rozwiń ›

Niektóre świadczenia — jak dodatek pielęgnacyjny czy 13. emerytura — przyznawane są automatycznie. Inne wymagają prostego wniosku w ZUS lub urzędzie gminy. Warto wiedzieć, z jakich programów można skorzystać, by nie stracić nawet kilkuset złotych miesięcznie.

Waloryzacja emerytur 2026 – co się zmienia?

Od 1 marca 2026 roku wszystkie emerytury i renty zostaną podwyższone o 4,88%. Oznacza to, że wzrosną również dodatki i świadczenia, które są z nimi powiązane.

– Waloryzacja jest jednym z mechanizmów chroniących realną wartość świadczeń emerytalnych. Dzięki niej seniorzy nie tracą siły nabywczej swoich dochodów – informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

W praktyce oznacza to, że seniorzy dostaną większe kwoty dodatków wypłacanych co miesiąc przez ZUS, a także jednorazowych świadczeń, jak 13. i 14. emerytura.

Dodatek pielęgnacyjny – wsparcie dla osób starszych wymagających opieki

To jedno z najpopularniejszych świadczeń dodatkowych. Ma na celu częściowe pokrycie kosztów opieki i pomocy w codziennym funkcjonowaniu.

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje:

  • wszystkim seniorom, którzy ukończyli 75 lat – przyznawany jest wtedy automatycznie przez ZUS,
  • osobom młodszym, jeśli mają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji – w takim przypadku konieczny jest wniosek oraz zaświadczenie lekarskie.

Od marca 2026 roku wysokość dodatku pielęgnacyjnego po waloryzacji wyniesie 364,59 zł miesięcznie. Świadczenie nie przysługuje jednak osobom, które przebywają w domach opieki społecznej lub zakładach opiekuńczo-leczniczych dłużej niż 14 dni w miesiącu.

Dodatek kombatancki i ryczałt energetyczny – wsparcie dla weteranów i represjonowanych

Kolejnym ważnym elementem systemu wsparcia seniorów są dodatki dla osób, które zasłużyły się w walce o niepodległość lub były ofiarami represji wojennych i powojennych. Dodatek kombatancki od 1 marca 2026 roku wyniesie 364,59 zł miesięcznie. Przysługuje on osobom posiadającym status kombatanta lub ofiary represji, potwierdzony przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Z kolei ryczałt energetyczny, który ma rekompensować część kosztów prądu, gazu i ciepła, wzrośnie do 302,51 zł miesięcznie. Przyznawany jest automatycznie wraz z dodatkiem kombatanckim.

Wniosek o oba świadczenia można złożyć w ZUS wraz z dokumentami potwierdzającymi uprawnienia.

Dodatek kompensacyjny – dla emerytowanych nauczycieli

Dodatek kompensacyjny to niewielkie, ale ważne wsparcie dla nauczycieli, którzy skorzystali z możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę. Świadczenie to jest doliczane do emerytury kompensacyjnej i ma charakter uzupełniający. Od 1 marca 2026 roku jego kwota wzrośnie do 60,78 zł miesięcznie.

Wniosek o przyznanie dodatku składa się razem z dokumentacją dotyczącą świadczenia kompensacyjnego.

Świadczenie honorowe dla stulatków

To jedno z najbardziej symbolicznych świadczeń wypłacanych przez państwo. Przysługuje każdej osobie, która ukończyła 100 lat.

ZUS przyznaje je automatycznie, bez konieczności składania wniosku. Wysokość świadczenia honorowego jest równa tzw. kwocie bazowej obowiązującej w momencie ukończenia setnych urodzin.

W 2026 roku wyniesie ona 6678,60 zł brutto miesięcznie i będzie wypłacana dożywotnio. To forma uhonorowania najstarszych obywateli za długie życie i wkład w społeczeństwo.

Trzynasta i czternasta emerytura 2026 – dwa dodatkowe świadczenia w roku

Choć potocznie mówi się o nich jako o „dodatkach”, trzynasta i czternasta emerytura to pełnoprawne świadczenia finansowe, które co roku trafiają na konta seniorów.

Trzynasta emerytura zostanie wypłacona w kwietniu 2026 roku w wysokości równej minimalnej emeryturze – około 1970,51 zł brutto. ZUS przyznaje ją automatycznie, bez konieczności składania wniosku.

