Zwiększenie efektywności postępowań prowadzonych przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), możliwość kierowania wystąpień miękkich bez wszczynania postępowania administracyjnego oraz uproszczenie procesu składania sprawozdań o praktykach płatniczych – to główne założenia projektu nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych (nr z wykazu UD306), który wczoraj miała przyjąć Rada Ministrów.
Obecnie prezes UOKiK w przypadku stwierdzenia nadmiernego opóźniania się przez przedsiębiorcę ze spłatami względem kontrahentów nakłada karę pieniężną według ściśle określonego i sformalizowanego wzoru określonego w art. 13v ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 893).
Kłopot w tym, że ustalenie kary w ten sposób w praktyce musi być poprzedzone dokonaniem analizy milionów transakcji handlowych, a następnie wyliczeniem za każde najmniejsze opóźnienie jednostkowych kar pieniężnych, których suma składa się na ogólną sankcję. Tym samym postępowania „są czasochłonne, skomplikowane i wymagają szczególnej dokładności i precyzyjności z uwagi na zakres dokonywanej w ich trakcie analizy materiału dowodowego oraz obszerność tego materiału” – czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy. Dodatkowo komplikują je zróżnicowane relacje gospodarcze pomiędzy firmami oraz ich różne praktyki płatnicze.
Projektodawca proponuje nową metodę obliczania kary, która ma w założeniu przyspieszyć i uprościć prowadzone przez prezesa UOKiK postępowania. Jednocześnie maksymalna wysokość sankcji nadal byłaby uzależnienia od wartości zatorów płatniczych.
Co więcej, miałyby się zmienić zasady odstąpienia przez szefa organu nadzorczego od wymierzenia kary – byłaby wprowadzona instytucja wezwań miękkich (na wzór tych znanych z regulacji w zakresie ochrony konsumentów), bez wszczynania postępowań administracyjnych. Wyłączone z zakresu uwzględnianych w postępowaniu opóźnień miałyby być podmioty występujące w ramach grup kapitałowych.
– Możliwość kierowania do przedsiębiorców tzw. wezwań miękkich może się przyczynić do kształtowania zwyczajów rynkowych bez konieczności wszczynania postępowań – komentuje dr Marcin Wnukowski, radca prawny i partner w kancelarii Squire Patton Boggs. Pozytywnie ocenia on również wyłączenie z zakresu działania ustawy wierzytelności wewnątrzgrupowych.
W odpowiedzi na postulaty przedsiębiorców zobowiązanych do składania sprawozdań o praktykach płatniczych proponuje się zmiany również w tym zakresie. Niektóre rodzaje transakcji miałyby być wyłączone spod raportowania. Zwolnione z obowiązku tworzenia sprawozdań byłyby spółki wchodzące w skład podatkowych grup kapitałowych. Przedłużony miałby też zostać termin składania sprawozdania do 30 kwietnia kolejnego roku.
Innym wskazywanym przez firmy problemem jest brak przepisu pozwalającego na przewalutowanie świadczeń pieniężnych, wyrażonych w walutach obcych. W nowych przepisach wskazany miałby być kurs walutowy, po którym należałoby przeliczać świadczenia pieniężne.©℗
Etap legislacyjny
Projekt przed skierowaniem do Sejmu
