W sprawie terminu ważności zaświadczenia odpowiedzi udzieliło biuro pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON) dla Edyty Sieradzkiej, ekspertki ds. zatrudniania osób niepełnosprawnych Federacji Przedsiębiorców Polskich. Pytanie było związane z realizacją obowiązku dokonywania wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Co do zasady, zgodnie z art. 21 ustawy z 27 sierpnia o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 913), należność na fundusz wnoszą pracodawcy, którzy mają minimum 25 pracowników i nie osiągają przynajmniej 6 proc. wskaźnika zatrudnienia osób z dysfunkcjami zdrowotnymi. Wysokość wpłaty stanowi zaś iloczyn 41,65 proc. przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadających różnicy między zatrudnieniem pozwalającym na osiągnięcie 6 proc. wskaźnika, a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.

Schorzenia szczególne tylko z listy

Jednocześnie art. 21 ust. 4 przewiduje, że wspomniany wskaźnik może być obniżony w przypadku zatrudnienia osób niepełnosprawnych ze schorzeniami szczególnie utrudniającymi wykonywanie pracy. Listę tych chorób oraz szczegółowy sposób obniżania wskaźnika określa rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 18 września 1998 r. (Dz.U. poz. 820 ze zm.). Obecnie znajduje się na niej 11 schorzeń, w tym m.in.: choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, epilepsja i upośledzenie umysłowe.

Zaświadczenie bez daty ważności budzi wątpliwości

Występowanie schorzenia szczególnego może być udokumentowane orzeczeniem lub zaświadczeniem wydanym przez lekarza specjalistę. Problem w tym, że w tym drugim przypadku nie zawsze jest podana informacja o terminie jego ważności. Pracodawcy mają więc wątpliwości, jak należy traktować takie zaświadczenie – czy jest to dokument wydany na czas nieokreślony, czy też należy je odnawiać, a jeśli tak, to w jakich odstępach czasu. Na te właśnie pytania odpowiedział BON. Jak wyjaśnia, w sytuacji gdy lekarz specjalista wystawił zaświadczenie potwierdzające, że niepełnosprawny pracownik ma jedno ze schorzeń szczególnych bez określenia terminu jego ważności, to zdaniem biura jest ono aktualne bezterminowo.

– Ze stanowiska BON wynika, że o ile na zaświadczeniu nie będzie daty ważności, to wystarczające będzie uzyskanie go przez niepełnosprawnego pracownika tylko raz w okresie zatrudnienia – podkreśla Edyta Sieradzka. ©℗