Czternasta emerytura trafi do seniorów jesienią 2026 roku. Jej wysokość będzie uzależniona od dochodów – obowiązuje próg 2900 zł brutto, powyżej którego świadczenie jest pomniejszane według zasady „złotówka za złotówkę”.

Bon senioralny – nowe świadczenie 2150 zł miesięcznie

Jednym z najbardziej oczekiwanych elementów polityki senioralnej jest bon senioralny, który ma ruszyć w drugiej połowie 2026 roku.

Będzie to świadczenie usługowe o wartości 2150 zł miesięcznie, przeznaczone dla osób powyżej 75 roku życia wymagających wsparcia w codziennym życiu, ale niewymagających opieki całodobowej.

Bon senioralny będzie można przeznaczyć na:

  • opiekę domową,
  • usługi pielęgnacyjne,
  • pomoc asystenta osoby starszej,
  • rehabilitację lub fizjoterapię.

Świadczenie nie będzie wypłacane w gotówce – senior otrzyma elektroniczny kod, który zrealizuje u certyfikowanego usługodawcy wpisanego do rejestru Ministerstwa Rodziny.

Pilotaż programu ma ruszyć w trzecim kwartale 2026 roku w czterech województwach: mazowieckim, wielkopolskim, dolnośląskim i pomorskim. Pełne wdrożenie planowane jest na początek 2027 roku. – Bon senioralny ma odciążyć rodziny opiekujące się osobami starszymi i pozwolić seniorom dłużej zachować samodzielność – podkreśla Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Darmowe leki dla seniorów – program dla osób po 65. roku życia

Od kilku lat osoby po 65. roku życia mogą korzystać z programu bezpłatnych leków z listy „S”. To jedno z najważniejszych udogodnień dla osób starszych.

Aby skorzystać z programu, należy udać się do lekarza, który wypisze receptę z oznaczeniem „S”. Wówczas przysługujące leki wydawane są bezpłatnie w aptece. Lista darmowych leków jest aktualizowana co kilka miesięcy i obejmuje najczęściej stosowane preparaty m.in. na nadciśnienie, cukrzycę, choroby serca czy osteoporozę.

Jak złożyć wniosek o dodatek do emerytury – krok po kroku

Nie wszystkie dodatki są przyznawane automatycznie. W przypadku świadczeń takich jak dodatek kombatancki, kompensacyjny czy ryczałt energetyczny, konieczne jest złożenie wniosku.

Wniosek można złożyć:

  • osobiście w oddziale ZUS,
  • elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS),
  • pocztą tradycyjną.

W przypadku nowych programów, takich jak bon senioralny, wnioski będzie można składać przez portal senioralny lub w urzędzie gminy.

Strategia „godnego starzenia się”. Co jeszcze się zmieni?

W 2026 roku rząd planuje wdrożyć strategię „Godnego starzenia się 2030”, która zakłada nie tylko wzrost świadczeń, ale też reformę systemu opieki domowej i zdrowotnej nad osobami starszymi.

Wśród założeń znalazły się m.in.:

  • integracja usług opiekuńczych z systemem zdrowia,
  • wsparcie dla opiekunów rodzinnych,
  • program aktywizacji społecznej seniorów.

Celem programu jest zapewnienie osobom starszym możliwie największej samodzielności i bezpieczeństwa finansowego.

FAQ – najczęstsze pytania seniorów

Czy muszę składać wniosek o 13. i 14. emeryturę?

Nie. Oba świadczenia są przyznawane automatycznie wszystkim emerytom i rencistom.

Czy dodatek pielęgnacyjny otrzymam z urzędu?

Tak, jeśli masz ukończone 75 lat. Młodsze osoby muszą przedstawić orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Czy bon senioralny będzie wypłacany w gotówce?

Nie. To elektroniczny bon w formie kodu, który można wykorzystać na opiekę i rehabilitację u zatwierdzonych usługodawców.

Czy ryczałt energetyczny przysługuje każdemu emerytowi?

Nie. Otrzymują go tylko osoby ze statusem kombatanta lub ofiary represji.

Czy darmowe leki obejmują wszystkich po 65. roku życia?

Tak, jeśli lek znajduje się na liście „S” i recepta została wystawiona przez lekarza z odpowiednim oznaczeniem.

Podstawy prawne

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1765 ze zm.)

Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 2024 r. poz. 1650 ze zm.)

Ustawa o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U. z 2024 r. poz. 1421 ze zm.)

Komunikat Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wskaźnika waloryzacji na 2026 r. (Monitor Polski z 2025 r. poz. 1099)