W spółce z o.o. można umarzać udziały (unicestwiać je). Najczęściej stosuje się umorzenie dobrowolne. W takim przypadku na umorzenie godzi się wspólnik posiadający udziały, a nabywa je od niego spółka. Jakie warunki muszą być przy tym spełnione? Na pytanie odpowiada dr Marcin Borkowski radca prawny w GWW.
/>
Należy koniecznie przestrzegać przewidzianej w przepisach procedury dotyczącej umorzenia udziałów. Jednocześnie trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że umorzenie dobrowolne jest rozwiązaniem szczególnym. Stanowi bowiem swoistą całość, na którą składa się kilka czynności prawnych i faktycznych. Przede wszystkim możliwość dobrowolnego umorzenia musi przewidywać umowa spółki. Następnie, aby go dokonać, niezbędna jest uchwała zgromadzenia wspólników. Ponadto na takie umorzenie musi zgodzić się zainteresowany wspólnik. Ostatnim elementem wyżej wymienionej procedury jest zawarcie umowy nabycia umarzanych udziałów przez spółkę.
Zaistnienie tylko pojedynczych - spośród wymienionych - zdarzeń prawnych bądź brak któregokolwiek z nich powoduje bezskuteczność dobrowolnego umorzenia. Dlatego istotne jest powiązanie zarówno funkcjonalne (kolejność), jak i merytoryczne wszystkich czynności. Zwrócono na to uwagę w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 15 marca 2022 r. (sygn. akt I SA/Bd 22/22).
Przy okazji warto podkreślić, że obowiązujące unormowania nie zabraniają, a wręcz umożliwiają umorzenie bez wynagrodzenia, jeśli tylko zainteresowany wspólnik wyrazi na to zgodę. I to niezależnie od tego, czy dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia ma miejsce między podmiotami powiązanymi, czy też niepowiązanymi. W przypadku zaś umorzenia za wynagrodzeniem jego wielkość określają wspólnik i spółka.
W typowej sytuacji umorzenie pociąga za sobą obniżenie kapitału zakładowego spółki. Jest ono równe kwocie odpowiadającej sumie wartości nominalnej umorzonych udziałów. Jeżeli jednak umorzenie następuje z czystego zysku, to nie wymaga obniżenia kapitału zakładowego. Spółka dysponuje bowiem w takim przypadku czystym zyskiem, posiadając np. określone środki na kapitale zapasowym lub rezerwowym.
Not. KT