Zakupiłem na licytacji sądowej lokal użytkowy. Sąd wydał już postanowienie o przysądzeniu własności, więc formalnie jestem nowym właścicielem. Jednak poprzedni właściciel nie chce opuścić lokalu dobrowolnie. Czy powinienem założyć sprawę sądową o wydanie lokalu?
Przedsiębiorca, który zakupił lokal użytkowy w toku licytacji komorniczej, nie musi występować z odrębnym pozwem przeciwko poprzedniemu właścicielowi o wydanie lokalu. Wystarczy, że skieruje wniosek do komornika sądowego prowadzącego egzekucję o wprowadzenie go w posiadanie nieruchomości i jej opróżnienie. W art. 222 par. 1 kodeksu cywilnego postanowiono bowiem, że właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana (chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą). W orzecznictwie sądowym akcentuje się, że w pierwszej kolejności właściciel powinien domagać się ochrony w oparciu o ten przepis. Roszczenie windykacyjne jest wypływającym z prawa własności roszczeniem o wydanie rzeczy i uzasadnia je fakt, że właściciel nie wykonuje posiadania rzeczy, jego rzeczą włada zaś nieuprawniona osoba trzecia (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 19 października 2016 r., sygn. akt I ACa 347/16).
Z podanych informacji należy wnioskować, że przedsiębiorca nabył lokal usługowy w toku licytacji komorniczej. W tym zakresie na uwagę zasługuje m.in. art. 987 kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.). Z przepisu tego wynika, że po zamknięciu przetargu sąd w osobie sędziego albo referendarz sądowy, pod którego nadzorem odbywa się licytacja, wydaje na posiedzeniu jawnym postanowienie co do przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, po wysłuchaniu zarówno jego, jak i obecnych uczestników. W postanowieniu tym wymienia się imię i nazwisko nabywcy, oznaczenie nieruchomości, datę przetargu i cenę nabycia. Kluczowe znaczenie mają jednak art. 998 i 999 k.p.c. Z pierwszej z regulacji wynika m.in., że po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności. Z kolei w art. 999 par. 1 k.p.c. postanowiono, że: „Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności”.
W orzecznictwie sądowym akcentuje się, że prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności powoduje nabycie własności przez nabywcę i utratę własności przez dotychczasowego właściciela. W wyroku Sądu Rejonowego w Kętrzynie z 27 kwietnia 2020 r. (sygn. akt I C 1519/19) podkreślono, że wymieniony przepis nadaje postanowieniu o przysądzeniu własności moc tytułu egzekucyjnego, bez konieczności zamieszczenia w tym orzeczeniu nakazu wydania nieruchomości. Nie ma potrzeby, aby występować z odrębnym powództwem o nakazanie wydania nieruchomości. Zatem wierzyciel będąc w posiadaniu prawomocnego postanowienia o przysądzeniu prawa własności, może zwrócić się do komornika sądowego o wprowadzenie go w posiadanie nieruchomości i opróżnienie pomieszczeń. ©℗
Podstawa prawna
• art. 222 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1509)
• art. 998, art. 999 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1575; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1666)
