- 60 000 tys. zł na 2025 r. w ramach polityki senioralnej
- Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność
- Dla seniora: Bon senioralny (ale od 2026 r.)
- Dla seniora: Świadczenie honorowe
- Dla seniora: 13. i 14. emerytury
60 000 tys. zł na 2025 r. w ramach polityki senioralnej
Istotą programu "Senior+" jest wsparcie w tworzeniu i funkcjonowaniu ośrodków wsparcia, tj. Dziennych Domów „Senior+” i Klubów „Senior+”, przez jednostki samorządu terytorialnego, których strategie rozwoju pomocy społecznej uwzględniają rozwój infrastruktury dla osób starszych lub w których brak jest innej infrastruktury pomocy społecznej tego typu. W 2025 r. zresztą jak w latach ubiegłych (2020, 2021, 2022, 2023, 2024) na realizację tego programu przeznaczono 60 000 tys. zł. Zatem i w 2025 r. będzie mogła być realizowana szersza polityka senioralna w JST. W mach programu jednostki samorządu, w trybie otwartego konkursu ofert, mogą ubiegać się o uzyskanie środków finansowych przeznaczonych np. na przebudowę budynków i dostosowanie ich do potrzeb seniorów. Jeżeli spojrzymy dość przekrojowo na politykę senioralną w Polsce, zauważymy, że istnieje szereg ulg, dofinansowań, świadczeń z których mogą skorzystać emeryci i renciści, po przejściu na emeryturę (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Na specjalną uwagę zasługują też seniorzy którzy osiągnęli 75. rok życia czy nawet 100-tny, mają oni jeszcze więcej przywilejów.
Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność
Dokument pt. Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 26 października 2018 r. (Uchwała Nr 161 Rady Ministrów z dnia 26 października 2018 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. BEZPIECZEŃSTWO – UCZESTNICTWO – SOLIDARNOŚĆ, M.P. z 2018 r. poz. 1169). Podmiotem odpowiedzialnym za koordynację działań zaplanowanych w dokumencie jest Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jakie są więc ulgi dla seniorów?
Ważne
I FORUM AKTYWNOŚCI SENIORALNYCH - 5 grudnia 2024 r.
Minister do spraw Polityki Senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz SERDECZNIE ZAPRASZA SPOŁECZNOŚĆ PROGRAMU SENIOR PLUS DO UDZIAŁU W SPOTKANIU INFORMACYJNO-PROMOCYJNYM I FORUM AKTYWNOŚCI SENIORALNYCH, które odbędzie się 5 GRUDNIA 2024 w sali Biznes Klub Stadionu PGE Narodowy w Warszawie. Będą poruszane ważne tematy.
Dla seniora: Bon senioralny (ale od 2026 r.)
Projekt ustawy o bonie senioralnym będzie konsultowany do 12 grudnia 2024 r. Bon ten ma przysługiwać od 2026 roku aktywnym zawodowo zstępnym (dzieciom, wnukom, prawnukom) osoby w wieku 75 lat lub więcej, która potrzebuje wsparcia w codziennym życiu. Maksymalna kwota bonu wyniesie 2150 zł na osobę.
Dla seniora: Świadczenie honorowe
Świadczenie honorowe to świadczenie pieniężne. Ustawa z dnia 18 października 2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia (Dz.U. z 2024 r., poz. 1674szczegółowo określa zasady i warunki nabywania prawa do świadczenia honorowego oraz kwestię jego wypłaty. Świadczenie honorowe dla 100-latka wynosi na podstawie ustawy 6246,13 zł miesięcznie. Zgodnie z ustawą świadczenie honorowe podlega waloryzacji, tak więc już od marca 2025 r. może ono ulec podwyższeniu.
Dla seniora: 13. i 14. emerytury
To dodatkowe roczne świadczenie wypłacane od państwa. W projekcie budżetu na kolejny rok zaplanowano rekordowy wzrost nakładów na waloryzację, a także wypłatę trzynastek i czternastek. Seniorzy nie mają się raczej o co obawiać, pieniądze powinny być wypłacone jak zwykle.
