Czy informatyk wykonujący serwis i naprawę sprzętu komputerowego powinien posiadać uprawnienia energetyczne? [Poradnia bhp]

• obsługi, które mają wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń, instalacji i sieci;
• konserwacji, które są związane z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu technicznego urządzeń, instalacji i sieci;
• remontu lub naprawy, które są związane z usuwaniem usterek i awarii urządzeń, instalacji i sieci w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego;
• montażu lub demontażu, które są niezbędne do instalowania lub odinstalowywania i przyłączania lub odłączania urządzeń, instalacji i sieci;
• kontrolno-pomiarowych, które są niezbędne do dokonania oględzin, oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej urządzeń, instalacji i sieci.

Wyjątek od reguły, zgodnie z którą osoby wykonujące wymienione powyżej prace powinny mieć stosowne uprawnienia, zgodnie z par. 5 przytoczonego rozporządzenia, stanowi eksploatacja:

• urządzeń elektrycznych o napięciu nie wyższym niż 1 kV i mocy znamionowej nie wyższej niż 20 kW, jeżeli w dokumentacji urządzenia określono zasady jego obsługi,
• urządzeń lub instalacji cieplnych mocy zainstalowanej nie wyższej niż 50 kW.

W zależności od rodzaju wykonywanej pracy oraz zajmowanego stanowiska powyższe uprawnienia dzielą się na:

• eksploatacyjne – do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace dotyczące obsługi, konserwacji, remontu, naprawy, montażu lub demontażu i czynności kontrolno-pomiarowych;
• dozorowe – do których zalicza się stanowiska osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace określone w pkt 1 lub stanowiska osób sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

Mając na uwadze powyższe, pracownicy działu informatycznego, którzy wykonują czynności serwisowe i naprawcze sprzętu komputerowego, bez względu na okoliczności, a także bez względu na to, czy urządzenia znajdują się pod napięciem, czy też nie, powinni mieć uprawnienia energetyczne w zakresie eksploatacji.

W jaki sposób pracownicy potwierdzają, że zapoznali się z instrukcją przeciwpożarową?

Zgodnie z art. 4. ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest zobowiązany:

• przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych;
• wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice;
• zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie;
• zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji;
• przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej;
• zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi;
• ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Do powyższych obowiązków należy również opracowanie i wdrożenie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, o której mowa w par. 6 ust. 1 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Taką instrukcję dla obiektu bądź jego części stanowiącej (stanowiących) odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, musi sporządzić i wdrożyć właściciel, zarządca lub użytkownik danego obiektu.

Powyższa instrukcja powinna zawierać m.in.:

• sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia i warunki, i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania;
• sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji;
• zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami;
• określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego musi być okresowo aktualizowana – co najmniej raz na dwa lata, a także po takich zmianach sposobu użytkowania obiektu lub procesu technologicznego, które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej.

Odpowiedzialność za realizację obowiązków dotyczących ochrony przeciwpożarowej, w tym za opracowanie i wdrożenie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, przejmuje w całości lub w części – stosownie do obowiązków i zadań powierzonych w odniesieniu do budynku, obiektu budowlanego lub terenu – ich zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie. Jeśli umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej spoczywa na faktycznie władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem. Z kolei czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej mogą wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje.

Tym samym opracowania oraz aktualizacji instrukcji bezpieczeństwa pożarowego może dokonać osoba legitymująca się kwalifikacjami inspektora ochrony przeciwpożarowej lub kwalifikacjami do wykonywania zawodu technik pożarnictwa, ewentualnie osoba posiadająca tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa albo tytuł zawodowy inżyniera i dyplom ukończenia studiów w Szkole Głównej Służby Pożarniczej w zakresie inżynierii bezpieczeństwa w specjalności inżynieria bezpieczeństwa pożarowego (gdy wydany do 30 września 2019 r.) lub studiów na kierunku inżynieria bezpieczeństwa w zakresie bezpieczeństwa pożarowego (gdy wydany po 30 września 2019 r.).

Trzeba jednak podkreślić, że przepisy nie określają sposobu zapoznania pracownika z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego. Można to zatem zrobić zarówno w formie indywidualnego oświadczenia pracownika, jak i w formie zbiorczej listy. Niemniej kwestia ta powinna wynikać z treści tej instrukcji.

O ile w przypadku indywidualnych oświadczeń zasadne byłoby przechowywanie takich dokumentów w aktach osobowych pracownika, o tyle w przypadku zbiorczej listy pracodawca musiałby ustalić jakieś inne miejsce.

Czy ekwiwalent za pranie odzieży roboczej podlega zajęciu komorniczemu?

Zgodnie z art. 87 par. 1 kodeksu pracy (dalej: k.p.) z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego – podlegają potrąceniu tylko następujące należności:

• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
• zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;
• kary pieniężne przewidziane w art. 108 k.p. (tzw. kary porządkowe).

Potrąceń dokonuje się w podanej powyżej kolejności.

Ponadto, zgodnie z art. 87 par. 7 k.p., z wynagrodzenia za pracę odlicza się, w pełnej wysokości, kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.

Zgodnie zaś z art. 91 par. 1 k.p. należności inne niż wymienione powyżej mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. W takim przypadku wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

1) określonej w art. 871 par. 1 pkt 1 k.p. (minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania) – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy;

2) 80 proc. powyższej kwoty – przy potrącaniu innych należności niż określone w pkt 1.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu potrąceń można dokonać tylko z wynagrodzenia za pracę. Ryczałt za pranie, choć ma związek z wykonywaną pracą, nie ma charakteru wynagrodzeniowego, a jedynie stanowi zwrot kosztów prania odzieży roboczej. Dlatego nie mają do niego zastosowania przepisy o dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia za pracę określone w k.p. ©℗