Na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.
Towary używane
Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki oraz metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112). Towarami używanymi są zatem te dobra ruchome, które wcześniej zostały choć raz użyte, lecz nadają się do wielokrotnego wykorzystania (nie ulegają zużyciu po jednokrotnym użytku).
Jak wskazał TSUE w wyroku z 18 stycznia 2017 r. w sprawie C-471/15 (Sjelle Autogenbrug I/S przeciwko Skatteministeriet): „Artykuł 311 ust. 1 pkt 1 dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że części używane pochodzące z pojazdu samochodowego wycofanego z eksploatacji, nabytego przez przedsiębiorstwo zajmujące się recyklingiem samochodowym od osoby fizycznej i przeznaczone do odsprzedaży jako części zamienne stanowią «towary używane» w rozumieniu tego przepisu, w związku z czym dostawy tego rodzaju części dokonane przez podatnika-pośrednika są objęte zakresem zastosowania procedury marży”.
Nabycie od określonych podmiotów
Należy wskazać, że szczególna procedura VAT marża dotyczy tylko dostawy towarów używanych, które podatnik nabył w celu ich dalszej odsprzedaży od określonej kategorii podmiotów. Stosownie do art. 120 ust. 10 ustawy o VAT procedura VAT marża dotyczy m.in. dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od:
1) osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
2) podatników, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, art. 113 lub art. 113a ustawy o VAT;
3) podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z art. 120 ust. 4 i 5 ustawy o VAT;
4) podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, art. 113 lub art. 113a ustawy o VAT;
5) podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 120 ust. 4 i 5 ustawy o VAT, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.
W analizowanej sprawie, uwzględniając wyrok TSUE w sprawie C-471/15, należy stwierdzić, że skoro przedsiębiorca nabywa pojazdy przeznaczone do demontażu i dalszej odsprzedaży ich części od podmiotów wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT (tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej), to może stosować procedurę opodatkowania VAT-marża, o której mowa w art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, przy sprzedaży używanych części pochodzących z pojazdów nabytych od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 czerwca 2025 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.275.2025.2.AK).
Uwaga! Zgodnie z art. 120 ust. 14 ustawy o VAT podatnik może stosować ogólne zasady opodatkowania do dostaw, do których stosuje się procedurę VAT marża.
Wysokość VAT
W myśl art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT przez kwotę sprzedaży rozumie się całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7 ustawy o VAT. Z kolei przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika (art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT).
W przypadku gdy przedsiębiorca sprzeda towar (części danego pojazdu) po cenie niższej niż kwota nabycia tych części, podstawa opodatkowania w systemie VAT-marża będzie miała wartość ujemną, a w konsekwencji nie wystąpi podatek należny.
Uwaga! Podatek należny po stronie podatnika wystąpi w sytuacji, gdy marża będzie dodatnia, czyli w sytuacji, gdy kwota sprzedaży części z danego pojazdu będzie wyższa niż kwota nabycia tego towaru.
Faktura
W przypadku dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, dla których podstawę opodatkowania stanowi zgodnie z art. 120 ust. 4 i 5 ustawy o VAT marża, faktura – w zakresie danych określonych w art. 120 ust. 1 pkt 1–17 ustawy o VAT – powinna zawierać wyłącznie dane określone w art. 120 ust. 1 pkt 1–8 i 15–17 ustawy o VAT (tj. m.in. bez stawki i kwoty podatku), a także odpowiednio wyrazy „procedura marży – towary używane”, „procedura marży – dzieła sztuki” lub „procedura marży – przedmioty kolekcjonerskie i antyki” (art. 106e ust. 3 ustawy o VAT). ©℗
Podstawa prawna
ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 775; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. 1541)