Enigmatyczność przepisów nie przyspiesza rozwiązania prostej spółki akcyjnej

Dynamiczna sytuacja rynkowa oprócz możliwości rozwoju firmy niesie za sobą ryzyko niepowodzenia. Dlatego m.in. został zaprojektowany szybki proces likwidacji PSA w przeciwieństwie do procesu likwidacji tradycyjnej spółki kapitałowej. Jednak, choć miało być łatwo, nadal są trudności.

Problemy dotyczące rozwiązania prostej spółki akcyjnej zaczynają się już przy lekturze i interpretacji przepisów kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.), które poświęcają procedurze rozwiązania PSA zaledwie jeden artykuł, składający się z dziewięciu paragrafów (art. 300122 k.s.h.). Taka minimalistyczna forma sprawia, że nawet prawnicy często napotykają trudności w interpretacji tych regulacji, co skutkuje pewnymi niejasnościami w praktyce.

Przypomnijmy, jak wygląda procedura rozwiązania PSA w kilku krokach.

▶ Krok 1. Podjęcie przez walne zgromadzenie akcjonariuszy uchwały o rozwiązaniu spółki

Ta czynność ponad wszelką wątpliwość inicjuje procedurę rozwiązania PSA w wyniku przejęcia majątku spółki przez oznaczonego akcjonariusza. Podjęcie takiej uchwały przez walne zgromadzenie akcjonariuszy wymaga większości trzech czwartych głosów oddanych w obecności akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę ogólnej liczby akcji. Co istotne, uchwały tej akcjonariusze nie mogą podjąć poza walnym zgromadzeniem.

Uchwała o rozwiązaniu spółki powinna wskazywać konkretnego akcjonariusza spółki, który po jej rozwiązaniu przejmie cały majątek z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy. Z praktycznego punktu widzenia dobrze jest już na tym etapie wiedzieć, co wchodzi w skład majątku spółki i jakie ma ona wierzytelności. Zaleca się, by jeszcze przed podjęciem uchwały o rozwiązaniu spółki jej zarząd zlecił sporządzenie jak najbardziej aktualnego bilansu i rachunku zysków i strat. Te dokumenty i tak będą potrzebne na dalszym etapie postępowania, choć nie wynika to bezpośrednio z przepisów.

▶ Krok 2. Wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego o zgodę na przejęcie całości majątku spółki przez akcjonariusza przejmującego

Po podjęciu uchwały w sprawie rozwiązania spółki i przejęcia jej majątku przez oznaczonego akcjonariusza zarząd spółki powinien zgłosił do KRS wniosek o zezwolenie na przejęcie całości majątku spółki przez akcjonariusza przejmującego.

Do wniosku należy dołączyć listę wierzycieli spółki wraz ze wskazaniem rodzaju i wysokości wierzytelności, a także dokumenty przedstawiające przejmowany majątek spółki oraz sytuację majątkową akcjonariusza przejmującego. Praktyczne wątpliwości budzi to, jakie konkretnie dokumenty przedstawiają przejmowany majątek spółki oraz sytuację majątkową akcjonariusza przejmującego. Często się bowiem zdarza, że wnioskodawcy nie potrafią rozszyfrować, co się za tym kryje, i w efekcie otrzymują wezwanie do usunięcia braków formalnych wniosku. A to wydłuża procedurę.

Z reguły referendarze wzywają do przedstawienia aktualnego bilansu oraz rachunku zysków i strat, zaświadczenia o niezaleganiu wobec ZUS i urzędu skarbowego, wyciągu z rachunku bankowego spółki oraz zeznania PIT akcjonariusza przejmującego.

▶ Krok 3. Ogłoszenie sądu rejestrowego o podjęciu uchwały i wezwanie wierzycieli

Po otrzymaniu przez sąd wniosku o wyrażenie zgody na przejęcie całego majątku spółki przez akcjonariusza przejmującego KRS niezwłocznie ogłasza w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o podjęciu uchwały w sprawie rozwiązania spółki i wzywa jej wierzycieli, którzy nie zgadzają się na przejęcie majątku spółki przez akcjonariusza przejmującego, do zgłaszania sprzeciwu do sądu rejestrowego w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia. Możliwość złożenia sprzeciwu ma służyć ochronie interesów wierzycieli spółki obawiających się, że przejęcie majątku przez akcjonariusza doprowadzi do ich pokrzywdzenia. Wierzyciel może złożyć sprzeciw bezpośrednio do sądu, doręczając przy tym odpis rozwiązywanej spółce.

KRS może też uzależnić zezwolenie na przejęcie majątku spółki przez akcjonariusza przejmującego od ustanowienia zabezpieczenia.

▶ Krok 4. Wykreślenie z rejestru

Niezwłocznie po uprawomocnieniu się postanowienia zezwalającego na przejęcie majątku spółki przez akcjonariusza przejmującego zarząd spółki składa wniosek o wykreślenie spółki z rejestru (dokument ten powinien zostać złożony za pośrednictwem portalu teleinformatycznego PRS). Należy jednak pamiętać, że z chwilą wykreślenia spółki z KRS jej zarząd utraci techniczną możliwość składania sprawozdań finansowych do repozytorium dokumentów finansowych (RDF). W związku z tym warto pamiętać, by jeszcze przed złożeniem wniosku o wykreślenie podmiotu (tego rodzaju wnioski są rozpatrywane przez KRS bardzo szybko) złożyć wszystkie zaległe sprawozdania finansowe do RDF, bo po wykreśleniu spółki z KRS nie będzie już takiej możliwości.

▶ Krok 5. Zaspokojenie wierzycieli

Z dniem wykreślenia spółki z rejestru akcjonariusz przejmujący wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki wykreślonej spółki. Oznacza to, że w pierwszej kolejności powinien on zaspokoić wierzycieli rozwiązanej spółki, a w przypadku gdy po tej czynności w spółce pozostanie jeszcze jakiś majątek, powinien dokonać jego podziału między akcjonariuszy zgodnie z ich procentowym udziałem w kapitale zakładowym. ©℗