W 2021 r. wójt, a także burmistrz lub prezydent miasta jako organy podatkowe właściwe w sprawach podatku od nieruchomości, podatku rolnego oraz podatku leśnego po raz czwarty składają sprawozdanie podatkowe SP-1. Dlatego wydawałoby się, że będzie to już rutynowe działanie. Niestety znowu stają przed wyzwaniem prawidłowego odzwierciedlenia w sprawozdaniu szczególnych regulacji związanych z trwającym stanem epidemii.

Przypomnijmy, że część B sprawozdania SP-1 należy wypełnić i przekazać w formie dokumentu elektronicznego do właściwej regionalnej izby obrachunkowej (dalej: RIO) w terminie do 20 lipca 2021 r. Należy go przesłać, wykorzystując informatyczny system sprawozdawczości budżetowej jednostek samorządu terytorialnego BeSTi@.
Sprawozdanie wójt (burmistrz, prezydenta miasta) opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Regionalna izba obrachunkowa przekazuje otrzymaną od organów podatkowych część B sprawozdania do ministra właściwego do spraw finansów publicznych do 31 lipca danego roku podatkowego.
W części B sprawozdania wykazuje się:
  • podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości, podatkiem rolnym i podatkiem leśnym;
  • podstawy opodatkowania zwolnione od podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego na mocy uchwał rad gmin. ©℗
KROK 1 – weryfikacja części A sprawozdania
Przed wypełnieniem części B trzeba sprawdzić aktualność części A. Należało ją przekazać ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych za pośrednictwem RIO w terminie do 11 stycznia 2021 r. (bo 10 stycznia br. przypadał w niedzielę).
W części A należało wykazać:
  • wysokość stawek podatku od nieruchomości,
  • średnie ceny skupu żyta i sprzedaży drewna określone uchwałą rady gminy i przyjmowane na potrzeby wymiaru odpowiednio podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego na terenie gminy w danym roku podatkowym.
Obecnie przed wypełnieniem części B należy:
1) zweryfikować aktualność części A na dzień 30 czerwca. Jeśli rada gminy po dniu złożenia części A sprawozdania dokonała zmiany wysokości: stawek podatku od nieruchomości, średniej ceny skupu żyta, średniej ceny sprzedaży drewna, to trzeba zaktualizować w tym zakresie część A;
2) pobrać dane do kolumny 2 „Stawka/Cena” za pomocą funkcji „Uaktualnij część A”, która jest dostępna po rozwinięciu listy zawartej pod przyciskiem „Kreatory”.
RADA: Kolumna nr 2 „Stawka/Cena” przy wypełnianiu części B sprawozdania jest zablokowana do edycji, dlatego należy uaktualnić ją przed wypełnieniem części B sprawozdania.
Od 2020 r. szczególnego znaczenia nabrał obowiązek sprawdzenia aktualności danych wykazanych w części A sprawozdania. W czasie trwania epidemii rady gmin zyskały bowiem nowe uprawienia na gruncie podatku od nieruchomości i mogły skorzystać z nich w trakcie roku – już po złożeniu części A sprawozdania. Na podstawie art. 15p i 15q ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, rady gmin mogły/mogą bowiem:
1) za część 2020 r. oraz za wybrane miesiące pierwszego półrocza 2021 r. wprowadzić w drodze uchwały zwolnienia z podatku od nieruchomości: gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Mogły one dotyczyć wskazanych w uchwale grup przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19;
2) przedłużyć w drodze uchwały wskazanym w niej grupom przedsiębiorców (którzy muszą spełniać wskazany wyżej warunek dotyczący pogorszenia płynności finansowej) terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r. – nie dłużej niż do 30 września 2020 r., oraz płatnych w wybranych miesiącach pierwszego półrocza 2021 r. – nie dłużej niż do 31 grudnia 2021 r.
Niezależnie od tych uprawnień gminy mogły w tej wyjątkowej sytuacji, jaką jest trwająca pandemia, skorzystać także ze swoich normalnych uprawnień i obniżyć uchwałą w trakcie roku stawki podatku od nieruchomości.
Powyższe uchwały wraz z danymi dotyczącymi podstaw opodatkowania zwolnionymi od podatku od nieruchomości – według stanu ewidencji podatkowej nieruchomości na 30 czerwca 2021 r. – będą podlegały wykazaniu dopiero teraz w części B sprawozdania SP-1.
