Nasza spółka prowadzi tartak i sklep, które stoją na należącej do nas działce o powierzchni ok. 1,5 ha znajdującej się na terenie miasta. Na parceli znajdują się też drogi i place, z których korzysta nie tylko spółka, lecz także okoliczni mieszkańcy. Są one oświetlone, więc spółka ponosi z tego tytułu znaczne koszty. Czy jest możliwość, aby gmina partycypowała w tych kosztach? Czego możemy się domagać od gminy?

Niestety obowiązujące regulacje prawne nie przewidują takich możliwości. Gmina wprawdzie może finansować oświetlenie różnych obiektów, np. ulic czy placów na jej obszarze, lecz dotyczy to tylko tych nieruchomości, które pozostają w jej władaniu. Tak wynika m.in. z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym, w którym postanowiono, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.
W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Podobny wniosek wynika z art. 18 ust. 1 pkt 3 prawa energetycznego, który stanowi, że do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy finansowanie oświetlenia znajdujących się na terenie gminy m.in. ulic, placów oraz dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich.
Gmina nie ma zatem ani obowiązku, ani nawet możliwości uczestniczenia w kosztach finansowania oświetlenia na terenach prywatnych, do których nie dysponuje żadnym tytułem prawnym. Nie zmienia tego okoliczność, że z terenów spółki korzystają mieszkańcy. Aspekt celowości czy użyteczności nie jest bowiem wyznacznikiem dla możliwości domagania się wsparcia od gminy.
Warto przy tym dodać, że gmina wydatkuje środki publiczne i nie może ich – co do zasady – angażować w nieruchomości podmiotów trzecich. Tym bardziej nie może uczestniczyć w finansowaniu kosztów oświetlenia obiektów położonych na nieruchomości stanowiącej własność prywatną. W podobnym tonie wypowiedziała się niedawno Regionalna Izba Obrachunkowa w Gdańsku. W piśmie z 9 listopada 2020 r. (znak: RP.0441/86/44/1/2020; źródło: bip.gdansk.rio.gov.pl) stwierdziła, że gmina ma obowiązek finansowania oświetlenia ulicznego jedynie w zakresie określonych przytoczonymi wyżej ustawami, czyli zasadniczo chodzi o ulice czy place gminne, względnie inne obiekty publiczne, ale niestanowiące własności prywatnej.
Zatem nie ma możliwości, aby gmina uczestniczyła w ponoszeniu kosztów działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę. Spółce pozostaje poszukiwanie alternatywnych sposobów zmniejszenia kosztów. Może ona np. wystąpić do burmistrza lub wójta z inicjatywą wprowadzenia na jej rzecz zwolnienia w podatku od nieruchomości. Skoro bowiem omawiana parcela zajmuje znaczny obszar, to zwolnienie z daniny podatkowej niewątpliwie może stanowić dla niej wymierną pomoc ekonomiczną, pozwalającą zrekompensować przynajmniej częściowo koszty oświetlenia.
Podstawa prawna:
• art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713, ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378),
• art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 833).