Poradnia z klasyfikacji budżetowej

Odpowiedź: Odsetki od kredytu krótkoterminowego należy ująć w klasyfikacji 750/75702 oraz w paragrafie 8110. Nie ma znaczenia, że kredyt podlega spłacie w roku jego zaciągnięcia – nie uprawnia to do zastosowania paragrafu 298.

Uzasadnienie: Przedstawiony stan faktyczny dotyczy zobowiązania w postaci kredytu krótkoterminowego. W tym kontekście w pierwszej kolejności należy odnieść się do podstaw prawnych zaciągania takich zobowiązań. I tak, zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: ustawa o finansach publicznych), jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu. Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia kredytu krótkoterminowego ani przejściowego deficytu. W tym zakresie przydatne jest stanowisko doktryny. Jak wskazuje E. Lotko w komentarzu do art. 89 (w: Finanse publiczne. Komentarz, red. J.M. Salachna, M. Tyniewicki, Warszawa 2024), przejściowy deficyt budżetu wiąże się z czasową niemożnością terminowego wykonania zadań lub dokonania płatności z powodu nieosiągnięcia na czas planowanych dochodów. Artykuł 89 ust. 2 ustawy o finansach publicznych stanowi, że środki pozyskane na przejściowy deficyt muszą zostać spłacone w tym samym roku budżetowym, w którym zostały zaciągnięte – co potwierdza ich czasowy charakter.

Z tytułu zaciągnięcia kredytu krótkoterminowego powstają dla gminy również zobowiązania uboczne – w szczególności odsetki i inne koszty, które należy uregulować na rzecz banku. Oznacza to konieczność prawidłowego ich ujęcia w budżecie i klasyfikacji budżetowej.

W świetle rozporządzenia ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie w sprawie klasyfikacji):

• dział 750 obejmuje „Administrację publiczną”,
• rozdział 75702 – „Obsługę papierów wartościowych, kredytów i pożyczek oraz innych zobowiązań jednostek samorządu terytorialnego zaliczanych do tytułu dłużnego – kredyty i pożyczki”.

Paragraf 298 oznacza „Pozostałe rozliczenia z bankami” i stosuje się go tylko do rozliczeń, które nie są objęte paragrafem 801 (koszty obsługi bankowej). Z jego opisu nie wynika, aby można było stosować go do odsetek od kredytów – niezależnie od ich terminu spłaty. Właściwy w analizowanej sytuacji jest paragraf 811 – „Odsetki od samorządowych papierów wartościowych lub zaciągniętych przez jednostkę samorządu terytorialnego kredytów i pożyczek” (w pełnej klasyfikacji: 8110).

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z 3 kwietnia 2025 r. (znak WK.60.37.2024). RIO stwierdziła nieprawidłowość polegającą na ujęciu w 2023 r. wydatków z tytułu odsetek od kredytu krótkoterminowego w klasyfikacji 750/75023/2980 oraz 757/75702/2980, podczas gdy należało zastosować 757/75702/8110.

Organ wskazał, że nieprawidłowe przypisanie wydatku narusza zasady klasyfikacji budżetowej. W ramach zaleceń pokontrolnych RIO zobowiązała jednostkę do stosowania prawidłowej klasyfikacji działów, rozdziałów, dochodów i wydatków. ©℗

Jaki paragraf należy zastosować do wydatków inwestycyjnych związanych z dokumentacją projektowo-kosztorysową dotyczącą oświetlenia?

Odpowiedź: Istnieją podstawy do zastosowania działu 900 i rozdziału 90015. Paragrafem właściwym dla wydatków inwestycyjnych związanych z dokumentacją projektowo-kosztorysową będzie 605 – „Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych”.

Uzasadnienie: Z kontekstu opisanego stanu faktycznego wynika, że gmina zamierza sfinansować z własnych środków budżetowych opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej w związku z planowaną inwestycją polegającą na oświetleniu przejścia dla pieszych zlokalizowanego na drodze wojewódzkiej.

W pierwszej kolejności należy odwołać się do ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne. Zgodnie z jej art. 18 ust. 1 pkt 2 i 3, do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy:

• planowanie oświetlenia znajdujących się na terenie gminy miejsc publicznych oraz dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich,
• finansowanie oświetlenia tych ulic, placów i dróg.

Zatem gmina ma kompetencje w zakresie planowania i finansowania oświetlenia również na drogach wojewódzkich – jeśli przebiegają one przez jej teren.

