Umowa ubezpieczenia należy do umów szczególnego zaufania, a jej postanowienia oraz postanowienia ogólnych warunków umowy powinny być jasne, zrozumiałe i jednoznaczne, aby ubezpieczający przed jej zawarciem miał świadomość ryzyk, które nie są objęte ubezpieczeniem, oraz przesłanek, które ograniczają lub wyłączają odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 8 grudnia 2021 r., sygn. akt I ACa 329/21). W kontekście opisanej przez czytelnika sytuacji pomocne może być także stanowisko zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 29 lipca 2021 r. (sygn. akt I ACa 215/20). Otóż zaakcentowano w nim, że związek przyczynowy jest jednocześnie jedynym kryterium wpływającym na zakres obowiązku odszkodowawczego, niezależnie od tego, czy szkoda jest wynikiem bezpośrednio zdarzenia szkodzącego, czy też zdarzeń, które nastąpiły w dalszej kolejności. Należy uznać, że zalanie parteru w budynku powoda było normalnym, adekwatnym następstwem akcji gaśniczej prowadzonej na poddaszu nieruchomości, której konieczność przeprowadzania wynikała z pożaru dachu i rozprzestrzeniania się ognia po poddaszu. Działania strażaków (polewanie wodą) były w tej sytuacji konieczne, jednocześnie ze względu na charakter sytuacji (dynamiczność, konieczność szybkiej reakcji) nie można było zabezpieczyć niższych kondygnacji budynku.

Warto także odnotować stanowisko Sądu Rejonowego w Kętrzynie wyrażone w wyroku z 14 lutego 2023 r. (sygn. akt I C 278/21), w którym sąd również rozpatrywał roszczenie właściciela lokalu, który uległ zniszczeniu wskutek akcji ratowniczej prowadzonej w budynku przez PSP. Warto dodać, że w tej sprawie sąd weryfikował zasadność roszczenia poszkodowanego (który miał polisę ubezpieczeniową na lokal) w kontekście opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa. Biegły w ww. sprawie obliczył wartość prac związanych z usunięciem szkody w lokalu na kwotę 34 tys. zł, przy czym ubezpieczyciel uprzednio sam wypłacił część odszkodowania właścicielowi lokalu.

Polisa obejmowała szkody spowodowane akcją ratowniczą, a więc argument ubezpieczyciela dotyczący braku zabezpieczenia lokalu przed szkodami występującymi w częściach wspólnych budynku (np. dachu) jest po prostu niezasadny. Uzasadnione będzie skierowanie pozwu do sądu o zapłatę z wnioskiem o powołanie biegłego ds. budownictwa, który oszacuje wartość szkód, jakie zostały spowodowane akcją ratowniczą PSP, i wskaże, w jakim zakresie konieczne są naprawy. ©℗

Podstawa prawna

Podstawa prawna

• art. 65 ust. 2, art. 805 ust. 1–2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 653)