Wprawdzie okres sprawozdawczy I kwartał 2021 r. dla części jednostek sektora finansów publicznych jest już zamknięty, gdyż sprawozdania zostały przekazane do odbiorców, to zawsze istnieje możliwość przekazania korekty zgodnie z zasadami określonymi w paragrafie 10 ust. 5 rozporządzenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (dalej: rozporządzenie z 17 grudnia 2020 r.).
Zgodnie z nimi w przypadku zmiany stanu faktycznego w ewidencji księgowej lub w przypadku stwierdzenia błędu w uprzednio przekazanym sprawozdaniu jednostka niezwłocznie sporządza oraz przekazuje korektę sprawozdania nieodpowiadającego stanowi faktycznemu do jednostki będącej odbiorcą tego dokumentu. Co istotne, jednostki nie sporządzają korekty, jeżeli od końca okresu sprawozdawczego upłynęło sześć miesięcy, a zmiana stanowi mniej niż 0,001 proc. PKB za rok budżetowy, którego sprawozdanie dotyczy, lub w przypadku braku informacji – za ostatni znany okres. W przypadku stwierdzenia wprowadzenia błędnego numeru identyfikacyjnego REGON w sprawozdaniu Rb-Z za IV kwartał roku budżetowego jednostka sporządza korektę z tego tytułu, jeżeli od końca okresu sprawozdawczego, za który sporządzone zostało sprawozdanie, nie upłynęło sześć miesięcy. Poniżej zamieszczamy odpowiedzi na przesłane do nas pytania. Większość dotyczy korekt, a jedna sprawozdań, których termin przesłania mija dziś. Przypomnijmy, że o najistotniejszych zmianach w zakresie sprawozdań z operacji finansowych pisaliśmy na łamach naszego miesięcznika („Czas na sprawozdania dotyczące operacji finansowych” – Księgowość Budżetowa z 17 marca 2021 r., DGP nr 52).
pożyczka w rb-z
Gmina na 31 marca 2021 r. miała zaciągniętą pożyczkę w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości 1 000 000 zł. Na konto gminy do końca marca 2021 r. wpłynęła I transza w kwocie 400 000 zł. Czy w sprawozdaniu Rb-Z w wierszu „E2. kredyty i pożyczki” należało pokazać 1 000 000 zł czy 400 000 zł? Nasza gmina w przekazany m do 12 kwietnia br. Rb-Z pokazała w sprawozdaniu 1 000 000 zł, czy jest to prawidłowe? A także jak pokazać pożyczkę w części C3, w której kolumnie ująć Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska?
Jest to błąd i powinna być zrobiona korekta. Przypominam, że sprawozdanie Rb-Z o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji sporządzamy zgodnie z rozporządzeniem z 17 grudnia 2020 r. Dane prezentowane w wierszu kredyty i pożyczki są rozumiane jako zobowiązania wynikające z zaciągniętych kredytów i pożyczek, jak również z umów sprzedaży, w których cena jest płatna w ratach (tzw. sprzedaż na raty), umów leasingu zawartych z producentem lub finansującym, w których ryzyko i korzyści z tytułu własności są przeniesione na korzystającego z rzeczy (tzw. leasing finansowy), a także z umów nienazwanych o terminie zapłaty dłuższym niż rok związanych z finansowaniem usług, dostaw, robót budowlanych, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu. Do pożyczek należy również zaliczać zobowiązania z tytułu umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, o ile tego typu umowa ma wpływ na poziom długu publicznego. W tej kategorii mieszczą się również
papiery wartościowe, których zbywalność jest ograniczona (tzn. nie istnieje dla nich płynny rynek wtórny), z wyłączeniem akcji oraz innych papierów udziałowych.
Zadłużenie gminy na 31 marca 2021 r. z tytułu pożyczki zaciągniętej w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wynosi 400 000 zł. Wierzyciel, którym jest NFOŚiGW, jest państwową osobą prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy o finansach publicznych i art. 400 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. Państwowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych zaliczamy do grupy II w układzie podmiotowym sprawozdania. W związku z powyższym gmina w wierszu „E2. kredyty i pożyczki” sprawozdania Rb-Z za I kwartał 2021 r. powinna wykazać 400 000 zł wobec kolumny 6 (grupa II). Natomiast w części C sprawozdania Rb-Z – dotyczącej uzupełniających danych o niektórych zobowiązaniach jednostki samorządu terytorialnego – w części C3, odnoszącej się do zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego kredyty i pożyczki zaciągane przez jednostki samorządu terytorialnego, należy zaprezentować NFOŚiGW (kolumna 7 „Pozostali wierzyciele”). Do pozostałych wierzycieli zaliczamy jednostki sektora
finansów publicznych, bank centralny, gospodarstwa domowe i instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych. A w związku z tym 400 000 zł należy zaprezentować w wierszu 1 kolumnie 7 części C3 sprawozdania Rb-Z za I kwartał 2021 r.
