Opóźniony lot stanowi poważny problem dla wielu pasażerów. Wielu z nich nie zdaje sobie jednak sprawy, że mają swoje prawa i mogą ubiegać się o odszkodowanie w takich przypadkach. Oczywiście, aby otrzymać odszkodowanie, trzeba spełnić pewne warunki. Warto zapoznać się z poniższym artykułem, który opisuje, kiedy opóźniony lot kwalifikuje się do uzyskania odszkodowania, jakie odszkodowanie przysługuje pasażerom oraz jak wygląda procedura ubiegania się o rekompensatę za opóźniony lot.

Odszkodowanie za opóźniony lot. Podstawa prawna

Opóźnienia lotów zdarzają się dość często, dlatego warto wiedzieć, jakie prawa nam przysługują w takiej sytuacji. Prawa pasażerów zostały uregulowane w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku nr 261/2004. Dzięki tym przepisom, pasażerowie zyskali ochronę w przypadku opóźnienia, odwołania, niewpuszczenia na pokład samolotu czy zagubienia bagażu.

Jak już wspomniano, unijne rozporządzenie zapewnia ochronę pasażerom w przypadku opóźnionych lotów. Celem wprowadzonych regulacji jest przede wszystkim minimalizacja trudności i niedogodności, z jakimi pasażerowie muszą się zmierzyć w związku z opóźnieniami.

Rozporządzenie przyznaje pasażerom uprawnienie do otrzymania odszkodowania w przypadku opóźnienia lotu. Istnieje możliwość ubiegania się nawet o odszkodowanie w wysokości do 600 euro. Należy jednak pamiętać, że nie każde opóźnienie kwalifikuje się do otrzymania takiej rekompensaty. Przepisy określają konkretne warunki, które muszą zostać spełnione, aby móc wystąpić o odszkodowanie. Warto zaznaczyć, że rozporządzenie ma ograniczony zasięg terytorialny. W rezultacie przepisy mają zastosowanie do lotów:

• które odbywają się na terenie Unii Europejskiej – niezależnie od tego, czy przewoźnik jest z UE, czy z kraju spoza UE;

• które rozpoczynają się na terenie Unii i kończą poza nią – niezależnie od tego, czy przewoźnik jest z UE;

• które rozpoczynają się poza Unią Europejską i kończą się w Unii – o ile obsługiwane są przez unijnego przewoźnika.

Należy pamiętać, że unijne rozporządzenie nie dotyczy wyłącznie lotów odbywających się w obrębie Unii Europejskiej. Odszkodowanie przysługuje również w przypadku, gdy lot zaczynał się w UE, ale kończył poza granicami UE. Co więcej, odszkodowanie jest również przewidziane, gdy lot miał swój początek poza Unią Europejską, a zakończenie w UE - pod warunkiem, że był operowany przez przewoźnika zarejestrowanego w Unii.

Kiedy przysługuje prawo do odszkodowania za opóźniony lot?

Warto zaznaczyć, że nie każde opóźnienie uprawnia do otrzymania odszkodowania. Pasażerowie mają prawo do roszczeń, gdy opóźnienie wynosi co najmniej 3 godziny. Opóźnienie rozumiane jest jako przylot do miejsca docelowego po przewidzianej godzinie. To oznacza, że jeśli lot wystartował z opóźnieniem, ale przewoźnik zdołał nadrobić czas w trakcie lotu, to faktycznie nie ma mowy o opóźnieniu.

Ważne

Ważne!

Pasażer ma prawo do odszkodowania za opóźniony lot, jeśli opóźnienie trwało powyżej 3 godzin.

Przykład

Przykład 1

Samolot miał wystartować z Warszawy o godzinie 10:00 a wylądować w Londynie o godzinie 16.00. Jednakże z powodu usterki wystąpiło opóźnienie i ostatecznie samolot wystartował o godzinie 13:00. W trakcie lotu udało się nadrobić częściowo stracony czas, co zaowocowało lądowaniem samolotu o godzinie 18:30 zamiast planowanej godziny 16:00. W tym przypadku samolot co prawda wystartował z 3-godzinnym opóźnieniem, jednak ostatecznie pasażerowie wylądowali w miejscu docelowym z opóźnieniem 2,5-godzinnym.

