Nowe prawo zamówień publicznych, obowiązujące od stycznia 2021 r. (dalej: p.z.p.), wprowadziło zupełnie nowy obowiązek dla przedsiębiorców, którzy ubiegają się o udzielenie zamówienia publicznego w konsorcjach (czyli wespół z innymi podmiotami).
Wspólnie startujący w przetargu muszą dołączyć do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo do oferty specjalne oświadczenie, z którego wynika, które konkretnie roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają poszczególni wykonawcy. Takie oświadczenie zgodnie z art. 117 ust. 4 p.z.p. składane ma być w przypadku, gdy zamawiający stawia warunek dotyczący wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia wykonawcy albo dotyczący uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej. Dla porównania: przepisy starego p.z.p. dawały wykonawcom całkowitą swobodę, który z nich jaki zakres rzeczowy zamówienia będzie realizował w trakcie wykonywania wspólnej umowy, a więc ‒ co oczywiste ‒ żadnych oświadczeń nie składano. Wykonawcy wciąż nie rozumieją celu nowej regulacji i przyczyn wprowadzenia obowiązku składania w postępowaniach nowego oświadczenia o podziale zadań w trakcie wykonywania umowy. Zadają więc liczne pytania dotyczące realizacji tego obowiązku.
o to pytają wykonawcy
• Czy oświadczenie z art. 117 ust. 4 p.z.p. musi być składane wraz z ofertą, czy też może być składane przed wyborem oferty najkorzystniejszej?
Nowe przepisy są w tym względzie jednoznaczne – obowiązkiem wykonawcy jest złożenie tego oświadczenia wraz z ofertą. A zatem, przygotowując się do złożenia wspólnej oferty, należy pamiętać o nowym obowiązku i zweryfikować, który z konsorcjantów jaki warunek spełnia, a następnie stosownie do tego wykazywać w oświadczeniu przewidziany podział zadań.
• Czy jeśli nie złożymy oświadczenia wraz z ofertą albo będzie ono niepełne, to zamawiający będzie mógł poprosić o uzupełnienie lub poprawienie, czy też oferta będzie automatycznie odrzucona?
Omawiane oświadczenie należy do kategorii podmiotowych środków dowodowych, co oznacza, że podlega procedurze uzupełniania zgodnie z art. 128 ust. 1 p.z.p. Zamawiający ma obowiązek wezwać do uzupełnienia dokumentu lub poprawienia, wyznaczając w tym celu odpowiedni termin. Należy pamiętać, że co do zasady procedura uzupełniania takich dokumentów jest jednorazowa. Jeśli nie dojdzie do skutecznego uzupełnienia oświadczenia, to oferta będzie podlegała odrzuceniu, a jednocześnie wykonawca ryzykuje zatrzymaniem wadium (zgodnie z art. 98 ust. 6 pkt 1 p.z.p.).
• Ubiegamy się o zamówienie jako spółka cywilna. Czy musimy także takie oświadczenie składać?
Wspólnicy spółki cywilnej, jako że są samodzielnymi przedsiębiorcami, w świetle p.z.p. są traktowani jako konsorcjum. To oznacza, że są zmuszeni składać oświadczenia.
• Czy oświadczenie o podziale zadań w konsorcjum trzeba składać w każdym przetargu?
Zamawiający nie musi określać w każdym przetargu szczególnych warunków udziału w postępowaniu, np. dotyczących doświadczenia zawodowego wykonawcy czy też personelu kluczowego. A zatem jeśli zamawiający nie określił takich warunków, to oświadczenie jest zbędne.
• W jaki sposób należy wskazać przewidywany podział zadań w oświadczeniu: kwotowo, procentowo, a może wystarczy sam zakres rzeczowy?
Przepisy wskazują wyłącznie na obowiązek wskazania, które roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają poszczególni wykonawcy. Trzeba jednak pamiętać, że w oświadczeniu nie trzeba dokonać całkowitego podziału zakresu rzeczowego umowy pomiędzy konsorcjantów. Chodzi o wykazanie ‒ w kontekście warunków udziału postawionych przez zamawiającego ‒ którzy wykonawcy zrealizują konkretne roboty budowlane, dostawy lub usługi.
Na przykład zamawiający w przetargu określa warunek doświadczenia – wykonawca ma wykazać się wykonaniem jednej roboty budowlanej o wskazanych parametrach o wartości 5 mln zł. O zamówienie ubiega się konsorcjum dwóch firm i tylko jedna ma konieczne doświadczenie. Wykaz złożony wraz z ofertą zawierał będzie zatem informacje potwierdzające, że w trakcie realizacji umowy to właśnie konsorcjant mający doświadczenie faktycznie wykona roboty, dla których postawiono owe warunki.
Wydaje się, że podział zakresów rzeczowych będzie wystarczający. O ile oświadczenie będzie wymagało doprecyzowania bądź uzupełnienia – zamawiający wezwie wykonawcę do takich czynności. Z pewnością nie będzie jednak błędem, jeśli wykonawca poda zarówno zakres rzeczowy, jak i udział wartościowy. Przepis nie wymaga, aby wskazany podział prac odnosił się do całego zakresu rzeczowego zamówienia. Wystarczy, że będzie dotyczył zakresu koniecznego dla spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
• Postępowanie dotyczy dostaw, a warunkiem udziału w postępowaniu jest posiadanie doświadczenia w ich realizacji. Czy konieczne także będzie składanie tego oświadczenia?
Literalnie art. 117 ust. 4 p.z.p. odnosi się do robót i usług, a dostaw dotyczy tylko w zakresie warunków związanych z koniecznością posiadania uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej – o ile wynika to z odrębnych przepisów (np. koncesje, zezwolenia, licencje itp.).
Podstawa prawna
• art. 98 ust. 6 pkt 1, art. 117 ust. 4, art. 128 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1129)