wyemitowane obligacje komunalne
W powiecie na 31 marca 2021 r. występował stan zadłużenia z tytułu wyemitowanych obligacji komunalnych przez dom maklerski banku. Należy zaznaczyć, że nie istnieje dla nich płynny rynek wtórny. W którym wierszu i której kolumnie należało wykazać ten stan zadłużenia w sprawozdaniu Rb-Z? Powiat w sprawozdaniu przekazanym do 12 kwietnia br. wykazał zadłużenie w wierszu „E2. kredyty i pożyczki” w kolumnie 10 „banki”.
Jest to nieprawidłowe działanie i konieczna jest korekta sprawozdania. Instrukcja w zakresie sporządzania sprawozdania Rb-Z o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji została określona w załączniku nr 8 do rozporządzenia z 17 grudnia 2020 r. W układzie przedmiotowym prezentowane są zobowiązania według tytułów dłużnych. Przykładowo jest to wiersz „E2. kredyty i pożyczki” (szczegółowy opis wiersza – patrz poprzednia odpowiedź). W tej kategorii mieszczą się również papiery wartościowe, których zbywalność jest ograniczona (tzn. nie istnieje dla nich płynny rynek wtórny), z wyłączeniem akcji oraz innych papierów udziałowych. Do kredytów i pożyczek nie zalicza się zobowiązań krótkoterminowych wynikających z umów nienazwanych powstających w wyniku bezpośredniego udzielenia przez dostawców lub producentów odroczenia terminu zapłaty za
transakcje dotyczące usług, wyrobów i robót (tzw. kredyt handlowy).
Natomiast w układzie podmiotowym domy maklerskie mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są zaliczane do pozostałych krajowych instytucji finansowych (kolumna 11).
W związku z powyższym powiat w sporządzanym za I kwartał 2021 r. sprawozdaniu Rb-Z zadłużenie z tytułu wyemitowanych obligacji komunalnych przez dom maklerski banku, dla których nie istnieje płynny rynek wtórny, powinien zaprezentować w wierszu E.2. „Kredyty i pożyczki” wobec kolumny 11 „Pozostałe krajowe instytucje finansowe”.
Należy mieć również na uwadze, żeby stosowne dane również umieścić w części C3 sprawozdania Rb-Z za I kwartał 2021 r., która ściśle jest powiązana z wierszem „E2. kredyty i pożyczki”. Zadłużenie z powyższego tytułu powinno zostać ujęte w wierszu 3 kolumna 4 części C3 sprawozdania Rb-Z.
nowe zasady przekazywania sprawozdań zbiorczych przez JST
Czy gmina od I kwartału 2021 r. ma nowe zasady przekazywania sprawozdania Rb-Z i Rb-N? Jeśli tak, to jak mamy w praktyce to realizować?
Jednostki samorządu terytorialnego od I kwartału 2021 r. przekazują sprawozdania zbiorcze i łączne na zasadach określonych w rozporządzeniu z 17 grudnia 2020 r. Robią to więc wyłącznie w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Pliki sprawozdań mają być zgodne ze strukturami udostępnionymi na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministra Finansów. Termin przekazania sprawozdania łącznego mija 22 kwietnia br., a sprawozdania zbiorczego 28 kwietnia br., co wskazano w tabeli w załącznikach 6 i 7 ww. rozporządzenia. Jak stanowi par. 9 ust. 7 tego aktu wykonawczego, jednostki samorządu terytorialnego przekazują sprawozdania łączne i zbiorcze właściwym regionalnym izbom obrachunkowym z wykorzystaniem aplikacji wskazanej na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministra Finansów. Sprawozdania łączne są sporządzane w szczegółowości sprawozdań jednostkowych na podstawie sprawozdań jednostkowych jednostek im podległych i własnego sprawozdania jednostkowego jednostki samorządu terytorialnego (obejmującego zarówno urząd będący jednostką budżetową, jak i jej organ). Natomiast sprawozdanie zbiorcze – w szczegółowości sprawozdań jednostkowych według rodzaju jednostki (instytucje kultury, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej nadzorowane przez jednostkę samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadania publicznego) – są sporządzane przez jednostki samorządu terytorialnego, które są organem założycielskim lub nadzorującym dla jednostek posiadających osobowość prawną. Z tym, że przez sprawozdanie zbiorcze należy również rozumieć sprawozdanie sporządzane na podstawie otrzymanych sprawozdań łącznych lub zbiorczych. Reasumując, począwszy od sprawozdań za I kwartał 2021 r. jednostki samorządu terytorialnego sprawozdania łączne i zbiorcze przekazują do właściwej regionalnej izby obrachunkowej za pomocą aplikacji Besti@.
nadpłata zus
Jesteśmy szkołą podstawową (samorządową jednostką budżetową). Na koniec marca 2021 r. mieliśmy w ZUS nadpłatę z roku 2020 i nadpłatę z roku 2021. W sporządzonym sprawozdaniu Rb-N za I kwartał 2021 r. wykazaliśmy nadpłatę za 2020 r. w wierszu N5.2 z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, a nadpłatę z 2021 r. w wierszu N5.3 z tytułów innych niż wymienione powyżej. Czy tak jest prawidłowo?