Przykład

Przykład 2

Samolot wystartował w Warszawie i wylądował w Pekinie z 3-godzinnym opóźnieniem. Nie ma znaczenia fakt, że samolot leciał do kraju spoza Unii. Bez znaczenia pozostaje również to, czy samolot był przewoźnikiem unijnym, czy też nie.

Przykład

Przykład 3

Samolot wystartował w Chicago i wylądował w Warszawie z 5-godzinnym opóźnieniem. W takim przypadku pasażerowi będzie przysługiwało odszkodowanie tylko w przypadku, gdy lot był obsługiwany przez przewoźnika z Unii Europejskiej.

Ważne

Ważne!

Odszkodowanie należy się, jeśli lot odbywał się na terytorium UE, miejsce wylotu było w UE lub jeśli samolot leciał z państwa trzeciego do UE (a linia lotnicza to przewoźnik europejski).

Jaka jest wysokość odszkodowania za opóźniony lot?

Wysokość odszkodowania jest uzależniona od długości trasy lotu oraz od czasu opóźnienia. Jeżeli lot odbywał się na terenie Unii Europejskiej, przysługuje odszkodowanie w wysokości 250 euro, jeśli opóźnienie nie przekroczyło 1500 km. Natomiast w przypadku trasy dłuższej niż 1500 km, pasażer ma prawo do odszkodowania w wysokości 400 euro.

Dla lotów poza obszarem UE, odszkodowanie wynosi 400 euro, gdy trasa mieści się w przedziale od 1500 km do 3500 km. Natomiast trasy spoza UE kwalifikują się do odszkodowania w wysokości 400 euro lub 600 euro, w zależności od długości trasy. Jeśli opóźnienie miało miejsce na trasie o długości od 1500 km do 3500 km, pasażer może starać się o odszkodowanie w wysokości 400 euro, a w przypadku trasy powyżej 3500 km, kwota odszkodowania może wynieść 600 euro.

Opóźnienie powyżej 3 godzin
Trasa Wysokość odszkodowania Odległość
Lot zaczyna się w UE i kończy w UE 250 € Do 1500 km
Lot zaczyna się w UE i kończy w UE 400 € Powyżej 1500 km
Lot kończy się lub zaczyna poza UE 400 € Od 1500 km do 3500 km
Lot kończy się lub zaczyna poza UE 600 € Ponad 3500 km

Ważne

Ważne!

Pasażer może otrzymać 250 euro odszkodowania dla lotów poniżej 1500 km, 400 euro, jeśli lot odbywał się w UE na trasie ponad 1500 km, 400 euro – jeśli lot startował lub kończył się poza UE przy odległości 1500-3500 km lub 600 euro w przypadku lotów poza UE (jeśli trasa wynosiła ponad 3500 km).

Czy przysługuje mi jeszcze jakaś inna rekompensata za opóźniony lot?

Odszkodowanie to nie jedyna rekompensata, która przysługuje w przypadku opóźnienia lotu. Zgodnie z przepisami rozporządzenia, pasażer ma też prawo do zwrotu pełnego kosztu biletu, jeśli opóźnienie trwało powyżej 5 godzin.

Pasażer ma też prawo domagać się od przewoźnika odpowiedniej opieki. Przede wszystkim przewoźnik powinien zapewnić pasażerom jedzenie i napoje w ilości odpowiedniej do czasu oczekiwania. Dodatkowo, jeśli konieczny jest nocleg, przewoźnik powinien zapewnić zakwaterowanie pasażerom. W zakresie obowiązków przewoźnika pozostaje także przetransportowanie pasażerów do ewentualnego miejsca noclegu. Pasażerowi powinna być również udostępniona możliwość skorzystania z 2 rozmów telefonicznych, wysłania faxu lub maila.

