Ilustracja przedstawiająca paczkę papierosów znanej konsumentowi marki niezawierająca odstraszających oznaczeń zdrowotnych jest niezgodna z przepisami, nawet jeśli nabywający ma możliwość zobaczenia tychże ostrzeżeń na opakowaniu tuż przed dokonaniem transakcji – orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Sprawa zaczęła się od tego, że osoba prowadząca dwa supermarkety w Monachium zainstalowała dystrybutory paczek papierosów przy kasach. Opakowania były umieszczone wewnątrz urządzeń i nie były widoczne dla klientów. Przyciski wyboru na dystrybutorach umożliwiały jedynie rozpoznanie różnych marek papierosów poprzez przedstawienie graficzne, lecz nie zawierały wymaganych prawem ostrzeżeń zdrowotnych – prezentujących np. zdjęcia zniszczonych przez nałóg płuc albo inne choroby wywołane paleniem papierosów. Konsument chcący nabyć paczkę wyrobów tytoniowych musiał zwrócić się o odblokowanie dystrybutora do pracowników kas. Po dokonaniu wyboru produktu paczka papierosów przesyłana była na taśmę przenośnika kasy, aby umożliwić klientowi dokonanie płatności. Tylko wówczas nabywca mógł zapoznać się z oznaczeniami zdrowotnymi mającymi na celu zniechęcanie do palenia papierosów.
Skargę na taki mechanizm sprzedaży wniosło niemieckie stowarzyszenie Pro Rauchfrei, broniące praw biernych palaczy. Wystąpiło ono do sądu okręgowego w Monachium o zakaz oferowania papierosów za pomocą urządzenia, przez które oznaczenia zdrowotne podczas oferowania produktu są niewidoczne.
Niemiecki sąd oddalił powództwo, a wyższa instancja – apelację. Skarga trafiła do federalnego trybunału sprawiedliwości, a ten zdecydował się wystąpić do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi tej sprawy.
TSUE pochylił się nad pojęciem wyglądu opakowań jednostkowych w rozumieniu art. 8 ust. 8 dyrektywy z 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów. Trybunał stwierdził, że to pojęcie obejmuje ilustrację, która nie jest wiernym odwzorowaniem opakowania jednostkowego papierosów, lecz którą konsument kojarzy z takim opakowaniem jednostkowym ze względu na jej postać, to znaczy jej kontury, proporcje, kolory oraz logo znaku towarowego. Jednocześnie jednak TSUE ocenił, że ilustracja paczki papierosów niezawierająca ostrzeżeń zdrowotnych jest niezgodna z przepisami, nawet jeśli konsument ma możliwość zobaczenia tych oznaczeń na paczce papierosów odpowiadającej tej ilustracji przed jej nabyciem.
orzecznictwo
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 9 grudnia 2021 r. w sprawie C-370/20. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