Nie oznacza to jednak, że aktualizując część A, można stracić z oczu dane w nim zawarte, dotyczące:
  • wysokości stawek podatku od nieruchomości,
  • średniej ceny skupu żyta lub
  • średniej ceny sprzedaży drewna.
Jeżeli się one zmieniły, to należy je zaktualizować w części A zgodnie ze stanem na dzień 30 czerwca 2021 r. Natomiast jeśli w uchwałach wprowadzono zwolnienia podatkowe, to nie trzeba ich wykazywać w części A.
RADA: Podjęcie przez radę gminy uchwał covidowych nie wymaga uaktualnienia części A, trzeba tylko wypełnić część B. ©℗
KROK 2 – wypełnienie części B sprawozdania
W części B sprawozdania należy wykazać:
  • podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości, podatkiem rolnym i podatkiem leśnym;
  • podstawy opodatkowania zwolnione od podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego na mocy uchwał rad gmin.
W tej części sprawozdania należy wykazać podejmowane przez rady gmin uchwały o zwolnieniu z podatku od nieruchomości: gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, dla wskazanych grup przedsiębiorców (których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19) wraz z danymi dotyczącymi podstaw opodatkowania zwolnionych od podatku od nieruchomości – według stanu na dzień 30 czerwca 2020 r. Nie ujmuje się w sprawozdaniu proporcjonalnie podstaw opodatkowania, które zostały opodatkowane i zwolnione na mocy uchwał rad gmin, a odzwierciedlałyby fakt korzystania ze zwolnienia przez dany przedmiot opodatkowania tylko przez część roku podatkowego.
RADA:
1) Jeśli dla danego rodzaju przedmiotu opodatkowania wyszczególnionego w części A sprawozdania nie występują podstawy opodatkowania lub podstawy zwolnione, należy w odpowiednich polach wpisać „0”.
2) Wpisanie w polu kolumny „Podstawa zwolniona” powierzchni lub wartości większej od zera oznacza konieczność wypełnienia odpowiedniego wiersza w sekcji 4. „Uchwały”:
  • sekcja 4.2. „Zwolnienia z podatku od nieruchomości”,
  • sekcja 4.4. „Zwolnienia z podatku rolnego”,
  • sekcja 4.6. „Zwolnienia z podatku leśnego”. ©℗
Sekcja 1 – podatek od nieruchomości
Zasady odzwierciedlania danych Najczęściej popełniane błędy
• Należy podać dane w podziale na stawki podatku od nieruchomości wynikające z obowiązującej uchwały rady gminy.• Wykazywane powierzchnie i powierzchnie użytkowe należy wpisać w metrach kwadratowych, z dokładnością do 1 mkw. z pominięciem cyfr po przecinku.• Wyjątkiem od zasady wykazywania powierzchni w metrach kwadratowych jest wiersz 1.2 dotyczący powierzchni gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych, w którym powierzchnię wykazuje się w hektarach z dokładnością do czterech miejsc po przecinku.• Wartość opodatkowanych lub zwolnionych z podatku budowli należy wpisać w pełnych złotych, tj. z pominięciem cyfr po przecinku.• Dane wykazywane w kolumnie „Podstawa opodatkowania” dotyczą przypisu należności podatkowych (decyzje ustalające, deklaracje/decyzje określające) zarówno osób fizycznych, jak i prawnych według stanu na dzień 30 czerwca.• Dane wykazywane w kolumnie „Podstawa zwolniona” dotyczą podstaw opodatkowania zwolnionych z podatku od nieruchomości na mocy uchwał rad gmin (bez zwolnień ustawowych). • Wykazywanie powierzchni z dokładnością do centymetra (z cyframi po przecinku),• Wykazywanie wartości w złotych z dokładnością do 1 grosza (z cyframi po przecinku).• Wykazywanie w wierszu 1.2 powierzchni w metrach kwadratowych, zamiast w hektarach.• Wykazywanie w wierszu 1.2 powierzchni zwolnionych ustawowo.• Wykazywanie w sprawozdaniu wyłącznie danych dotyczących osób fizycznych, z pominięciem osób prawnych.
