Przysługuje ono, gdy przyznana subwencja jest niższa od wnioskowanej albo gdy przedsiębiorca się zorientował, że sam zaniżył wyliczenia. W przypadku całkowitej odmowy – konieczny jest nowy wniosek.

Już od 1 lutego 2021 r. przedsiębiorcy będą mieli możliwość składania odwołań od decyzji zapadłych w ramach programu rządowego „Tarcza Finansowa 2.0 Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm”. To oficjalny termin wyznaczony przez fundusz m.in. dla tych, którzy uważają, że przyznana kwota jest niższa, niż powinni dostać. Kroki, jakie należy podjąć w celu dalszego ubiegania się o udzielenie subwencji, uzależnione będą od treści otrzymanej decyzji.

Co zrobić, gdy pomocy odmówiono

W przypadku decyzji PFR odmawiającej przedsiębiorcy przyznania subwencji finansowej w całości odwołanie nie przysługuje. W takim przypadku – gdy przedsiębiorca dostał odmowę – istnieje możliwość złożenia nowego wniosku w terminie do 28 lutego 2021 r. Należy jednak pamiętać, że subwencje finansowe będą przyznawane zgodnie z kolejnością rozpoznawania wniosków przez PFR, z tym zastrzeżeniem, iż pierwszeństwo rozpoznania przyznane będzie wnioskom kompletnym i nieobarczonym brakami. Dlatego przed złożeniem wniosku warto skrupulatnie zapoznać się z listą wymaganych dokumentów i oświadczeń, aby uniknąć ewentualnego ryzyka wyczerpania się środków.
Co ważne, nowy wniosek musi zostać złożony za pośrednictwem tego samego banku, w którym złożono wniosek pierwotny. W przeciwnym razie podlega odrzuceniu bez rozpatrzenia. PFR ma również prawo do pozostawienia bez rozpatrzenia:
  • wniosków o tożsamej treści co wniosek, co do którego PFR podjął już uprzednio decyzję o odmowie wypłaty subwencji finansowej w całości, oraz
  • wniosków składanych po tym, jak dany przedsiębiorca zawarł już umowę subwencji finansowej i/lub uzyskał subwencję na podstawie wcześniej złożonego wniosku.

Kiedy przysługuje odwołanie

Odwołanie od decyzji PFR należy złożyć za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Podobnie jak przy ponownym wniosku trzeba to zrobić również w tym samym banku, w którym składano wniosek o przyznanie subwencji, w terminie do 31 marca 2021 r.
Regulamin Tarczy Finansowej 2.0 przewiduje możliwość złożenia odwołania w przypadku:
  • gdy decyzją PFR przedsiębiorcy została przyznana subwencja w kwocie niższej od kwoty przez niego zawnioskowanej, lub
  • gdy przedsiębiorca otrzymał całą wnioskowaną przez siebie kwotę, jednak z okoliczności faktycznych wynika, że mógł wnioskować o przyznanie subwencji w wyższej kwocie (jest to nowe rozwiązanie w stosunku do Tarczy Finansowej 1.0).
Jeżeli po złożeniu wniosku o udzielenie subwencji przedsiębiorca się zorientował, że miał możliwość ubiegania się o większą kwotę, to musi jednak poczekać na wydanie decyzji przez PFR i w zależności od treści tej decyzji może wystąpić z nowym wnioskiem lub odwołaniem. Przed wydaniem decyzji odwołanie nie przysługuje. Co istotne, od pierwotnej decyzji PFR rozstrzygającej w kwestii wniosku o wypłatę subwencji przysługują jedynie dwa odwołania, a każde kolejne zostanie odrzucone bez rozpatrzenia.

Co powinno być zawarte w treści

Regulamin Tarczy Finansowej 2.0 definiuje odwołanie jako każdy zestaw oświadczeń wiedzy i woli innych niż wniosek, składanych PFR przez przedsiębiorcę lub osobę przez niego upoważnioną, za pośrednictwem jednego z banków biorących udział w programie, w celu podwyższenia uprzednio przyznanej przedsiębiorcy kwoty subwencji finansowej.
W związku z tym, że odwołanie składa się od konkretnej decyzji, musi ono zawierać numer umowy subwencji finansowej, który został wygenerowany dla przedsiębiorcy przez bank podczas przyjmowania wniosku. Niezbędne jest również ponowne zawarcie wszelkich oświadczeń wymaganych przy złożeniu wniosku, choćby odwołanie składała ta sama osoba (tj. przedsiębiorca lub osoba upoważniona do jego reprezentacji), która złożyła uprzednio wniosek. Ze względu na ograniczoną liczbę możliwych odwołań przed złożeniem dokumentu w banku przedsiębiorca powinien się upewnić, że wszelkie zadeklarowane przez niego we wniosku dane są poprawne i tożsame z danymi ujawnionymi w rejestrach publicznych. W celu weryfikacji prawdziwości oświadczeń złożonych przez przedsiębiorcę we wniosku lub odwołaniu PFR ma prawo pozyskiwać informacje go dotyczące od osób trzecich i organów administracji, takich jak, np.: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, minister finansów, Krajowa Administracja Skarbowa czy też właściwy urząd skarbowy. W związku z tym, jeżeli był składany wniosek o zmianę lub sprostowanie informacji ujawnionych w rejestrach, to warto przed złożeniem odwołania sprawdzić, czy dane informacje zostały już uaktualnione.

