Trudno zdecydować się na przystąpienie do programu, o którym mało wiemy. Nieufność i obawy są uzasadnione. Można je rozbroić tylko w jeden sposób: komunikując, udzielając informacji, obalając plotki. Tymczasem wiedza o PPK, mimo że część firm jest w programie już od lipca 2019, nie jest niestety powszechna. Pracownicy często nie wiedzą, dlaczego warto spróbować oszczędzać w Pracowniczych Planach Kapitałowych, dlaczego PPK to nie to samo co OFE, co z tego mogą mieć.
Od stycznia 2020 roku do PPK dołączą średnie firmy (50-249 pracowników). Od lipca 2020 roku małe (20-49). Jak bazować na doświadczeniu dużych firm pisaliśmy tutaj:
CO NA STARCIE WARTO POWIEDZIEĆ PRACOWNIKOWI O PPK
„Szanowni Państwo, nasza firma od stycznia 2020 (lipca 2020) rozpoczyna wdrażanie Pracowniczych Planów Kapitałowych. Od dzisiaj będziemy informować na czym polega ta forma oszczędzania na czas po zakończeniu aktywności zawodowej, jaki kapitał można dzięki niej zgromadzić, dlaczego nie należy porównywać jej z OFE, dlaczego nie warto pochopnie decydować o rezygnacji i co zrobiono, by gwarantowała bezpieczeństwo naszych środków”.
Taka informacja od pracodawcy jest zdecydowanie lepsza. Za nią musi iść konkret. Co więc pracodawca powinien przekazać pracownikom?
1. Dlaczego nasza firma musi wdrożyć PPK
Jest to wymóg ustawowy. Tylko w kilku konkretnych przypadkach firma jest zwolniona z tego obowiązku.
Te wyjątki dotyczą:
• Pracodawców, w firmach których w pierwszym dniu stosowania ustawy o PPK jest prowadzony pracowniczy program emerytalny (PPE) i składki podstawowe odprowadzane są w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia, a do PPE przystąpiło min. 25 proc. osób zatrudnionych,
• Mikroprzedsiębiorców, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą mu deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK,
• osoby fizycznej, która zatrudnia (w zakresie niezwiązanym ze swoją działalnością) osobę fizyczną (w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby), np. opiekunkę do dziecka.
• samozatrudnionych
2. Jeśli pracodawca nie wdroży PPK – grożą mu kary
Niezawarcie umowy o zarządzanie grozi grzywną w wysokości nie wyższej niż 1,5 proc. funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym, poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego.
• W przypadku firm średnich, które wejdą do PPK 1 stycznia 2020 ostateczny termin podpisania umowy o zarządzanie PPK z instytucją finansową to 24 kwietnia 2020
• W przypadku firm małych, które wejdą do PPK 1 lipca 2020 - ostateczny termin podpisania umowy o zarządzanie PPK z instytucją finansową to 27 października 2020
Karalne jest także niezawarcie w terminie umowy o prowadzenie PPK w imieniu osoby zatrudnionej. W tym wypadku grzywna może wynieść od 1 tys. do 1 mln zł.
• Dla średnich firm: ostateczny termin podpisania umowy o prowadzenie PPK w imieniu pracowników to 11 maja 2020
• Dla małych firm - ostateczny termin podpisania umowy o prowadzenie PPK w imieniu pracowników – to 10.11.2020
Pracodawca (i pracownicy) muszą też pamiętać, że grzywna w wysokości do 1,5 proc. funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego, grozi temu, kto nakłania osobę zatrudnioną lub uczestnika PPK do rezygnacji z oszczędzania w tym systemie. Warto mieć to na uwadze, by przekaz informacji nie przybrał formy nakłaniania do rezygnacji z PPK.
Nie tylko z obawy przed karami, warto przedstawić pracownikom ofertę PPK.
3. Co to są Pracownicze Plany Kapitałowe. Dlaczego powstały
PPK to dobrowolny i prywatny system długoterminowego oszczędzania, który ma podnieść bezpieczeństwo finansowe Polaków i zapewnić dodatkowe środki osobom po zakończeniu pracy zawodowej. Ma to być plan powszechny, dzięki wpłatom pracodawcy, pracownika jak i z budżetu państwa.
Oszczędzanie nie jest czymś popularnym w naszym kraju, tymczasem w przyszłości nasze emerytury mogą niestety być bardzo niskie. Każda forma zabezpieczanie finansowego na ten czas jest dobra; ta wydaje się być podwójnie dobrą, bo nasz kapitał składany będzie nie tylko z naszych wpłat, ale też wpłat pracodawcy i państwa, a następnie pomnażany przez instytucje finansowe.