Dla seniora: darmowe sanatorium dla seniora
Z leczenia uzdrowiskowego można skorzystać jeżeli otrzyma się skierowanie od lekarza (w ramach ubezpieczenia zdrowotnego). Skierowanie wymaga potwierdzenia przez NFZ. Pewnej grupie osób przysługują preferencyjne warunki, ponieważ są one w całości zwolnione z ponoszenia kosztów leczenia, zakwaterowania i wyżywienia.Przykładowo senior, który ukończy 60 rok życia i ma orzeczenie o konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy - będzie mógł skorzystać z darmowego sanatorium.Jednak najpierw, aby otrzymać darmowy pobyt w sanatorium w 2024 r. ale i w 2025 r. należy spełnić szereg formalności. Najważniejsze jest badanie lekarskie, ponieważ to lekarz kwalifikuje do leczenia uzdrowiskowego lub na rehabilitację uzdrowiskową. Co lekarz bierze pod uwagę? W szczególności lekarz weryfikuje: stan zdrowia pacjenta, przebieg choroby, która jest wskazaniem do leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej, w ramach konkretnych kierunków i miejsc leczniczych uzdrowisk, które mają specjalizacje (np. kardiologiczną, neurologiczną); efekty przebytego w przeszłości leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej (jeżeli korzystałeś z tej formy leczenia lub rehabilitacji); tzw. zdolność do samoobsługi i samodzielnego poruszania czy przemieszczania się na wózku inwalidzkim; brak przeciwskazań do leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej.
Dla seniora: darmowe szczepienia na grypę
Zaczął się sezon jesienny to oznacza sezon grypowy. Zachorować na grypę może każdy, ale szczególnie ciężko przechodzą grypę: osoby powyżej 65. roku życia; dzieci poniżej 5. roku życia; kobiety w ciąży; osoby z przewlekłymi chorobami: serca, płuc, niedoborami odporności, cukrzycą, zastoinową niewydolnością serca. Szczepienia przeciwko grypie są w połowie refundowane dla kobiet w ciąży i bezpłatne dla osób powyżej 75 roku życia.
Dla seniorek: bezpłatna mammografia
Do programu profilaktyki raka piersi uprawnionych jest sporo kobiet. Panie w wieku 45-74 lat mogą bezpłatnie wykonać badania mammograficzne.
Dla seniora: zniżki na przejazdy dla emerytów i rencistów i tańszy parking
Wysokość opłaty za przejazdy komunikacją dla emerytów i rencistów zależy od danej gminy. Seniorzy chcący skorzystać z tej ulgi powinno sprawdzić jaka uchwała obowiązuje w ich gminie oraz uzyskać ewentualnie informację od przewoźnika, który bezpośrednio zajmuje się przewozem. Wiele gmin wprowadza programy dla osób z niskimi dochodami, czy w wieku emerytalnym 60+/65+, które w całości albo częściowo zwalniają z opłat za komunikację czy dają 50% zniżki. Niekiedy posiadają kartę parkingową dla osoby z niepełnosprawnością parkowanie może też być o połowę tańsze. Seniorom przysługują zniżki przy zakupie biletu na pociąg PKP. Osoby uprawnione do skorzystania z oferty mogą kupić bilet ze zniżką 30 proc. Zniżka przysługuje na bilety krajowe PKP Intercity w 1. i w 2. klasie. O przyznaniu zniżki decyduje kryterium wieku – pasażer musi mieć co najmniej 60 lat.
