Gdy jeden z rodziców nie ma znacznego stopnia dysfunkcji zdrowotnej, ale brak możliwości sprawowania przez niego opieki ma charakter obiektywny, to wsparcie może być przyznane innemu członkowi rodziny.
Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny, który rozpatrywał skargę związaną z uprawnieniem do świadczenia pielęgnacyjnego. Wnioskowała o nie kobieta zajmująca się niepełnosprawną siostrą, ale gmina odmówiła jej wsparcia, powołując się na przepisy art. 17 ust. 1a ustawy z 23 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.). Zawiera on przesłanki warunkujące uzyskanie pieniędzy przez inne niż matka lub ojciec osoby, np. rodzeństwo. Zgodnie z tymi przepisami świadczenie im przysługuje m.in. wtedy gdy oboje rodzice nie żyją lub mają znaczny stopień niepełnosprawności.
Problem polega na tym, że w sprawie, którą rozpatrywał NSA, tylko matka spełniała ten wymóg. Ojciec miał umiarkowany poziom dysfunkcji. Tyle tylko że jak wskazywała skarżąca, stan jego zdrowia i schorzenia uniemożliwiają mu opiekę nad córką, i to na niej spoczywa ten obowiązek.
Negatywną decyzję gminy podtrzymało samorządowe kolegium odwoławcze (SKO).
Ich rozstrzygnięcia zostały uchylone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach (sygn. akt II SA/Ke 233/14), który uznał, że stosowanie wykładni językowej w przypadku art. 17 ust. 1a nie jest wystarczające, bo nie pozwala uwzględnić takiej sytuacji, gdy brak możliwości sprawowania opieki przez ojca ma obiektywny charakter.
Komu przysługuje i ile wynosi renta z tytułu niezdolności do pracy
Komu przysługuje i ile wynosi renta z tytułu niezdolności do pracy

Zobacz również
Z wyrokiem nie zgodziło się SKO, które złożyło skargę kasacyjną do NSA, wskazując, że wspomniany przepis jest jasny i nie wymaga stosowania wykładni celowościowej. Jednak została ona oddalona. NSA podkreślił, że wprawdzie z ustawy jednoznacznie wynika, iż innym osobom świadczenie przysługuje tylko w określonych sytuacjach, ale w sprawie występują okoliczności, które w sposób obiektywny przemawiają za tym, aby odejść od wykładni językowej.
– Skarżąca sprawuje opiekę faktycznie nad trzema niepełnosprawnymi osobami – podkreślała Jolanta Rudnicka, sędzia NSA.
NSA podzielił też argumenty WSA w Kielcach, który zaznaczył, że odmowa świadczenia stałaby w sprzeczności z konstytucyjną zasadą sprawiedliwości społecznej oraz nakazem ochrony i opieki nad rodziną.
ORZECZNICTWO
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 lutego 2016 r., sygn. akt I OSK 1670/14.