Nowela ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych daje władzy centralnej zbyt mocne uprawnienia wobec samorządu; przy podejmowaniu decyzji o jej zawetowaniu przeważyły argumenty strony samorządowej - powiedział w czwartek rzecznik prezydenta Krzysztof Łapiński.

"Ta ustawa nie jest niezbędnie konieczna, a wręcz przeciwnie; zbyt mocno ingeruje w sprawy samorządu" - powiedział w radiu TOK FM prezydencki rzecznik. Jak dodał, zdaniem Andrzeja Dudy, "daje ona zbyt mocne uprawnienie władzy centralnej nad samorządem" i "to była główna przesłanka" weta.

Łapiński zaznaczył, że "strona samorządowa przestrzegała, by prezydent tej ustawy nie podpisywał". "Andrzej Duda wsłuchał się w ten głos, w argumenty formułowane przez organizacje zrzeszające różnego rodzaju samorządy, czy to Związek Miast Polskich czy Związek Gmin (...) te argumenty przeważyły" - powiedział rzecznik prezydenta.

Dodał, że wątpliwości głowy państwa wzbudził też zapis nadający "regionalnym izbom obrachunkowym możliwości oceniania samorządów pod kątem ich gospodarności, a nie tylko legalności" oraz to, że w przypadku stwierdzenie niegospodarności, wójta można zbyt łatwo odwołać.

"To czy jakiś wójt jest gospodarny, najlepiej oceniają wyborcy w czasie wyborów" - oświadczył. Jak dodał, "w obecnym prawie istnieją przepisy, które, kiedy jakiś samorządowiec źle zarządza (...) to mogą go zdjąć z urzędu". To jest - dodał - "dłuższa procedura, wymagająca też decyzji sądu i jest też bezpieczniejsza". "Nikt nie zarzuci, że tutaj wkracza w grę polityka" - zaznaczył Łapiński.

Zaznaczył, że w przypadku ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych "padały zarzuty, że ona daje możliwość Prezesowi Rady Ministrów, że praktycznie każdego niepokornego wójta można odwołać".

Pytany, czy pierwsze weto prezydenta Dudy do ustawy, którą przygotował obecny rząd, to początek "procesu jego usamodzielniania się" Łapiński odpowiedział: "Nie, no bo taki proces nie jest potrzebny". Dodał, że dotychczas prezydent podpisywał wszystkie ustawy, ponieważ "wypełniały jego zobowiązania programowe" lub nie zawierały, zdaniem Andrzeja Dudy, "rzeczy niebezpiecznych czy szkodliwych".

Nowelizacja ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych - której projekt przygotował rząd - m.in. zmienia zasady wyłaniania prezesów izb i rozszerza uprawnienia nadzorcze izb nad jednostkami samorządu terytorialnego.

To pierwsza ustawa zawetowana przez prezydenta, która została przygotowana za rządów PiS. Cztery dotychczasowe weta prezydent zgłosił w październiku 2015 r. Odmowa podpisania ustawy przez prezydenta oznacza, że trafia ona do Sejmu do ponownego rozpatrzenia. Sejm odrzuca weto prezydenta większością trzech piątych głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.