O czym należy pamiętać

Proces weryfikacji danych i oświadczeń złożonych przez przedsiębiorcę przy odwołaniu będzie przebiegał w analogiczny sposób, jak przy rozpatrywaniu wniosku. Dlatego warto sprawdzić, czy przedsiębiorca spełnia wszelkie wymogi. Co zatem może być powodem odrzucenia?
▶ Należności wobec fiskusa i ZUS. Przede wszystkim konieczne jest upewnienie się, że przedsiębiorca złożył odpowiednie deklaracje podatkowe i opłacił podatki oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Dostarczenie deklaracji do właściwych urzędów powinno nastąpić z odpowiednim wyprzedzeniem, umożliwiającym przetworzenie danych i przekazanie ich do PFR. Regulamin Tarczy Finansowej 2.0 sugeruje dokonanie powyższych czynności minimum siedem dni przed datą złożenia wniosku o przyznanie subwencji. W przypadku braku odnotowania odpowiedniego rozliczenia w bazach danych urzędu skarbowego rozpatrzenie wniosku zostanie tymczasowo wstrzymane, ale nie dłużej niż na siedem dni roboczych. W tym czasie system będzie regularnie sprawdzał dostępność deklaracji podatnika, jednak po bezskutecznym upływie tego terminu PFR podejmie decyzję na podstawie dostępnych danych. Istotne jest, że przy ocenie spełnienia tego kryterium brana będzie pod uwagę jedna z trzech dat, tj. 31 grudnia 2019 r., 31 grudnia 2020 r. lub dzień złożenia wniosku. Wystarczy więc, aby przedsiębiorca wykazał brak zaległości w opłacaniu podatków i składek na ubezpieczenie społeczne w jednej z tych dat.
▶ Kody PKD. Warunkiem uzyskania pomocy w ramach programu jest również prowadzenie przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej w zakresie jednego lub więcej kodów PKD wskazanych w Regulaminie Tarczy Finansowej 2.0. Co ważne, wskazane kody PKD nie muszą być ujawnione jako przeważająca działalność gospodarcza przedsiębiorcy. Przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu subwencji PFR będzie badał przedmiot działalności przedsiębiorcy w trzech datach, tj. na 31 grudnia 2019 r., na 1 listopada 2020 r. oraz na dzień złożenia wniosku. W każdej z badanych dat kody PKD mogą być różne, ale muszą zawierać się we wskazanej liście. Oznacza to, że w praktyce profil działalności przedsiębiorcy mógł ulegać zmianom w przeciągu ostatnich 13 miesięcy i nawet w takiej sytuacji dany przedsiębiorca będzie mógł ubiegać się o subwencję, o ile jednak zmiana kodu PKD została zgłoszona do właściwego rejestru nie później niż w terminie siedmiu dni od jej zaistnienia. Obecnie w ramach programu uwzględnia się 45 kodów PKD, z zastrzeżeniem, że lista może ulegać zmianom na podstawie odpowiedniej uchwały Rady Ministrów.
▶ Prawidłowe umocowanie osoby składającej wniosek. Przed podpisaniem umowy subwencji finansowej osoba składająca wniosek jest zobowiązana do przekazania bankowi wszelkich dokumentów niezbędnych w celu uwierzytelnienia jej prawa do reprezentacji przedsiębiorcy, w tym: pełnomocnictwa, odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego lub wyciągu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, ewentualnie innych dokumentów potwierdzających prawidłowe umocowanie. Wzór akceptowanego przez PFR pełnomocnictwa został udostępniony na stronie internetowej funduszu. Powinno ono zostać podpisane przez uprawnione osoby przy wykorzystaniu kwalifikowanego podpisu elektronicznego oraz przekazane do banku w formacie PDF. Dokument pełnomocnictwa w innej postaci, np. skanu lub wydruku, nie będzie uznawany przez PFR. W przypadku gdy dostarczone pełnomocnictwo zawierałoby błędy lub było niekompletne, PFR ma prawo zobowiązać osobę, która złożyła wniosek, do dostarczenia innych, wskazanych przez PFR dokumentów w celu wyjaśnienia wątpliwości co do prawidłowego umocowania osoby składającej wniosek.
▶ Spadek dochodów. Składając odwołanie, przedsiębiorca powinien również pamiętać, że aby otrzymać pomoc, musi wykazać, iż w związku z zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki, powstałymi na skutek pandemii COVID-19, zanotował spadek przychodów o minimum 30 proc. w co najmniej jednym ze wskazanych w programie przedziałów czasowych.
▶ Nieprzekraczanie limitów subwencji. Minimalna kwota subwencji, o jaką można się ubiegać, to 180 zł. Z kolei maksymalna kwota wynosi 324 tys.zł dla mikrofirm i 3,5 mln zł dla małych i średnich przedsiębiorców. Jednocześnie obowiązują zasady finansowania uwzględniające maksymalną kwotę subwencji, która może zostać udzielona na każdą zatrudnioną osobę. Przy określaniu tych limitów będzie brana pod uwagę ewentualna kwota uzyskanego wcześniej przez przedsiębiorcę wsparcia w ramach programu Tarcza Finansowa 1.0.

