia przysługującego sędziemu w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego.

Dla seniora: zwolnienie z opłat za śmieci dla seniora

Opłata za wywóz śmieci zależy od danej gminy. Seniorzy chcący skorzystać z tej ulgi powinno sprawdzić jaka uchwała obowiązuje w ich gminie oraz uzyskać ewentualnie informację od firmy, która bezpośrednio zajmuje się wywozem śmieci, a która ma podpisana umowę z gminą. Wiele gmin wprowadza programy dla osób z niskimi dochodami, czy w wieku emerytalnym 60+/65+, które w całości albo częściowo zwalniają z opłat za wywóz nieczystości.

Dla seniora: zwolnienie na RTV dla seniora

Uprawnienia do zwolnień od opłat abonamentowych mogą uzyskać osoby wymienione w art. 4 ust.1 ustawy abonamentowej, które przedstawią w placówce pocztowej dokumentację oraz złożą oświadczenia potwierdzające uprawnienia do zwolnień od opłat abonamentowych, wymagane zgodnie z treścią rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w przedmiotowym zakresie. Wyjątkiem są osoby, które ukończyły 75 lat i posiadają zarejestrowany odbiornik radiofoniczny i telewizyjny, które na mocy ustawy z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych, z mocy prawa zostały zwolnione od opłat abonamentowych.

Dla seniora: bezpłatne leki dla seniora

Aby dany lek był bezpłatny musi się znajdować w wykazie bezpłatnych leków w obwieszczeniu refundacyjnym. Niestety nie wszystkie leki są bezpłatne. Za darmo seniorzy (szczególnie 65+) mogą otrzymać wiele leków stosowanych przy takich problemach zdrowotnych jak: zaburzenia rytmu serca, cukrzyca, nadciśnienie, nadmiar cholesterolu, astma, jaskra, osteoporoza czy choroba Alzheimera. Wśród bezpłatnych leków znajdują się także te przeciwzakrzepowe i przeciwdepresyjne. Szczegóły, dawki i wykaz darmowych czy refundowanych częściowo leków trzeba zawsze sprawdzać na aktualnej liście.

Dla seniora: zniżki w kinach, muzeach i teatrach, ośrodkach rehabilitacyjnych, basenach, na zajęciach z tańca, jogi czy warsztatach ceramicznych

Emerytura daje wolność w postaci większej ilości czasu. Seniorzy mogą efektywnie wykorzystać czas wolny, szczególnie w dużych miastach, gdzie istnieje wiele możliwości. Seniorom którzy ukończyli 60, 65 czy 70 rok życia przysługuje szereg zniżek w miejscach kultury. Wystarczy tylko rozejrzeć się po swojej okolicy, zaglądnąć np. do Domu Kultury. Osoby starsze mogą liczyć na nawet 50% zniżki w kinach, muzeach i teatrach, ośrodkach rehabilitacyjnych, basenach, na zajęciach z tańca, aerobiku, jogi czy warsztatach ceramicznych.

Wykluczenie seniorów

Według raportu EAPN w 2023 roku aż 430 tysięcy osób starszych żyło w skrajnym ubóstwie. To aż o 50% więcej niż rok wcześniej. Według raportu EAPN statystycznie w 2023 roku prawie co piętnasty Polak żył w skrajnej biedzie, a niemal połowa społeczeństwa borykała się z różnymi formami wykluczenia. W 2023 r. zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym (AROPE) w Polsce było 18,0% osób wieku 65 lat i więcej, czyli o 1,2 p. proc. więcej niż w roku poprzednim. Szczególnie niekorzystnie pod tym względem sytuacja przedstawia się dla gospodarstw domowych składających się z jednej osoby dorosłej w wieku 65 lat lub więcej – w 2023 r. aż 40,5% tego typu gospodarstw domowych było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, o 5,3 p. proc. więcej niż w roku poprzednim. Co więcej, z Badania budżetów gospodarstw domowych, GUS wynika, że gospodarstwa domowe wyłącznie z osobami starszymi rzadziej oceniały swoją sytuację materialną jako dobrą lub raczej dobrą w porównaniu z gospodarstwami bez osób starszych (42,1% wobec 61,2%), a częściej jako przeciętną (50,8% wobec 34,8%) oraz raczej złą lub złą (7,1% wobec 4,0%). Najgorzej swoją sytuację materialną oceniały osoby w wieku 60 lat i więcej mieszkające samotnie, w szczególności na wsi – 13,4% z nich oceniło swoją sytuację jako raczej złą lub złą. To właśnie niżej wskazane programy, formy pomocy finansowej i aktywizacji mają na celu pomoc osobom w wieku starszym. Wnioski z: "Informacji o sytuacji osób starszych w Polsce za 2023 r.", przygotowanej przez Ministerstwo do spraw polityki senioralnej są takie (można to potraktować jako postulaty na rok 2025 r.):

• niezbędna jest kontynuacja działań mających na celu m.in. zwiększenie dostępu do opieki zdrowotnej – w tym opieki długoterminowej i geriatrycznej,
• konieczne jest realizowanie programów i badań profilaktycznych w zakresie wczesnego wykrywania chorób, a także rozwijanie oferty edukacyjnej dla osób starszych na temat prowadzenia zdrowego stylu życia, w tym regularnej aktywności fizycznej,
• muszą być szerzej realizowane usługi i wsparcie skierowane do seniorów samotnych, mieszkających na obszarach wiejskich lub o mniejszym dostępie do usług publicznych w zakresie opieki,
• konieczne jest e dalsze przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i cyfrowemu seniorów z uwzględnieniem sytuacji ekonomicznej i społecznej,
• konieczne jest stworzenie warunków do włączenia jeszcze większej liczby osób starszych w aktywności społeczne, ze szczególnym uwzględnieniem lokalnego potencjału i obszarów z ograniczoną dostępnością do różnorodnej oferty zajęć, dostosowanej do potrzeb lokalnej społeczności.
• niezbędne jest podejmowanie działań, zmierzających w kierunku tworzenia zachęt dla pracodawców do zatrudniania starszych pracowników i zatrzymywania ich na rynku pracy tak, aby jak najdłużej mogli uczestniczyć w życiu społecznym i zawodowym,
• konieczne jest upowszechnianie wiedzy na temat przejawów przemocy i jej przeciwdziałania zarówno wśród opiekunów osób starszych jak i wśród samych osób starszych np. poprzez kampanie społeczne.
• ważne jest wdrażanie rozwiązań, które przeorganizują infrastrukturę i przestrzeń publiczną w środowisku lokalnym w taki sposób, aby była ona bardziej przyjazna seniorom, w tym m.in. lepiej chroniła ich przed upadkami, ułatwiała im samodzielne poruszanie się i załatwianie najpotrzebniejszych spraw, a przez to także zapobiegała ich społecznemu wykluczeniu. Proces ten powinien być realizowany między innymi poprzez likwidację istniejących barier natury informacyjnej, technicznej, architektonicznej i urbanistycznej.