Ważne

Ważne!

W przypadku opóźnienia linia lotnicza powinna zapewnić pasażerom odpowiednią opiekę, tj. napoje, posiłek, możliwość wykonania 2 telefonów, wysłania faxu lub maila, a także powinna zapewnić nocleg i transport do hotelu, jeśli opóźnienie spowodowało taką konieczność.

Ponadto stosownie do art. 9 ust. 3 rozporządzenia, przewoźnik zapewniając opiekę, powinien szczególnie zwrócić uwagę na potrzeby osób, które mają ograniczoną możliwość poruszania się, a także osób im towarzyszących. Szczególną opieką powinny być otoczone również dzieci, które podróżują bez dorosłych opiekunów.

Jeśli opóźnienie trwa powyżej 2 godzin to, zgodnie z przepisami rozporządzenia, przewoźnik powinien poinformować pasażerów o przyczynach opóźnienia i ewentualnym czasie trwania opóźnienia, ale także o przysługujących im prawach – w tym o prawie do odszkodowania.

Czy za lot z przesiadką też przysługuje odszkodowanie za opóźniony lot?

Często podróżni nie mają możliwości dotarcia do miejsca docelowego jednym lotem, dlatego decydują się na przesiadkę. Istnieje jednak ogromne znaczenie, czy dwa loty zostały zakupione w ramach jednej rezerwacji. Loty, które zostały nabyte osobno, są traktowane oddzielnie, co może wpłynąć na możliwość uzyskania odszkodowania.

Przykład

Przykład 4

Pan Kowalski miał dostać się z Austin do Warszawy z przesiadką. Zarezerwował w tym celu dwa osobne bilety - pierwszy lot na trasie Austin – Berlin, a drugi Kopenhaga – Warszawa. Pierwszy lot się opóźnił, w związku z czym Adrian nie zdążył na drugi lot. Jakie uprawnienia przysługują w takiej sytuacji Panu Kowalskiemu?

Przede wszystkim należy zauważyć, że lot rozpoczynał się poza UE, zatem w tym przypadku istotne będzie czy, czy był on obsługiwany przez unijnego przewoźnika. Jeśli tak, to zastosowanie znajdą tu przepisy rozporządzenia. Druga kwestia dotyczy dwóch biletów – ponieważ były one rezerwowane osobno, będą rozpatrywane jako dwa różne loty.

Ponieważ pierwszy lot opóźnił się ponad 3 godziny, Pan Kowalski będzie miał prawo do odszkodowania. Nie będzie mógł jednak skorzystać z alternatywnego lotu, w związku z tym, że spóźnił się na przesiadkę. Takie uprawnienie przysługiwałoby mu wyłącznie w przypadku gdyby loty zostały kupione w ramach jednej rezerwacji.

A zatem to czy pasażer otrzyma odszkodowanie zależy od wielu czynników.

Jak ubiegać się o odszkodowanie za opóźniony lot?

W przypadku opóźnienia lotu należy przede wszystkim zachować dokumenty związane z rezerwacją biletu. Dodatkowo trzeba udokumentować dokładną godzinę przylotu. Jeśli lot spełnia przesłanki kwalifikujące do uzyskania odszkodowania w pierwszej kolejności najlepiej skontaktować się z linią lotniczą. Zanim skierujemy sprawę do sądu warto spróbować rozwiązać sytuację na drodze ugodowej.

Jeżeli przewoźnik spóźnił się, powinien poinformować pasażerów o ich prawach, jednak często zdarza się, że obowiązek ten jest ignorowany. W takiej sytuacji można samodzielnie skontaktować się z linią lotniczą. Na stronie przewoźnika z pewnością znajdziemy adres korespondencyjny lub e-mail. Niektóre linie lotnicze posiadają specjalne formularze, które trzeba wypełnić w celu ubiegania się o odszkodowanie. W przypadku decyzji o napisaniu własnego pisma, należy szczegółowo opisać sytuację oraz dołączyć wszelkie dokumenty potwierdzające rezerwację (może to być potwierdzenie rezerwacji lub po prostu karta pokładowa).