Jakie dane można poprawić

W Regulaminie Tarczy Finansowej 2.0 wypisano również listę danych, co do których przedsiębiorca może wnosić o ich zmianę w odwołaniu. Pełna lista zawarta jest w par. 13 pkt 10 regulaminu. Wiele z użytych w regulaminie pojęć podlega swoistemu zdefiniowaniu na potrzeby programu. Oto kilka wybranych charakterystyk:
  • liczba pracowników zatrudnianych przez przedsiębiorcę na dzień 31 grudnia 2019 r. lub na dzień 31 lipca 2020 r. ‒ na potrzeby programu za pracowników uznaje się osoby fizyczne zatrudnione na podstawie umowy o pracę (w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy), z wyłączeniem pracowników przebywających na urlopie: macierzyńskim, na warunkach macierzyńskiego, ojcowskim, rodzicielskim, wychowawczym, lub zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego; liczba zatrudnionych pracowników decyduje o statusie przedsiębiorcy: mikro, średni lub duży;
  • oświadczenia w przedmiocie rezydencji podatkowej przedsiębiorcy lub beneficjenta rzeczywistego – przedsiębiorca, którego główny beneficjent rzeczywisty jest rezydentem rajów podatkowych, może ubiegać się o udzielenie wsparcia w ramach programu pod warunkiem zobowiązania się głównego beneficjenta rzeczywistego danego przedsiębiorcy do przeniesienia rezydencji podatkowej na teren EOG w terminie do 9 miesięcy od dnia udzielenia finansowania;
  • liczba osób zatrudnionych przez przedsiębiorcę na dzień 30 września 2020 r. ‒ na potrzeby programu za osoby zatrudnione uznaje się pracowników oraz osoby zatrudnione na podstawie innych umów, w szczególności cywilnoprawnych, z wyłączeniem osób samozatrudnionych; określenie liczby osób zatrudnionych służy ustaleniu maksymalnej kwoty subwencji, możliwej do uzyskania przez danego przedsiębiorcę,

Jaką decyzję może wydać PFR

Po złożeniu odwołania, analogicznie do procedury obowiązującej przy wniosku, przedsiębiorca musi zaczekać na udostępnienie mu decyzji PFR za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Otrzymana decyzja może być:
  • pozytywna, przyznająca dodatkową kwotę subwencji, o którą zawnioskowano w odwołaniu, w pełnej wysokości,
  • pozytywna, przyznająca dodatkową kwotę subwencji, jednak w wysokości niższej od wnioskowanej w odwołaniu,
  • negatywna, odmawiająca przyznania dodatkowej kwoty subwencji finansowej.
W zależności od treści wydanej decyzji, terminu uzyskania odpowiedzi oraz tego, czy było to pierwsze, czy też drugie odwołanie składane w danej sprawie, przedsiębiorca w razie potrzeby będzie mógł ubiegać się o uzyskanie subwencji, składając drugie odwołanie lub nowy wniosek o udzielenie finansowania. W każdym przypadku należy pamiętać, że na złożenie wniosku przewidziano czas do 28 lutego 2021 r., a na odwołanie – do 31 marca 2021 r.

Postępowanie wyjaśniające

W Regulaminie Tarczy Finansowej 2.0 przewidziano również odrębną procedurę postępowania wyjaśniającego. W ramach tej procedury przedsiębiorcy mogą za pośrednictwem banku dokonać do PFR zgłoszenia dotyczącego wydanej decyzji.
Warunkiem skorzystania z procedury wyjaśniającej jest udokumentowanie przez przedsiębiorcę różnic zachodzących pomiędzy treścią decyzji PFR a stanem faktycznym. Wydaje się, że możliwość ta została przewidziana w celu wyjaśnienia zaistniałych w procesie wydawania decyzji drobnych nieprawidłowości, np. błędów pisarskich, które ostatecznie wpłynęły na przyznanie przedsiębiorcy niższej kwoty subwencji. Informacje zawarte na ten temat w regulaminie są jednak wyjątkowo lakoniczne i mogą budzić wątpliwości interpretacyjne.