Nowe rodzaje wsparcia dla firm działających na obszarze klęski żywiołowej przewiduje nowelizacja z 1 października 2024 r. ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1473; dalej: nowelizacja), która weszła w życie w sobotę.
Poszerzy ona listę form pomocy dostępnych dla pracodawców stratnych w wyniku powodzi. Już wcześniej figurowały na niej: częściowe refundacje niektórych wynagrodzeń z Funduszu Pracy w trybie prac interwencyjnych lub robót publicznych, niskooprocentowane pożyczki na pokrycie określonych pensji z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, sfinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych kosztów wsparcia niepełnosprawnych dotkniętych przez kataklizm czy odroczenie terminów płatności składek należnych od płatników stratnych przez powódź.
■ Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 3 ustawy powodziowej wymienione w tabeli specjalne rodzaje wsparcia pracodawców należą się przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy (tj. do 5 października 2025 r.). Jednak rozporządzenie Rady Ministrów z 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz.U. poz. 1371; dalej: r.w.g.) może przewidywać dla poszczególnych form pomocowych krótsze okresy obowiązywania. I tak właśnie się stało – r.w.g. zostało zmienione nowelizacją z 5 października 2024 r. (Dz.U. poz. 1484), która również wiąże od tego dnia i wprowadza krótsze okresy stosowania form pomocowych określonych w tabeli.
■ Podane w tabeli artykuły w nawiasach oznaczają odpowiednie przepisy ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (t.j. Dz.U z 2024 r. poz. 654 ze zm.; dalej: ustawa powodziowa). ©℗
lp. | Jakie wsparcie | Na czym polega |
1. | Częściowa refundacja z FGŚP pensji za dodatkowe zwolnienie od pracy na usuwanie skutków powodzi (art. 7a ust. 6–11) | ■ Przysługuje pracodawcy, który na mocy nowelizacji udzielił lub udzieli pracownikowi do 31.12.2024 r. dodatkowego zwolnienia od pracy z art. 7a ustawy powodziowej.■ Wynosi maksymalnie tyle, ile przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej z poprzedniego kwartału ogłaszane przez prezesa GUS zgodnie z ustawą emerytalną na jednego pracownika (za II kw. br. osiągnęło ono poziom 8038,34 zł).■ Wypłacana na wniosek skierowany do marszałka województwa, złożony za pośrednictwem wojewódzkiego urzędu pracy, zawierający:– oświadczenie o kosztach poniesionych na wynagrodzenia i składki społeczne,– wykaz pracowników objętych refundacją. |
2. | Możliwość przeniesienia pracownika samorządowego (art. 8i) | ■ W okresie do 15.03.2025 r. pracodawca samorządowy może przenieść tymczasowo pracownika samorządowego, za jego zgodą, do pracy w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej.■ Przesunięcie może się odbyć do takiej samej pracy lub innej niż praca przenoszonego, ale koniecznie zgodnej z jego kwalifikacjami, w tej samej lub innej miejscowości, oraz muszą za nim przemawiać ważne potrzeby jednostki przyjmującej.■ Przeniesienie następuje na podstawie porozumienia jednostek wysyłającej i przyjmującej. |
3. | Liberalizacja zakazu handlu w niedziele (art. 8j) | ■ Zakaz nie obowiązuje od 5.10.2024 r. do 31.12.2024 r. na obszarze klęski żywiołowej w niedziele (z wyjątkiem niedzieli przypadającej w święto) w zakresie wykonywania czynności związanych z handlem, polegających na rozładowywaniu, przyjmowaniu i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby, oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania takich czynności. |
4. | Jednorazowe świadczenie interwencyjne (art. 22a–22h) | ■ Może się o nie starać przedsiębiorca poszkodowany w wyniku wystąpienia powodzi, który prowadził działalność 16.09.2024 r., jeśli zobowiąże się on m.in. do utrzymania poziomu zatrudnienia przez sześć miesięcy, tj. do 16.03.2025 r.■ Przyznawane na elektroniczny wniosek złożony do ZUS w ciągu sześciu miesięcy od wydania r.w.g., tj. do 16.03.2025 r.■ Świadczenie równa się kwocie zadeklarowanej przez przedsiębiorcę, byle nie wyższej od poniesionej szkody oraz nie wyższej od:– iloczynu osób zgłoszonych do dobrowolnych lub obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego w dniu zgłoszenia wniosku lub na 16.09.2024 r. oraz kwoty określonej w r.w.g. (16 tys. zł) albo– iloczynu średniomiesięcznego przychodu uzyskanego z prowadzenia działalności w 2023 r. i współczynnika określonego w r.w.g. (0,75) oraz– od pułapu świadczenia wskazanego w r.w.g. (od 1 mln zł). |
5. | Dofinansowanie z tytułu zatrudniania młodocianych pracowników (art. 28 nowelizacji) | ■ Za okres czasowego ograniczenia lub zawieszenia funkcjonowania jednostek oświaty na terenach powodziowych w roku szkolnym 2024/2025, kiedy pracownik młodociany nie mógł faktycznie świadczyć pracy, jego pracodawcy przysługuje dofinansowanie.■ Dla młodocianego ten okres stanowi usprawiedliwioną nieobecność w pracy i podlega zaliczeniu do okresu przygotowania zawodowego u danego pracodawcy. |
6. | Zlecanie nadgodzin i zawieszanie okresów odpoczynku (art. 5b) | ■ Działające na terenach dotkniętych powodzią regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, interwencyjne ośrodki preadopcyjne i placówki opiekuńczo-wychowawcze w celu zapewnienia opieki nad dziećmi umieszczonymi w pieczy zastępczej oraz jednostki organizacyjne pomocy społecznej mogą na czas określony, po uzyskaniu zgody pracownika, zlecić mu pracę:– w godzinach nadliczbowych,– z naruszeniem norm tygodniowego odpoczynku, przy zachowaniu norm odpoczynku dobowego.■ W ciągu trzech miesięcy od daty zawieszenia odpoczynku tygodniowego pracodawca musi udzielić wolnego. Nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia pracownika za pełny miesięczny wymiar czasu pracy. |