Kolejny wzrost pensji już od lipca

Zrównanie minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia z minimalną pensją zasadniczą w najniższych kategoriach zaszeregowania oraz zmniejszenie ogólnej liczby kategorii – to najważniejsze zmiany wynikające z drugiej w tym roku noweli rozporządzenia płacowego dotyczącego pracowników samorządowych.

Jest to również realizacja głównego postulatu samorządowców. Zmiana ma wejść w życie 1 lipca br., analogicznie jak druga w tym roku podwyżka wynagrodzenia minimalnego, które będzie wynosiło 3600 zł. I właśnie głównym celem rozporządzenia Rady Ministrów z 22 maja 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. poz. 1102) jest uaktualnienie minimalnego pułapu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Jest ono określone w I tabeli w załączniku nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. poz. 1960; dalej: r.w.p.s.). W zmianie r.w.p.s. przewidziano wyższe stawki wynagrodzenia: od 3300 zł w I kategorii (o 1150 zł więcej) i do 5200 zł w XX (o 1600 zł więcej).

Stawki rosną skokowo o 50 zł od kategorii I do XI, od XII do XV o 100 zł, od XVI do XX o 200 zł. Jednocześnie zmniejszono ogólną liczbę kategorii zaszeregowania o dwie, tj. do XX kategorii, z tym że ostatnie dwie kategorie (XIX i XX) pozostaną do dyspozycji pracodawcy. Prawie wszystkie organizacje związkowe postulowały zrównanie poziomu pensji minimalnej z poziomem wynagrodzenia zasadniczego. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej pod wpływem tych apeli podwyższyło poziom wynagrodzeń zasadniczych. Pierwotnie w projekcie wynosiło ono od 3000 zł do 4200 zł.

Kształtowanie zarobków

MRiPS, odnosząc się do uwag związkowych, zauważyło, że podstawą ustalania poziomu wynagrodzenia pracowników samorządowych w zależności od zajmowanego stanowiska, posiadanego wyksztalcenia oraz stażu pracy są przepisy wydane na podstawie ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 530; dalej: u.p.s.), określające zasady wynagradzania tej grupy pracowników, tj.: r.w.p.s. i regulamin wynagradzania wydawany przez pracodawcę samorządowego. Przy czym r.w.p.s. w załączniku nr 3 określa jedynie minimalny miesięczny poziom wynagrodzenia zasadniczego pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Kategorie zaszeregowania na poszczególnych stanowiskach stanowią minimum w odniesieniu do wynagrodzenia zasadniczego. MRiPS podkreśliło, że kształtowanie ostatecznej wysokości wynagrodzenia pracowników pozostaje w gestii pracodawców samorządowych. Instrumentem prawnym umożliwiającym kształtowanie przez pracodawców wynagrodzeń pracowników samorządowych jest regulamin wynagradzania, wydawany na podstawie art. 39 u.p.s. W nim pracodawca samorządowy określa m.in. szczegółowe warunki wynagradzania, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (art. 39 ust. 1 pkt 2 u.p.s.).

Ponadto MRiPS wyjaśniło, że zgodnie z konstrukcją ustawową minimalne wynagrodzenie za pracę nie ma charakteru jedynie wynagrodzenia zasadniczego. Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2207; dalej: u.m.w.) przy porównywaniu wysokości wynagrodzenia pracownika z obowiązującą wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę brane są pod uwagę wszystkie przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, m.in. premie, nagrody i dodatki do wynagrodzenia, z wyjątkiem składników wymienionych w art. 6 ust. 5 u.w.m., tj.: nagrody jubileuszowej, odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej, dodatku za staż pracy.

Zdaniem resortu pracy zmiany zakresu składnikowego minimalnego wynagrodzenia za pracę powinny mieć charakter systemowy i być rozważane wraz z innymi dodatkami do wynagrodzenia. Ewentualne dalsze zmiany konstrukcji minimalnego wynagrodzenia za pracę będą wymagały wieloaspektowej analizy m.in. w zakresie wpływu na finanse publiczne. Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 u.w.m., jeżeli w danym miesiącu, z uwagi na terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkład czasu pracy, wynagrodzenie pracownika, obliczone zgodnie z art. 6 ust. 4 u.w.m., jest niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia, to następuje uzupełnienie wynagrodzenia do tej wysokości w postaci wyrównania. Wyrównanie wypłaca się za okres każdego miesiąca łącznie z wypłatą wynagrodzenia. Ma ono charakter gwarancyjny i jest wypłacane tylko w przypadkach i według zasad określonych w ustawie.