4. Gdzie będą lokowane pieniądze pracownika. I czy to jest bezpieczne
Środki pochodzące od pracownika, pracodawcy i państwa trafią na indywidualny rachunek pracownika w instytucji finansowej, którą wybrał pracodawca we współpracy ze związkami zawodowymi lub reprezentacją pracowniczą. Na liście znalazły się starannie wyselekcjonowane podmioty. Można je zobaczyć na stronie mojeppk.pl
Tylko spośród nich można wybierać instytucję finansową. Będą one prowadzić nasze, prywatne konta oraz inwestować nasze środki w różnego rodzaju instrumenty.
Środki gromadzone w PPK będą inwestowane w fundusze zdefiniowanej daty, których polityka inwestycyjna będzie się zmieniać wraz z wiekiem uczestnika PPK. W miarę zbliżania się uczestnika do 60. roku życia fundusze będą automatycznie zmieniać politykę inwestycyjną na mniej ryzykowną (np. inwestycja w instrumenty takie jak akcje czy obligacje skarbu państwa).
W trakcie oszczędzania uczestnik PPK nie będzie mógł zmienić instytucji finansowej, którą wybrał jego pracodawca, ale będzie mógł zmienić fundusz zdefiniowanej daty, do którego został przypisany i wybrać fundusz, który w jego ocenie, będzie lepiej dostosowany do jego potrzeb.
5. Wybierzmy wspólnie instytucję finansową
Zgodnie z ustawą, instytucję finansową wybiera pracodawca wraz ze związkami zawodowymi lub reprezentacją pracowniczą.
Zaproszenie do współpracy przy wyborze IF, to nie tylko realizacja zapisów ustawy. To także okazja do przekazania informacji na temat PPK i do dyskusji na temat wyboru instytucji finansowej. Przygotowanie się pracodawcy do takich rozmów jest bardzo ważne. Znajomość oferty, wskazanie zalet i wad poszczególnych propozycji, osadzenie propozycji w kontekście samej firmy, świadomość, czym należy się kierować przy wyborze instytucji finansowej to warunek podstawowy współpracy.
Wybór należy do pracodawcy, ale kluczowe jest przekonanie pracowników do słuszności programu PPK.
Jednocześnie pamiętać należy, że zgodnie z Art. 46. 1. zakazuje się wynagradzania podmiotu prowadzącego działalność akwizycyjną na rzecz instytucji finansowej, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, PTE lub pracowniczego towarzystwa emerytalnego, polegającą na nakłanianiu jakiegokolwiek podmiotu zatrudniającego, aby rozwiązał umowę o zarządzanie PPK, której jest stroną i zawarł taką umowę z instytucją finansową, na rzecz której działa ten podmiot. Zakazuje się oferowania lub udzielania podmiotom zatrudniającym jakichkolwiek dodatkowych korzyści materialnych z tytułu zawarcia lub niewypowiedzenia umowy o zarządzanie PPK lub umowy o prowadzenie PPK.
6. Dlaczego PPK to nie to samo co OFE
Porównanie z OFE jest nietrafne. Dlaczego? Oto kilka zasadniczych różnic:
• Składki gromadzone w OFE to środkami publiczne, pochodzące z przymusowej wpłaty na ubezpieczenie społeczne. Środki odkładane na PPK własnością uczestnika programu.
• Do 2014 roku przynależność do OFE była obowiązkowa dla osób urodzonych po 1968 roku. W 2014 roku stała się dobrowolna. Rezygnacja z uczestnictwa była możliwa tylko co 4 lata. W przypadku PPK udział jest dobrowolny. Automatycznie zapisywani są wszyscy uprawnieni pracownicy, ale w każdej chwili można z programu wystąpić.
• PPK nie są rodzajem powszechnego systemu emerytalnego. Zgromadzone środki to doda-tek do emerytury, który będzie można wybrać po zakończeniu aktywności zawodowej.
• W OFE wpłacane środki są częścią obowiązkowej składki emerytalnej odprowadzanej do ZUS. W przypadku PPK składki są naliczane i odprowadzane bezpośrednio na rachunki uczestników. Pracownik sam określa wysokości wpłaty.
