Postępująca automatyzacja, wykorzystanie robotów przemysłowych oraz sztucznej inteligencji (AI) mogą wspomóc ludzką pracę, zwiększać jej efektywność lub nawet całkowicie ją zastępować.
Polski Instytut Ekonomiczny opublikował raport „AI na polskim rynku pracy”, w którym przedstawia wyniki badań dotyczących wpływu sztucznej inteligencji na pracodawców i pracowników w Polsce.
Zmiany demograficzne a rynek pracy
Postępujące starzenie się społeczeństwa to wyzwanie dla polskiego rynku pracy. Już w 2023 r. osoby w wieku 50+ stanowiły ¼ wszystkich pracujących. Według analizy PIE do 2035 r. rynek pracy skurczy się o 2,1 mln pracowników. Edukacja, opieka zdrowotna, przemysł – to sektory, które najpoważniej dotkną skutki zmian demograficznych.
Sztuczna inteligencja może pomóc
Jak czytamy w raporcie z badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego, jednym z potencjalnych rozwiązań niwelujących negatywne skutki spadku podaży pracy jest wykorzystanie nowoczesnych technologii.
Badacze wskazują automatyzację, wykorzystanie robotów przemysłowych, systemów RPA (Robotic Process Automation) oraz sztucznej inteligencji jako pomocne we wspieraniu ludzkiej pracy, zwiększeniu jej efektywności, a nawet całkowitym jej zastąpieniu.
Kobiety bardziej narażone na zakłócenia na rynku pracy
Jak informuje raport PIE, w grupie 20 zawodów najbardziej narażonych na zmiany związane z wprowadzeniem AI pracuje aż 28 proc. wszystkich pracujących w Polsce kobiet i 17 proc. mężczyzn. Prawdopodobnie dlatego, że kobiety rzadziej podejmują się prac fizycznych i częściej są lepiej wykształcone od mężczyzn. W związku z tym pracują w zawodach mocniej wystawionych na wykorzystanie AI.
Niski poziom adaptacji nowych technologii w firmach
Badacze PIE określają jako niski obserwowany obecnie w Polsce poziom adaptacji nowych technologii w firmach oraz poziom kompetencji cyfrowych. Można jednak zakładać, że spadająca podaż pracowników, a co za tym idzie wzrost kosztów pracy oraz utrudnienia w rozwoju (lub nawet utrzymaniu) poziomu produkcji przełożą się na potrzebę inwestycji na rzecz automatyzacji w polskich przedsiębiorstwach.
– W polskim przemyśle istnieje nadal duży potencjał automatyzacji, na co wskazuje chociażby bardzo niski poziom gęstości robotyzacji (59 robotów na 10 tys. pracowników przemysłu) – jeden z najniższych w Europie – czytamy w raporcie „AI na polskim rynku pracy".
Badacze zwracają uwagę, że sztuczną inteligencję należy rozpatrywać jako technologię, która ma duży potencjał przejmowania niektórych zadań od ludzi, a tym samym pozwala na zwiększenie efektywności pracy.
– Przy odpowiedniej polityce rynku pracy oraz rozwiniętym systemie zachęt do kształcenia się przez całe życie może to pomóc zniwelować negatywne skutki zmian demograficznych, bez ryzyka zwiększenie bezrobocia – podkreślają ekonomiści.
Źródło: Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny, „AI na polskim rynku pracy”