W piśmie takim należy podać:

  • Data i godzina, kiedy lot miał się odbyć,
  • Dokładna trasa lotu.
  • Czas opóźnienia, ile czasu opóźnienia wystąpiło.

24 października 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał orzeczenie (sprawa C-756/18), które znacząco ułatwi proces uzyskiwania odszkodowań dla pasażerów. Zgodnie z tym wyrokiem, pasażer nie musi posiadać karty pokładowej, aby móc ubiegać się o odszkodowanie za opóźniony lot. Do tej pory poszkodowani często musieli oprócz potwierdzenia rezerwacji przedstawiać kartę pokładową jako dodatkowy dowód, że faktycznie stawili się na odprawie. Orzeczenie TSUE jest ważnym krokiem w kierunku ochrony praw pasażerów. Wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej są wiążące dla krajów będących członkami Unii, co oznacza, że wszystkie państwa członkowskie muszą dostosować swoje przepisy i praktyki do zawartych w nich wytycznych.

Dzięki tej decyzji, pasażerowie teraz mają większe uprawnienia w zakresie uzyskiwania odszkodowań za opóźnione loty, a nie muszą już martwić się o przedstawianie karty pokładowej jako dodatkowego wymogu do ubiegania się o rekompensatę. To kolejny krok w stronę zapewnienia większej ochrony i wygody podróżującym w Unii Europejskiej

Kiedy pozwać linię lotniczą za opóźniony lot?

Jeśli wezwanie do zapłaty odszkodowania nie przyniosło oczekiwanego efektu, pasażer ma prawo wnieść pozew przeciwko linii lotniczej. Warto zaznaczyć, że uprawnienie do żądania odszkodowania ma określony termin ważności. Należy pamiętać, że roszczenia pasażera przedawniają się po upływie roku od dnia, w którym wystąpiło opóźnienie. Oznacza to, że jeśli pasażer wniósłby pozew o odszkodowanie po przekroczeniu tego terminu, przewoźnik mógłby skutecznie odmówić wypłacenia odszkodowania.

Ważne

Ważne!

Roszczenie odszkodowawcze przedawnia się po roku od dnia, w którym nastąpiło opóźnienie.

Załóżmy jednak, że termin przedawnienia roszczenia jeszcze nie wygasł. Jeśli opóźniony lot spełnia warunki określone w rozporządzeniu, pasażer może wystąpić z żądaniem odszkodowania przed sądem. Osoba poszkodowana ma prawo wybrać sąd, w którym złoży pozew. Można to zrobić w sądzie, który ma właściwość nad miejscem odlotu lub przylotu.

Czy w przypadku nadzwyczajnych okoliczności też przysługuje odszkodowanie za opóźniony lot?

Rozporządzenie 261/2004 wskazuje przesłanki wyłączające odpowiedzialność przewoźnika, nawet jeśli opóźnienie trwało powyżej 3 godzin. Linia lotnicza może skutecznie uchylić się od wypłaty odszkodowania, jeśli opóźnienie było spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami.

Ważne

Ważne!

Linia lotnicza nie wypłaci odszkodowania, jeśli opóźnienie było spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami.

Nadzwyczajne okoliczności to sytuacja, w której opóźnienie nastąpi ze względu na przyczynę, która jest niezależna od przewoźnika i niemożliwa do uniknięcia pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Stosownie do przepisów rozporządzenia za nadzwyczajne okoliczności uznaje się:

  • zagrożenie bezpieczeństwa.
  • destabilizacja polityczna.
  • złe warunki meteorologiczne.
  • strajki osób niezatrudnionych przez przewoźnika.
  • zamknięcie przestrzeni powietrznej.

Ważne

Ważne!

W przypadku opóźnień lotów spowodowanych koronawirusem, obowiązują takie same zasady i prawa pasażera, jak w pozostałych sytuacjach.