Na gruncie przepisów rozporządzenia w sprawie klasyfikacji) dział 600 „Transport i łączność”, rozdział 60013 „Drogi publiczne wojewódzkie” dotyczy zadań drogowych realizowanych przez zarządców dróg. W analizowanym przypadku nie chodzi jednak o inwestycję w infrastrukturę drogową jako taką, lecz o wykonanie dokumentacji dotyczącej oświetlenia – co kwalifikuje się do działu 900 „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska”, rozdział 90015 „Oświetlenie ulic, placów i dróg”.

Takie stanowisko potwierdziła m.in. uchwała Nr XIII/666/2025 z 23 kwietnia 2025 r. Kolegium RIO w Rzeszowie. Regionalna Izba Obrachunkowa uznała, że błędem było przypisanie wydatku na dokumentację projektową oświetlenia w kwocie 40 000 zł do rozdziału 60013. Wskazała, że prawidłowym miejscem klasyfikacyjnym jest rozdział 90015. Organ nadzoru przypomniał, że wydatki budżetowe należy klasyfikować według rodzaju działalności, do jakiej się odnoszą. W przypadku oświetlenia – zarówno inwestycji, jak i dokumentacji projektowej – prawidłowym rozdziałem jest 90015, a paragrafem właściwym dla wydatków inwestycyjnych – 605. ©℗

Który paragraf klasyfikacji budżetowej należy zastosować przy zwrocie kosztów podróży zagranicznej?

Odpowiedź: Dział 750 i rozdział 75023 są właściwe. Błąd dotyczy zastosowanego paragrafu – w analizowanym przypadku należało zastosować paragraf 442, a nie 470.

Uzasadnienie: Ocena prawna podanego stanu faktycznego wymaga w pierwszej kolejności odniesienia się do rozróżnienia między podróżą krajową a podróżą zagraniczną.

Jeśli chodzi o podstawy materialnoprawne dokonania zwrotu kosztów podróży, punktem odniesienia są przepisy rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Zgodnie z par. 1 rozporządzenia, reguluje ono należności przysługujące pracownikowi w związku z podróżą:

• krajową (na obszarze kraju),
• zagraniczną (poza granicami kraju).

Z kolei w myśl par. 2 z tytułu podróży krajowej i zagranicznej odbywanej w terminie i miejscu określonych przez pracodawcę pracownikowi przysługują:

• diety,
• zwrot kosztów: przejazdów, dojazdów komunikacją miejscową, noclegów oraz innych niezbędnych, udokumentowanych wydatków uznanych przez pracodawcę.

Paragraf 4 wskazuje, że inne niezbędne wydatki, poniesione przez pracownika w czasie podróży służbowej, podlegają zwrotowi w udokumentowanej wysokości. Nie budzi zatem wątpliwości, że zwrot kosztów podróży zagranicznej – także w części krajowej – stanowi wydatek budżetowy.

W kontekście klasyfikacji budżetowej należy zastosować rozporządzenie w sprawie klasyfikacji. Zgodnie z tym aktem:

• dział 750 odpowiada „Administracji publicznej”,
• rozdział 75023 dotyczy „Urzędów gmin (miast i miast na prawach powiatu)”.

Wskazane klasyfikacje działu i rozdziału są właściwe dla wydatków związanych z podróżą służbową zastępcy wójta.

Problematyczny pozostaje jednak zastosowany paragraf 470, który – zgodnie z opisem – obejmuje szkolenia pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej. Paragraf ten może obejmować także koszty dojazdów, zakwaterowania i wyżywienia, ale tylko w ramach szkoleń.

W analizowanej sytuacji nie mamy jednak do czynienia ze szkoleniem, lecz z podróżą służbową. Dlatego też rzeczowo właściwym paragrafem jest 442 – „Podróże służbowe zagraniczne”. Paragraf ten obejmuje wydatki związane z podróżami służbowymi zagranicznymi pracowników, w zakresie określonym powołanym wyżej rozporządzeniem – niezależnie od tego, czy część trasy przebiegała przez terytorium Polski (np. dojazd do granicy), czy już poza nią.

Stanowisko to potwierdza wystąpienie pokontrolne Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 7 kwietnia 2025 r. (znak WK-0911/46/2024). RIO stwierdziła nieprawidłowość polegającą na ujęciu w klasyfikacji budżetowej dział 750, rozdział 75023, paragraf 4700 wydatków poniesionych na zwrot kosztów podróży zagranicznej (Austria) odbytej na podstawie polecenia wyjazdu służbowego – w części dotyczącej podróży krajowej. Organ wskazał, że zamiast paragrafu 4700 należało zastosować paragraf 4420, zgodny z przedmiotem wydatku i opisem klasyfikacyjnym. ©℗