Ujednolicenie tabel stanowisk

Poza postulatami podwyższenia minimalnego wynagrodzenia zasadniczego strona samorządowa wnosiła o ujednolicenie tabel stanowisk i przypisanych tym stanowiskom minimalnych kategorii zaszeregowania oraz minimalnych wymagań kwalifikacyjnych. Samorządowcy argumentowali, że występujące obecnie różnice na takich samych stanowiskach występujących w urzędach i samorządowych jednostkach organizacyjnych mogą powodować nierówne traktowanie pracowników. W noweli r.w.p.s. scalono tabele stanowisk funkcjonujących obecnie odrębnie dla urzędów (część D. Stanowiska we wszystkich urzędach) i samorządowych jednostek organizacyjnych (część F. Stanowiska w samorządowych jednostkach organizacyjnych).

Katalog stanowisk wspólnych będzie obejmował większość stanowisk, w tym także te, które występowały dotychczas w częściach tabeli wydzielonych dla poszczególnych jednostek organizacyjnych, np. lekarz, pielęgniarka, psycholog, dietetyk, geodeta, ratownik wodny, lekarz weterynarii. Dzięki temu możliwe jest skrócenie katalogu stanowisk, ujednolicenie minimalnych kategorii zaszeregowania oraz minimalnych wymagań kwalifikacyjnych dla takich samych stanowisk, obecnie występujących w różnych częściach tabeli.

Zmiany w oznaczeniach

Na wniosek ministra edukacji i nauki w części D w pkt VI „Jednostki działające w zakresie oświaty” dodano stanowisko – osoba sprawująca opiekę nad dzieckiem wychowanki młodzieżowego ośrodka wychowawczego, będącej nieletnią matką. Taka zmiana jest zgoda z par. 26 ust. 5 rozporządzenia ministra edukacji i nauki z 30 marca 2023 r. w sprawie niektórych publicznych placówek systemu oświaty (Dz.U. poz. 651).

Ponadto na wniosek przedstawiciela strony samorządowej katalog został uzupełniony o stanowisko instruktor strzelectwa. Dodatkowo w celu jego uproszczenia i skrócenia zrezygnowano z niektórych stanowisk, np. wozak, robotnik polowy, robotnik szklarniowy, robotnik do pracy lekkiej. Pracownicy zatrudnieni dotychczas na likwidowanych etatach będą mogli być zatrudnieni na stanowisku robotnik.

Zmniejszono także liczbę stanowisk kierowców, skreślając np. kierowcę samochodu dostawczego, kierowcę transportu wewnętrznego. W odniesieniu do innych etatów, np. robotnik, dodano stanowisko młodszy robotnik i starszy robotnik w celu zapewnienia ścieżki awansu. Dotychczasowe różne stanowiska rzemieślników, np. rzemieślnik wykwalifikowany, rzemieślnik specjalista, zastąpiono stanowiskami starszy rzemieślnik i rzemieślnik. Zmieniono nazwę części „Schroniska dla zwierząt” na „Schroniska dla zwierząt, ogrody zoologiczne, banki genów, ośrodki edukacji przyrodniczej, centra hodowli gatunków chronionych oraz zagrożonych, ośrodki rehabilitacji” i dodano nowe stanowiska: wykwalifikowany opiekun zwierząt, edukator przyrodniczy, pomoc (weterynaryjna, zootechniczna).

Połączono także dotychczasowe odrębne części tabeli ‒ „Zakłady gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, biura zamiany mieszkań” z częścią „Zarząd cmentarzy komunalnych”.

Korekty redakcyjne

W celu uporządkowania i ujednolicenia tabeli dokonano zmian redakcyjnych w nazwach niektórych jej części i stanowisk. Wprowadzenie zmian w dotychczasowym katalogu stanowisk spowodowało konieczność jego przeredagowania, a także konieczność uporządkowania minimalnych kategorii zaszeregowania dla poszczególnych stanowisk (od I do XVIII) oraz wymaganych kwalifikacji. Odnośniki pod tabelą określają (tak jak dotychczas), co należy rozumieć przez minimalne wymagania kwalifikacyjne oraz wykształcenie: wyższe, średnie, zasadnicze i podstawowe.

Określenia dotyczące wykształcenia uwzględniają poziomy wykształcenia określone w ustawie z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 900) oraz ustawie z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz.742). W celu zapewnienia ochrony pracownikom, tj. aby wejście w życie noweli r.w.p.s. nie stanowiło podstawy uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę lub obniżenie wynagrodzenia zasadniczego, zawiera ona przepisy przejściowe (par. 2– 4). [ramka] ©℗