Jest to funkcjonariusz publiczny (niebędący urzędnikiem państwowym), działający przy sądzie rejonowym. Wykonuje czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych oraz inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów.
Zadania komorników
Komornikom powierza się w szczególności następujące zadania:
- - wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach o roszczenia pieniężne i niepieniężne oraz o zabezpieczenie roszczeń,
- - wykonywanie innych tytułów wykonawczych wydanych na podstawie odrębnych przepisów,
- - sporządzanie protokołu stanu faktycznego przed wszczęciem procesu sądowego lub przed wydaniem orzeczenia na zarządzenie sądu lub prokuratora.
Komornik, poza zadaniami określonymi powyżej, ma prawo:
- - doręczania zawiadomień sądowych, obwieszczeń, protestów i zażaleń oraz innych dokumentów za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty,
- - na wniosek organizatora licytacji – sprawowanie urzędowego nadzoru nad dobrowolnymi publicznymi licytacjami, z przybiciem najniższej lub najwyższej oferty.
Komornikiem sądowym może być osoba, która:
- - posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
- - jest nieskazitelnego charakteru,
- - ukończyła wyższe studia prawnicze lub administracyjne,
- - odbyła aplikację komorniczą,
- - złożyła egzamin komorniczy,
- - ukończyła 25 lat.
Powoływanie i odwoływanie
Komornik jest powoływany przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek zainteresowanego, złożony za pośrednictwem Prezesa Sądu Apelacyjnego, w okręgu którego kandydat zamierza wykonywać swoje czynności.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Od wymagań co do aplikacji i egzaminu komorniczego zwolnieni są sędziowie, prokuratorzy, adwokaci, radcowie prawni, notariusze oraz osoby, które ukończyły aplikację sądową, prokuratorską, adwokacką, radcowską lub notarialną, a także osoby posiadające stopień naukowy doktora nauk prawnych.
Minister Sprawiedliwości odwołuje komornika, jeżeli:
- - zrezygnował z pełnienia swoich obowiązków,
- - z powodu choroby lub stanu zdrowia został uznany orzeczeniem komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia za trwale niezdolnego do pełnienia obowiązków komornika lub bez uzasadnionej przyczyny odmówił poddania się takiemu badaniu, mimo zalecenia właściwej izby komorniczej,
- - ukończył 65 rok życia,
- - został pozbawiony prawomocnym wyrokiem sądu praw publicznych lub prawa wykonywania zawodu,
- - rażąco i uporczywie naruszył przepisy prawa, co zostało stwierdzone orzeczeniami sądu wydanymi w wyniku rozpoznania środków zaskarżenia, skarg na czynności komornika lub innych środków prawnych – na wniosek prezesa właściwego sądu apelacyjnego,
- - został ukarany, prawomocnym orzeczeniem dyscyplinarnym, karą wydalenia ze służby komorniczej,
- - nie zawarł obowiązkowej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub utracił to ubezpieczenie z zawinionych przez siebie przyczyn,
- - nie może pełnić czynności wskutek zniesienia rewiru.
Komornik odpowiada dyscyplinarnie w szczególności za:
- - naruszenie powagi i godności urzędu,
- - rażącą obrazę przepisów prawa,
- - niewykonanie poleceń powizytacyjnych,
- - wydatkowanie środków podlegających dokumentacji na działalność rażąco niezgodną z ich przeznaczeniem itp.
Nadzór
Nadzór zwierzchni nad działalnością komorników i działalnością samorządu komorniczego sprawuje Minister Sprawiedliwości. Nadzór ten nie może wkraczać w działania podlegające nadzorowi sądu. Nadzór nad działalnością komorników sprawuje Minister Sprawiedliwości przez prezesów sądów okręgowych, sędziów wizytatorów, a w zakresie kontroli finansowej – przez osoby upoważnione. Minister Sprawiedliwości lub, z jego upoważnienia, prezes sądu okręgowego może zlecić sędziemu wizytatorowi, a w zakresie kontroli finansowej – osobie upoważnionej, przeprowadzenie wizytacji w określonej kancelarii.
Podstawa prawna
- - Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. nr 133, poz. 882).
- - Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).