Dla seniora: PIT-0 dla seniora
Późniejsze przejście na emeryturę i pozostanie aktywnym zawodowo jak najdłużej powoduje podwyższenie emerytury. Ulga dla pracujących seniorów - polega na zwolnieniu od podatku dochodowego przychodów, maksymalnie do kwoty 85.528 zł, osiągniętych z: pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy), działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym, 5% stawką (tzw. ulga IP Box) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, zasiłku macierzyńskiego, umowy zlecenie zawartej z: podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, właścicielem (posiadaczem) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli wykonujesz te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością, albo z przedsiębiorstwem w spadku - z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, pod warunkiem, że z tytułu uzyskania tych przychodów podlega się ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Tacy seniorzy mogą skorzystać z ulgi, jeżeli pomimo nabycia uprawnienia do świadczenia z ZUS czy KRUS, nie otrzymują: emerytury lub renty rodzinnej z KRUS, emerytury lub renty rodzinnej z mundurowych systemów ubezpieczeń, emerytury lub renty rodzinnej z ZUS, świadczeń pieniężnych w związku ze zwolnieniem ze służby stałej funkcjonariusza służby mundurowej, uposażenia przysługującego sędziemu w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego.
Dla seniora: zwolnienie z opłat za śmieci dla seniora
Opłata za wywóz śmieci zależy od danej gminy. Seniorzy chcący skorzystać z tej ulgi powinno sprawdzić jaka uchwała obowiązuje w ich gminie oraz uzyskać ewentualnie informację od firmy, która bezpośrednio zajmuje się wywozem śmieci, a która ma podpisana umowę z gminą. Wiele gmin wprowadza programy dla osób z niskimi dochodami, czy w wieku emerytalnym 60+/65+, które w całości albo częściowo zwalniają z opłat za wywóz nieczystości.
Dla seniora: zwolnienie na RTV dla seniora
Uprawnienia do zwolnień od opłat abonamentowych mogą uzyskać osoby wymienione w art. 4 ust.1 ustawy abonamentowej, które przedstawią w placówce pocztowej dokumentację oraz złożą oświadczenia potwierdzające uprawnienia do zwolnień od opłat abonamentowych, wymagane zgodnie z treścią rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w przedmiotowym zakresie. Wyjątkiem są osoby, które ukończyły 75 lat i posiadają zarejestrowany odbiornik radiofoniczny i telewizyjny, które na mocy ustawy z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych, z mocy prawa zostały zwolnione od opłat abonamentowych.
Dla seniora: bezpłatne leki dla seniora
Aby dany lek był bezpłatny musi się znajdować w wykazie bezpłatnych leków w obwieszczeniu refundacyjnym. Niestety nie wszystkie leki są bezpłatne. Za darmo seniorzy (szczególnie 65+) mogą otrzymać wiele leków stosowanych przy takich problemach zdrowotnych jak: zaburzenia rytmu serca, cukrzyca, nadciśnienie, nadmiar cholesterolu, astma, jaskra, osteoporoza czy choroba Alzheimera. Wśród bezpłatnych leków znajdują się także te przeciwzakrzepowe i przeciwdepresyjne. Szczegóły, dawki i wykaz darmowych czy refundowanych częściowo leków trzeba zawsze sprawdzać na aktualnej liście.
Dla seniora: zniżki w kinach, muzeach i teatrach, ośrodkach rehabilitacyjnych, basenach, na zajęciach z tańca, jogi czy warsztatach ceramicznych
Emerytura daje wolność w postaci większej ilości czasu. Seniorzy mogą efektywnie wykorzystać czas wolny, szczególnie w dużych miastach, gdzie istnieje wiele możliwości. Seniorom którzy ukończyli 60, 65 czy 70 rok życia przysługuje szereg zniżek w miejscach kultury. Wystarczy tylko rozejrzeć się po swojej okolicy, zaglądnąć np. do Domu Kultury. Osoby starsze mogą liczyć na nawet 50% zniżki w kinach, muzeach i teatrach, ośrodkach rehabilitacyjnych, basenach, na zajęciach z tańca, aerobiku, jogi czy warsztatach ceramicznych.
