Poradnia podatkowa z 2 września 2024

W ramach swojej działalności gospodarczej prowadzę zajęcia indywidualne i grupowe z języka angielskiego (PKD 85.59.A), a także – w mniejszym rozmiarze – usługi fotograficzne (PKD 74.20.Z).

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że wydatki, jakie przedsiębiorca poniósł na swoją edukację, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, ale nie w każdym przypadku (por. interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 lipca 2024 r., sygn. 0112-KDIL2-2.4011.364.2024.3.IM, z 14 lipca 2023 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.252.2023.3.MZ). Konieczne jest bowiem ustalenie, czy wydatki te:

• potrzebne są w prowadzonej działalności gospodarczej i mają związek z tą działalnością,
• służą tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia niezwiązanego z działalnością gospodarczą, a więc – co do zasady – mają charakter osobisty.

Przede wszystkim trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, musi on:

• być poniesiony przez podatnika;
• być poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
• pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą;
• być definitywny (rzeczywisty), czyli wartość poniesionego wydatku nie może zostać podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona;
• zostać właściwie udokumentowany;
• nie być wymieniony w katalogu kosztów określonych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT.

Jak czytamy w interpretacji indywidualnej dyrektora KIS z 23 sierpnia 2024 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.512.2024.3.AKU: „za uzasadnione racjonalnie i gospodarczo koszty, których poniesienie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza, uznać należy takie wydatki, które pozwolą podatnikowi nabyć umiejętności i wiedzę niezbędną w prowadzeniu działalności gospodarczej”.

W analizowanym przypadku należy uznać, że wydatki poniesione na czesne za studia oraz na materiały edukacyjne nie mają charakteru wydatków osobistych i spełniają wymagane przepisami prawa warunki do uznania ich za koszty uzyskania przychodów. Wydatki te bowiem:

• mają na celu zdobycie teoretycznych i praktycznych umiejętności służących do przeprowadzania sesji fotograficznych, które będą stanowiły poszerzenie oferty świadczonych usług w prowadzonej przez podatniczkę działalności gospodarczej. Tego typu wydatki pozostają więc w związku przyczynowo-skutkowym z istniejącym już źródłem przychodów i zostaną poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów;
• nie znajdują się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT.

Zatem podatniczka może uwzględnić te wydatki w kosztach uzyskania przychodów prowadzonej przez nią pozarolniczej działalności gospodarczej. ©℗

Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP m.in. tytułem darowizny (art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn; dalej: u.p.s.d.). W u.p.s.d nie zdefiniowano pojęcia „darowizna”, dlatego trzeba odwołać się do art. 888 par. 1 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.). Zgodnie z tym przepisem przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Z kolei w myśl art. 889 k.c. nie stanowią darowizny bezpłatne przysporzenia, gdy:

1) zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami k.c.;

2) ktoś zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli:

• zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu,
• czynność ta polega na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego,
• czynność ta nie została wymieniona w art. 889 k.c.

Zgodnie z art. 890 par. 1 k.c. oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednak umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

W analizowanym przypadku spółka będzie przekazywać pracownikom zegarki nieodpłatnie, a wręczanie upominków nie ma żadnego związku z wykonywaną pracą lub jej rezultatami, lecz jest jedynie formą uhonorowania ważnych okazji w życiu pracowników. W związku z tym należy uznać, że zegarki będą przekazywane pracownikom tytułem darowizny i co do zasady będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Przy czym zgodnie z art. 5 u.p.s.d. obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Zatem w takiej sytuacji na spółce nie będą ciążyć obowiązki w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Z kolei z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT wynika zasada powszechności opodatkowania. Przepis ten stanowi, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT (tj. dochodów zwolnionych z PIT) oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Do przychodów pracownika ustawodawca zaliczył zaś nie tylko pieniądze, lecz także wartość świadczeń w naturze czy świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od pracodawcy (art. 12 ust. 1 ustawy o PIT). Jednak w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Skoro prezenty są przekazywane pracownikom tytułem darowizny i podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to ze względu na to wyłączenie z opodatkowania, które wynika z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, otrzymane przez pracowników zegarki nie stanowią dla pracowników spółki przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. W związku z tym spółka jako płatnik nie jest zobowiązana do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy o PIT. Takie stanowisko prezentują również organy podatkowe (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 sierpnia 2024 r., sygn. 0111-KDIB2-3.4015.143.2024.5.BD,0112-KDIL2-1.4011.507.2024.4.KF). ©℗

Zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o PCC zwolniona z podatku jest sprzedaż, której przedmiotem jest:

• prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
• prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
• jeżeli kupującym są osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia.

W analizowanym przypadku podatniczka planuje kupić udział w nieruchomości mieszkaniowej. Przedmiotem umowy sprzedaży będzie część lokalu mieszkalnego (25 proc. udziałów w lokalu), a pozostała część nadal będzie należeć do dwóch obecnych właścicieli. Tymczasem z art. 9 pkt 17 ustawy o PCC wynika, że zwolnieniem objęta jest umowa sprzedaży, której przedmiotem jest:

• prawo własności do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub
• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.

Zgodnie z tym przepisem zwolnieniu nie podlega sprzedaż jedynie udziałów w ww. prawach.

Skoro więc przedmiotem nabycia będą wyłącznie udziały w lokalu mieszkalnym, to w omawianej sytuacji podatniczka nie mogła skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ustawy o PCC. Takie stanowisko zajął także dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 1 sierpnia 2024 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4014.163.2024.2.KK. ©℗