Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu jednogłośnie poparła w środę wniosek o wysłuchanie publiczne w sprawie projektu ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi. Wysłuchanie publiczne zaplanowano na 19 marca na godz. 13.

Przewodnicząca komisji kultury Elżbieta Kruk (PiS) poinformowała, że otrzymała dwa wnioski z prośbą o wysłuchanie ws. rządowego projektu ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi – klubu PiS i PO.

Wiceprzewodnicząca komisji Iwona Śledzińska-Katarasińska (PO) podkreśliła, że wysłuchanie publiczne "jest potrzebne przy tego typu ustawie skomplikowanej materii". "Docierają do nas sygnały uwag, które z tych czy innych względów nie były brane pod uwagę. Wydaje nam się, że konieczne jest wysłuchanie publiczne, bo wtedy parlament i posłowie pokazują, że rzeczywiście ustanawiają prawo. Nie dlatego, że jest taka dyrektywa unijna, ale dlatego że chcą poprawić tę sytuację prawa autorskiego w Polsce" - powiedziała.

Wysłuchanie publiczne to debata na temat określonej ustawy z udziałem osób bezpośrednio nią zainteresowanych. Odbywa się przed rozpoczęciem szczegółowego rozpatrywania projektu, na jednym posiedzeniu komisji sejmowej. Wysłuchanie publiczne jest jawne: zainteresowane osoby i organizacje mają swobodny wstęp, po uprzednim zgłoszeniu, obecne mogą być media, udostępniane są protokoły z wysłuchania.

Projekt ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi został przyjęty przez rząd pod koniec stycznia.

Jak poinformowali projektodawcy w Ocenie Skutków Regulacji, projekt stanowi "kompleksową regulację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi w Polsce. Chodzi o określenie nowych zasad funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania, w szczególności, aby zapewnić ich przejrzystość oraz odpowiedzialność wobec swoich członków i podmiotów uprawnionych, co ma prowadzić do zwiększenia efektywności zarządzania zainkasowanymi środkami".

Nowe rozwiązania dostosowują polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej dotyczących zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi ("dyrektywa CRM").

Zadaniem dyrektywy jest "harmonizacja zasad działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, czyli przede wszystkim prawami do utworów, artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów (częściowo zbiorowo zarządzane są także prawa do wydań książek i prasy)".

CIR wyjaśnia, że organizacje zbiorowego zarządzania pełnią istotną rolę przy wykonywaniu tych praw, w szczególności w sytuacjach, w których masowy charakter korzystania z chronionych nimi treści uniemożliwia lub znacząco utrudnia zawarcie indywidualnych umów ze wszystkimi uprawnionymi.

Projekt wprowadza instytucję organizacji reprezentatywnej, która określa zasady reprezentowania uprawnionych (czyli np. twórców, artystów, wykonawców, producentów lub wydawców), którzy nie zawarli umowy o zbiorowe zarządzanie przez organizacje zbiorowego zarządzania.

W projekcie ustawy wprowadzono również obowiązek zwoływania corocznie walnego zebrania członków oraz możliwość udziału w nim przez pełnomocnika. Organizacje zbiorowego zarządzania będą musiały prowadzić i na bieżąco aktualizować m.in. elektroniczny wykaz umów o zbiorowe zarządzanie.

Zgodnie z projektem ustawy ograniczona zostanie swoboda organizacji zbiorowego zarządzania, jeśli chodzi o zarządzanie środkami finansowymi – ich inwestowanie będzie możliwe jedynie przez zakup obligacji Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

W projekcie wprowadzono termin wypłaty przez organizacje zbiorowego zarządzania przychodów z praw, wynoszący 9 miesięcy od końca roku obrotowego, za który zostały pobrane, jak również obowiązek corocznego informowania uprawnionego o przysługujących mu należnościach i dokonanych z nich potrąceniach.

Ponadto projekt ustawy wzmacnia pozycję członków stowarzyszenia mającego status organizacji zbiorowego zarządzania. Zgodnie z proponowanymi przepisami organizacje te będą musiały przyjąć na członka każdego, kto spełnia warunki członkostwa – te z kolei muszą opierać się na obiektywnych, przejrzystych i niedyskryminujących kryteriach. Zasada ta dotyczy jednak wyłącznie podmiotów z państw UE lub EFTA.

Proponowane rozwiązania wprowadzają ułatwienia dla przedsiębiorców, którzy nie będą zmuszeni do odprowadzania tantiem jednocześnie do wielu organizacji zbiorowego zarzadzania – w większości przypadków będzie to tylko jedna organizacja.

Projektowana ustawa będzie określać w szczególności: źródła uprawnień organizacji zbiorowego zarządzania do zarządzania prawami uprawnionych, zasady dot. zawierania i rozwiązywania umów o zbiorowe zarządzanie, zasady dot. członkostwa w organizacji zbiorowego zarządzania, prawa przysługujące uprawnionym reprezentowanym przez organizację zbiorowego zarządzania, ale niebędącym członkami organizacji, kompetencje oraz zasady funkcjonowania władz organizacji zbiorowego zarządzania, zasady dot. inkasowania i wypłaty przychodów z praw oraz dokonywania potrąceń z tych środków, relacje z innymi organizacjami zbiorowego zarządzania, w tym zagranicznymi.

W projekcie ustawy zapisano także m.in. zasady udzielania licencji wieloterytorialnych (czyli obejmujących terytorium więcej niż jednego państwa członkowskiego UE) na korzystanie z utworów muzycznych w internecie, a także zasady rozpatrywania skarg przez organizacje zbiorowego zarządzania.

Rada Ministrów zaproponowała, aby nowe przepisy weszły w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.

Wysłuchanie publiczne to debata na temat określonej ustawy z udziałem osób bezpośrednio nią zainteresowanych. Odbywa się przed rozpoczęciem szczegółowego rozpatrywania projektu, na jednym posiedzeniu komisji sejmowej. Wysłuchanie publiczne jest jawne: zainteresowane osoby i organizacje mają swobodny wstęp, po uprzednim zgłoszeniu, obecne mogą być media, udostępniane są protokoły z wysłuchania. (PAP)

autor: Daria Porycka