Na ostatniej prostej rząd podniósł wysokość minimalnego wynagrodzenia dla 2025 r. z proponowanego poziomu 4626 zł do 4666 zł. Decyzję tłumaczył korektą prognozy inflacji na przyszły rok ze 104,1 proc. na 105 proc., dokonaną w trakcie przygotowywania projektu ustawy budżetowej. Analogicznie podskoczyła minimalna stawka godzinowa dla zleceniobiorców: z 30,20 do 30,50 zł (rozporządzenie Rady Ministrów z 12 września 2024 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę i wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r.; Dz.U. poz. 1362). ©℗
opinia
Wyższe koszty płacy uderzą w rentowność firm
Podniesienie wynagrodzenia minimalnego spowoduje niebagatelne dla przedsiębiorstw (głównie mikro) koszty rzędu 2 mld zł. Niespełna tydzień temu na plenarnym posiedzeniu RDS rząd schował głowę w piasek i nie odpowiedział na pytania przedsiębiorców o możliwą zmianę wynagrodzenia minimalnego, choć decyzja już wtedy musiała być podjęta. Ostatecznie przed nami kolejny rok, kiedy płaca minimalna urośnie szybciej, niż prawdopodobnie pójdzie w górę przeciętne wynagrodzenie. Jakie to może mieć konsekwencje? Przede wszystkim wzrost szarej strefy. Już teraz mediana wynagrodzeń w GUS w mikrofirmach równa się wynagrodzeniu minimalnemu, co znaczy, że co najmniej połowa pracowników zarabia najniższą krajową. ©℗
To nie koniec batalii o pensje. Trwa spór o kary i wynagrodzenie zasadnicze
Za trzymiesięczne opóźnienie z wypłatą będą grozić nawet dwa lata więzienia, a nieuczciwy pracodawca będzie mógł zapłacić aż 45 tys. zł grzywny. Te zmiany, przewidziane w projekcie nowej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, nie podobają się pracodawcom. Związkowcom wręcz przeciwnie. Jak wynika z wypowiedzi, które padły podczas posiedzenia zespołu ds. prawa pracy Rady Dialogu Społecznego, partnerzy społeczni nie zgadzają się też w ocenie planów resortu pracy dotyczących wynagrodzenia zasadniczego. Od 2026 r. będzie musiało być równe co najmniej płacy minimalnej. Zdaniem pracodawców vacatio legis jest zbyt krótkie. Trudno będzie również zmotywować pracowników do rozwoju. Jak podkreślał Marcin Stanecki, główny inspektor pracy, obawy pracodawców są przesadzone. Wskazuje, że podniesienie kar dla nieuczciwych firm będzie miało wyłącznie charakter odstraszający.
– Średnia wysokość mandatu inspektora pracy wynosi 1300 zł. W 2021 r. złożyliśmy 618 zawiadomień do prokuratury. Dwa razy orzeczono karę pozbawienia wolności i zawieszono jej wykonanie, orzeczono też jedną karę ograniczenia wolności oraz sześć kar grzywny na łączną kwotę 16,5 tys. zł. W 2023 r. zawiadomień było 711. Trzy razy orzeczono karę pozbawienia wolności w zawieszeniu. Nie orzeczono żadnej kary ograniczenia wolności, ale udało się nałożyć 17 grzywien na łączną kwotę 56 tys. – mówił Stanecki. KW ©℗
Skutki wzrostu minimalnego wynagrodzenia
STAWKA NETTO NIEJEDNO MA IMIĘ
Nie istnieje jedna opcja minimalnego wynagrodzenia netto, lecz jest wiele różnych – w zależności od stosowanych do danego pracownika na liście płac parametrów składkowo-podatkowych. Pracownik ma bowiem prawo złożyć zakładowi pracy na formularzu PIT-2 oświadczenia lub wnioski mające wpływ na jego indywidualne rozliczenie, np. w celu odstąpienia od pracowniczych kosztów ze stosunku pracy lub objęcia podwyższonymi kosztami; w celu pomniejszenia jego zaliczki na PIT o pełną lub częściową ulgę miesięczną, w celu rezygnacji z ulgi dla młodych bądź też o spełnianiu warunków do ulgi dla rodzin czy dla dorabiającego seniora. Znaczenie ma również fakt, czy zapisał się on do pracowniczego planu kapitałowego, czy nie, a jeśli tak – czy finansuje tylko podstawową wpłatę do PPK, czy podwyższoną. W tabeli 1 przedstawiamy przykładowe, najpopularniejsze wersje minimalnego wynagrodzenia netto przysługującego w 2025 r. pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy. Minimalne wynagrodzenie netto dla pracowników zatrudnionych na niepełnym etacie liczymy tak, że najpierw mnożymy stawkę minimalną brutto przez rozmiar etatu, np. 4666 zł x ¾ etatu = 3499,50 zł, i następnie od wyniku ustalamy kwotę netto.
DODATKI ZA PRACĘ W NOCY
Wskutek podniesienia od 1 stycznia minimalnej płacy należy przeliczyć również dodatki przysługujące pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej za każdą godz. takiej pracy w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dodatek obliczamy tak, że dzielimy najpierw stawkę minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2025 r. przez nominał czasu pracy danego miesiąca, a następnie mnożymy przez 20 proc. Nominały czasu pracy w 2025 r. wynoszą: 144 godz. w listopadzie, po 160 godz. – w lutym, maju, czerwcu i sierpniu, po 168 godz. – w styczniu, marcu, kwietniu i grudniu, 176 godz. we wrześniu i po 184 godz. w lipcu i październiku. W konsekwencji dodatki nocne osiągną w przyszłym roku poziom - za pracę:
• w listopadzie – 6,48 zł (4666 zł : 144 godz. x 20%)
• w lutym, maju, czerwcu i sierpniu – 5,83 zł (4666 zł : 160 godz. x 20%),
• w styczniu, marcu, kwietniu i grudniu – 5,55 zł (4666 zł : 168 godz. x 20%),
• we wrześniu – 5,30 zł (4666 zł : 176 godz. x 20%),
• w lipcu i październiku – 5,07 zł (4666 zł : 184 godz. x 20%).
INNE ŚWIADCZENIA ZE STOSUNKU PRACY
Od 1 stycznia 2025 r. w konsekwencji zwiększenia minimalnej płacy, maksymalna odprawa z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn niedotyczących pracownika wypłacana na podstawie tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych (15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy) wyniesie 69 990 zł. Przy ustalaniu jej wysokości decyduje data rozwiązania stosunku pracy. Osobie, której stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu 31 grudnia 2024 r. z przyczyny jej niedotyczącej, należy się „stara” maksymalna odprawa, choćby została wypłacona w styczniu 2025 r.
Najniższe odszkodowania: z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu oraz dla zatrudnionego, który rozwiązał stosunek pracy na skutek mobbingu też wzrosną do 4666 zł brutto.
MINIMALNE STAWKI GODZINOWE
O 2,4 zł ulegnie w nowym roku podniesieniu minimalna stawka godzinowa, do jakiej mają prawo za każdą godzinę realizacji zleconych czynności osoby przyjmujące zlecenie lub świadcząca usługi. Sposób ustalania minimalnych stawek godzinowych przedstawiamy na przykładzie w tabeli 2.