Z opisu wynika, że spółka uzyskała dotację, której podstawą była zapewne specjalna uchwała jednostki samorządu terytorialnego w sprawie dotowania różnych zadań związanych z szeroko rozumianą ochroną środowiska. Podstawę prawną tych uchwał stanowi art. 403 ust. 4 i 5 prawa ochrony środowiska. Zasady udzielania dotacji celowej (w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania) określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały.
Zapewne właśnie na kanwie ww. przepisów rada gminy przyjęła program dotowania przedsięwzięć związanych z fotowoltaiką. Może się więc zdarzyć, że np. gmina odmówi wpłaty dotacji, gdyż stwierdzi, że nie zostało spełnione jakieś postanowienia z uchwały czy warunek z umowy. Wówczas mogą powstać również wątpliwości, jaki zastosować tryb dochodzenia roszczeń wobec gminy.
Pewnych wskazówek w tej mierze może dostarczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 marca 2022 r. (sygn. akt I GSK 1345/21). W rozpatrywanej sprawie miasto również odmówiło wypłaty dotacji, twierdząc, że wnioskodawca naruszył postanowienia umowy dotacji, bo nie został dołączony dokument potwierdzający opłacenie faktury na rachunek bankowy wykonawcy w terminie wynikającym z umowy. W uzasadnieniu sąd zwrócił uwagę na kilka kwestii. Po pierwsze wskazał, że aby uznać akt lub czynność za podlegające kontroli sądu administracyjnego, muszą one spełniać łącznie cztery warunki:
1) nie mogą mieć charakteru decyzji lub postanowienia wydanego w postępowaniu jurysdykcyjnym, egzekucyjnym lub zabezpieczającym,
2) muszą mieć charakter publicznoprawny,
3) muszą być skierowane do indywidualnego podmiotu,
4) muszą dotyczyć uprawnień indywidualnego podmiotu lub jego obowiązków, wynikających wprost z przepisów prawa.
Po drugie sąd zaakcentował, że wspomniane pismo urzędu jest odpowiedzią jednej ze stron stosunku cywilnoprawnego na wniosek drugiej strony tego stosunku złożony w celu potwierdzenia wykonania zawartej umowy cywilnoprawnej. Podkreślił przy tym, że pismo to jest informacją o realizacji postanowień umowy cywilnoprawnej łączącej skarżącego i gminę. Ma ono wyłącznie walor informacyjny, a przez to nie rozstrzyga w sposób władczy o prawach i obowiązkach adresata. Wskazał też, że przepisy prawne przewidują ogólną właściwość dla sądów powszechnych. Jak podkreślono, „w świetle zapisów umowy cywilnoprawnej łączącej skarżącego i gminę, w takim przypadku, jaki wystąpił w rozpatrywanej sprawie, uzyskuje on prawo do skutecznego wniesienia powództwa do sądu powszechnego, co wynika m.in. z klauzuli prorogacyjnej zawartej w umowie łączącej skarżącego z gminą”.
Z powyższego wynika, że spółka ma możliwość kwestionowania odmowy wypłaty dotacji poprzez powództwo cywilnoprawne przeciwko gminie (czyli do sądu rejonowego wydziału cywilnego). Innym rozwiązaniem może być skierowanie skargi na gminę do właściwej miejscowo regionalnej izby obrachunkowej.
Podstawa prawna
•art. 403 ust. 4 i 5 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1973; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1260)