Sekcja 2 – podatek rolny
Zasady odzwierciedlania danych Najczęściej popełniane błędy
• Dane należy wypełnić odrębnie dla gruntów stanowiących gospodarstwa rolne (wiersz 2.1) i pozostałych gruntów (wiersz 2.2).• Grunty pozostałe to grunty niestanowiące gospodarstwa rolnego podlegające opodatkowaniu podatkiem rolnym, tj. grunty o łącznej powierzchni nieprzekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowego.• Powierzchnie w hektarach lub hektarach przeliczeniowych wykazuje się z dokładnością do czterech miejsc po przecinku.• Dane wykazywane w kolumnie „Podstawa opodatkowania” dotyczą przypisu należności podatkowych (decyzje ustalające, deklaracje/decyzje określające) zarówno osób fizycznych, jak i prawnych według stanu na dzień 30 czerwca.• Dane wykazywane w kolumnie „Podstawa zwolniona” dotyczą podstaw opodatkowania zwolnionych z podatku na mocy uchwał rad gmin (bez ulg i zwolnień ustawowych).• Grunty, których dotyczy ulga inwestycyjna, wykazuje się jedynie wtedy, gdy mimo odliczenia nakładów inwestycyjnych podatnik jest zobowiązany do zapłaty podatku rolnego – zwykle będzie to ostatni rok korzystania z ulgi inwestycyjnej, w pozostałych przypadkach – tj. gdy należny podatek rolny wynosi 0 zł – powierzchni się nie wykazuje. • Wykazywanie powierzchni w metrach kwadratowych, zamiast w hektarach lub hektarach przeliczeniowych.• Wykazywanie w kolumnie „Podstawa opodatkowania” powierzchni zwolnionych ustawowo (w szczególności gruntów klasy V i VI).• Niewykazywanie w wierszu 2.2. „Grunty pozostałe” danych mimo opodatkowywania tego typu gruntów podatkiem rolnym.
Sekcja 3 – podatek leśny
Zasady odzwierciedlania danych Najczęściej popełniane błędy
• Należy wykazać dane odrębnie dla lasów (wiersz 3.1) i lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych (wiersz 3.2).• Powierzchnie w hektarach wykazuje się z dokładnością do czterech miejsc po przecinku.• Dane wykazywane w kolumnie „Podstawa opodatkowania” dotyczą przypisu należności podatkowych (decyzje ustalające, deklaracje/decyzje określające) zarówno osób fizycznych, jak i prawnych według stanu na dzień 30 czerwca.• Dane wykazywane w kolumnie „Podstawa zwolniona” dotyczą podstaw opodatkowania zwolnionych z podatku od nieruchomości na mocy uchwał rad gmin (bez ulg i zwolnień ustawowych). • Wykazywanie powierzchni w metrach kwadratowych, zamiast w hektarach.• Wykazywanie w kolumnie „Podstawa opodatkowania” powierzchni zwolnionych ustawowo.• Wykazywanie w wierszu 3.1 łącznie powierzchni lasów wraz z lasami wchodzącymi w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych, zamiast rozłącznego wykazania tych powierzchni w wierszach 3.1 i 3.2.• Wykazywanie w wierszu 3.2 powierzchni lasów wychodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych obniżonej o 50 proc.
KROK 3 – aktualizacja części B sprawozdania
Po złożeniu sprawozdania istnieje możliwość zaktualizowania lub skorygowania go. Należy jednak pamiętać, że:
  • jeśli stan w zakresie informacji zawartych w części B ulegnie zmianie po 30 czerwca, nie należy dokonywać aktualizacji tej części sprawozdania, aktualizacji podlega jedynie część A sprawozdania;
  • jeśli w części A lub B błędnie wprowadzono dane, należy dokonać korekty sprawozdania.
Aktualizacji części A organ podatkowy (wójt, burmistrz, prezydent miasta) dokonuje niezwłocznie i przekazuje ją do właściwej RIO. Izba przekazuje ją do ministra właściwego do spraw finansów publicznych w terminie siedmiu dni roboczych od dnia otrzymania aktualizacji. Procedura jest taka sama w przypadku stwierdzenia błędu w części A lub B sprawozdania – organ podatkowy przekazuje poprawioną wersję do właściwej regionalnej izby obrachunkowej niezwłocznie, a ta przesyła ją do ministra właściwego do spraw finansów publicznych w terminie siedmiu dni roboczych od dnia otrzymania aktualizacji. ©℗
Podstawa prawna
art. 15p, art. 15q ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 981)
rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 20 grudnia 2017 r. w sprawie sprawozdania podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 2455)