Kierownik jednostki budżetowej, czyli np. szkoły, powinien dokonać korekty sprawozdania, ponieważ jest to błąd. Sprawozdanie Rb-N o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych sporządzamy zgodnie z rozporządzeniem z 17 grudnia 2020 r. Zgodnie z instrukcją pozostałe należności są rozumiane jako bezsporne należności niewymagalne z tytułu dostaw towarów i usług, podatków i składek na ubezpieczenia społeczne oraz z wszelkich innych tytułów nieobjętych pozostałymi kategoriami przedmiotowego sprawozdania, wyłączając odsetki i inne należności uboczne. W wierszu N5.2 z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne prezentuje się łączną wartość bezspornych należności z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne. Należy zaznaczyć, że ten wiersz wypełniają jedynie jednostki, dla których te tytuły stanowią źródło dochodów, np. gminy z tytułu podatków lokalnych. Natomiast wszelkie inne należności z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne powstałe wskutek rozliczeń, w tym nadpłat na rzecz jednostki, która jest jedynie ich płatnikiem, należy wykazać w wierszu N5.3 z tytułów innych niż wymienione powyżej. W układzie podmiotowym prezentowane są należności od dłużników, m.in. wobec grupy IV, która obejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych i fundusze zarządzane przez ZUS, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez prezesa KRUS oraz Narodowy Fundusz Zdrowia. Szkoła jako samorządowa jednostka budżetowa w związku z powyższym zarówno nadpłaty za 2020 r., jak i 2021 r., które wystąpiły na 31 marca 2021 r. z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, powinna zaprezentować w sprawozdaniu Rb-N o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych za I kwartał w wierszu N5.3 „z tytułów innych niż wymienione powyżej” wobec grupy IV (kolumna 8).
należności niewymagalne
Gmina w sprawozdaniu Rb-N o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych za I kwartał 2021 r. w należnościach niewymagalnych ujęła należności z tytułu podatków i opłat lokalnych w wierszu N5.3 z tytułów innych niż wymienione powyżej. Czy jest to prawidłowe? Natomiast należności z tytułu opłaty za odpady komunalne wykazujemy w wierszu N5.3.
Gmina powinna dokonać korekty sprawozdania, ponieważ popełniła błąd. Trzeba tu spojrzeć na zapisy instrukcji określonej w załączniku nr 5 do rozporządzenia z 17 grudnia 2020 r. Zgodnie z nimi pozostałe należności są rozumiane jako bezsporne należności niewymagalne z tytułu dostaw towarów i usług, podatków i składek na ubezpieczenia społeczne oraz z wszelkich innych tytułów nieobjętych pozostałymi kategoriami przedmiotowego sprawozdania, wyłączając odsetki i inne należności uboczne. Wiersz N5.2 z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne prezentuje łączną wartość bezspornych należności z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne. W wierszu tym dane prezentują jedynie jednostki, dla których te tytuły stanowią źródło dochodów. I tak w wierszu tym wystąpią dane w gminach, m.in. z tytułu podatków lokalnych (podatku rolnego, podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych, podatku leśnego), których termin nie minął. Natomiast wszelkie inne należności z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, powstałe wskutek rozliczeń, w tym nadpłat na rzecz jednostki, która jest jedynie ich płatnikiem, należy wykazać w wierszu N5.3 z tytułów innych niż wymienione powyżej. W układzie podmiotowy prezentowane są należności od dłużników.
Gmina należności niewymagalne z tytułu podatków lokalnych, które wystąpiły na 31 marca 2021 r., powinna zaprezentować w sprawozdaniu Rb-N o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych za I kwartał w wierszu N5.2 z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast należności niewymagalne z tytułu opłat, np. opłaty za: psa, zajęcie pasa drogowego, odpady komunalne, a także opłatę adiacencką należy zaprezentować w wierszu N5.3 z tytułów innych niż wymienione powyżej wobec poszczególnych dłużników. ©℗
rozporządzenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 17 grudnia 2020 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz.U. poz. 2396)
art. 9 pkt 14 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 305) art. 400 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2020 r. poz. 1219; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2338)