• W PPK konto uczestnika będzie zasilane z wynagrodzenia pracownika (2-4 proc.), z wpłaty pracodawcy (1,5 do 4%) oraz z pieniędzy przekazywanych przez państwo (wpłata powitalna - 250 zł i coroczna dopłata - 240 zł).
• Środki zgromadzone w PPK nie muszą być wypłacane dopiero po 60.roku życia.
7. Poczekaj ze złożeniem deklaracji rezygnacji. Najpierw zadaj nam pytania, a my na nie odpowiemy
Ubezpieczeni, którzy nie będą chcieli oszczędzać w pracowniczym planie kapitałowym, będą musieli wypełnić specjalną deklarację. Jej wzór znajduje się w przygotowanym przez ministra finansów projekcie rozporządzenia w sprawie rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Możliwe są dwa sposoby złożenia deklaracji rezygnacji:
a) Jeszcze przed zawarciem w jego imieniu umowy o prowadzenie . Wtedy zgodnie z art. 16.1. pracownik nie stanie się uczestnikiem PPK
b) Już po zawarciu umowy o prowadzenie. Wtedy zgodnie z art. 23.2. umowa nie przestaje obowiązywać, a rezygnacja oznacza, że przestają być naliczane wpłaty do PPK
Zanim pracownik podejmie decyzję, warto podać mu też ten link: mojeppk.pl
8. Ważne terminy – dla pracownika i pracodawcy
Jeśli zatrudniam od 50 do 249 pracowników
1 stycznia 2020 – 24 marca 2020 - wybór oferty instytucji finansowej w porozumieniu z reprezentacją pracowników
25 marca 2020 – 24 kwietnia 2020 - samodzielny wybór instytucji finansowej przez pracodawcę
1 stycznia 2020 – 24 kwietnia 2020 - czas na podpisanie umowy o zarządzanie
11 maja 2020 - ostateczny termin podpisania umowy o prowadzenie
Czerwiec 2020 – lipiec 2020 - ostateczny termin na odprowadzenie pierwszej wpłaty do instytucji finansowej
Jeśli zatrudniam od 20 do 49 pracowników
1 lipca 2020 – 27 września 2020 - wybór oferty w porozumieniu z reprezentacją pracowników
28 września 2020 – 27 października 2020 - samodzielny wybór dostawcy PPK przez pracodawcę
1 lipca 2020 – 27 października 2020 - czasu na podpisanie umowy o zarządzanie
10 listopada 2020 - ostateczny termin podpisania umowy o prowadzenie
grudzień 2020 – styczeń 2021 - ostateczny termin na odprowadzenie pierwszej wpłaty do instytucji finansowej
9. Wszystkie operacje z przekazywaniem danych i środków pracownika oraz archiwizacją będą bezpieczne
Co może dać takie bezpieczeństwo? Dobrze dobrane oprogramowanie przeznaczone do wdrożenia i obsługi PPK. Lista pracowników uprawnionych do przystąpienia do PPK, deklaracje rezygnacji/uczestnictwa, deklaracje wysokości wpłat, naliczanie wpłat, przesyłka… To wszystko operacje obciążone ryzykiem pomyłki. Dlatego tak ważne jest posiadanie przez firmę odpowiedniej aplikacji. Łatwej w obsłudze, aktualizowanej. Na przykład z aplikacji Comarch PPK korzysta już ponad 500 firm, m.in. Kopalnia Soli w Bochni, CUK Ubezpieczenia, Herbapol czy GoodFood. Co jest jej zaletą? Dlaczego pracodawcy wybierają często właśnie tę aplikację?
- Użytkownik Comarch PPK nie musi się martwić, czy program jest zgodny z obowiązującymi przepisami, ponieważ aplikacja jest na bieżąco dostosowywana do zmieniających się przepisów i interpretacji. To ważne, bo użytkownik może być pewny, że będzie zawsze działał zgodnie z literą prawa. Aplikacja aktualizuje się automatycznie bez konieczności wykonywania dodatkowych czynności ze strony użytkownika. Po uruchomieniu programu, system sprawdza, czy jest dostępna jego nowsza wersja. Jeśli tak, to pobiera ją samodzielnie z serwerów Comarch. Prace nad rozbudową oraz rozwojem aplikacji trwają na bieżąco i jej nowe wersje są udostępniane użytkownikom mniej więcej co 3-4 tygodnie – mówi Magdalena Pacan, konsultant systemów Comarch ERP.
- Właściwości aplikacji oraz jej zastosowanie zaprezentujemy podczas bezpłatnego webinaru, na który już teraz zapraszam – dodaje Magdalena Pacan.