Wykluczenie seniorów
Według raportu EAPN w 2023 roku aż 430 tysięcy osób starszych żyło w skrajnym ubóstwie. To aż o 50% więcej niż rok wcześniej. Według raportu EAPN statystycznie w 2023 roku prawie co piętnasty Polak żył w skrajnej biedzie, a niemal połowa społeczeństwa borykała się z różnymi formami wykluczenia. W 2023 r. zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym (AROPE) w Polsce było 18,0% osób wieku 65 lat i więcej, czyli o 1,2 p. proc. więcej niż w roku poprzednim. Szczególnie niekorzystnie pod tym względem sytuacja przedstawia się dla gospodarstw domowych składających się z jednej osoby dorosłej w wieku 65 lat lub więcej – w 2023 r. aż 40,5% tego typu gospodarstw domowych było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, o 5,3 p. proc. więcej niż w roku poprzednim. Co więcej, z Badania budżetów gospodarstw domowych, GUS wynika, że gospodarstwa domowe wyłącznie z osobami starszymi rzadziej oceniały swoją sytuację materialną jako dobrą lub raczej dobrą w porównaniu z gospodarstwami bez osób starszych (42,1% wobec 61,2%), a częściej jako przeciętną (50,8% wobec 34,8%) oraz raczej złą lub złą (7,1% wobec 4,0%). Najgorzej swoją sytuację materialną oceniały osoby w wieku 60 lat i więcej mieszkające samotnie, w szczególności na wsi – 13,4% z nich oceniło swoją sytuację jako raczej złą lub złą. To właśnie niżej wskazane programy, formy pomocy finansowej i aktywizacji mają na celu pomoc osobom w wieku starszym. Wnioski z: "Informacji o sytuacji osób starszych w Polsce za 2023 r.", przygotowanej przez Ministerstwo do spraw polityki senioralnej są takie (można to potraktować jako postulaty na rok 2025 r.):
- niezbędna jest kontynuacja działań mających na celu m.in. zwiększenie dostępu do opieki zdrowotnej – w tym opieki długoterminowej i geriatrycznej,
- konieczne jest realizowanie programów i badań profilaktycznych w zakresie wczesnego wykrywania chorób, a także rozwijanie oferty edukacyjnej dla osób starszych na temat prowadzenia zdrowego stylu życia, w tym regularnej aktywności fizycznej,
- muszą być szerzej realizowane usługi i wsparcie skierowane do seniorów samotnych, mieszkających na obszarach wiejskich lub o mniejszym dostępie do usług publicznych w zakresie opieki,
- konieczne jest e dalsze przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i cyfrowemu seniorów z uwzględnieniem sytuacji ekonomicznej i społecznej,
- konieczne jest stworzenie warunków do włączenia jeszcze większej liczby osób starszych w aktywności społeczne, ze szczególnym uwzględnieniem lokalnego potencjału i obszarów z ograniczoną dostępnością do różnorodnej oferty zajęć, dostosowanej do potrzeb lokalnej społeczności.
- niezbędne jest podejmowanie działań, zmierzających w kierunku tworzenia zachęt dla pracodawców do zatrudniania starszych pracowników i zatrzymywania ich na rynku pracy tak, aby jak najdłużej mogli uczestniczyć w życiu społecznym i zawodowym,
- konieczne jest upowszechnianie wiedzy na temat przejawów przemocy i jej przeciwdziałania zarówno wśród opiekunów osób starszych jak i wśród samych osób starszych np. poprzez kampanie społeczne.
- ważne jest wdrażanie rozwiązań, które przeorganizują infrastrukturę i przestrzeń publiczną w środowisku lokalnym w taki sposób, aby była ona bardziej przyjazna seniorom, w tym m.in. lepiej chroniła ich przed upadkami, ułatwiała im samodzielne poruszanie się i załatwianie najpotrzebniejszych spraw, a przez to także zapobiegała ich społecznemu wykluczeniu. Proces ten powinien być realizowany między innymi poprzez likwidację istniejących barier natury informacyjnej, technicznej, architektonicznej i urbanistycznej.