Ustawa o samostanowieniu ma ułatwić osobom trans, interseksualnym i niebinarnym zmianę płci i imienia. Ustawa została już przyjęta przez Bundestag i wchodzi w życie 1 listopada obecnego roku.
Ustawa o samostanowieniu ma zastąpić dotychczasową ustawę o osobach transseksualnych jednolitymi regulacjami dotyczącymi tożsamości płciowej. Zgodnie z jej zapisami osoby trans, interseksualne i niebinarne powinny w przyszłości mieć możliwość zmiany wpisu płci i imion w rejestrze stanu cywilnego poprzez zwykłe złożenie oświadczenia w urzędzie stanu cywilnego.
Bez ocen psychiatrycznych
-Z radością przyjmuję fakt, że niemiecki Bundestag w końcu omówił i przyjął dziś ustawę o samostanowieniu. To dobry dzień dla osób niebinarnych, transpłciowych i interseksualnych w Niemczech. Od ponad 40 lat osoby, których to dotyczy, byli dyskryminowani przez Ustawę o osobach transseksualnych. Ustawa o samostanowieniu ostatecznie położyła temu kres. Jest to także wyraz wolnego społeczeństwa, w którym żyjemy. Za pomocą tej ustawy regulujemy samostanowienie płci w sposób przystający na wolne państwo konstytucyjne, którego podstawą jest godność ludzka. Żadna osoba nie powinna znosić długich postępowań sądowych i ocen psychiatrycznych tylko po to, aby móc zmienić płeć. - mówiła po przegłosowaniu ustawy Lisa Paus, niemiecka minister ds. rodziny, osób starszych, kobiet i młodzieży.
Ustawa ma wejść w życie 1 listopada 2024 roku. 1 sierpnia 2024 r. ma wejść w życie jedynie § 4 (rejestracja w urzędzie stanu cywilnego). Nowe prawo ma zastąpić ustawę o osobach transseksualnych z 1980 r. Ten akt prawny został już w dużej mierze uznany za niezgodny z konstytucją przez Federalny Trybunał Konstytucyjny.
Najważniejsze zmiany
Ustawa o samostanowieniu nie zawiera wyraźnie żadnych przepisów dotyczących środków medycznych związanych z korektą płci. W przyszłości osoby trans, interseksualne i niebinarne nie powinny już przechodzić przez procedurę prawną w celu zmiany wpisu płci i imienia sądownie, lecz przez urząd.
Uzyskanie opinii biegłego psychiatry nie będzie już być warunkiem koniecznym zmiany. Wystarczy tzw. „deklaracja osobista o zmianie” do urzędu stanu cywilnego. W oświadczeniu tym wnioskodawca musi zaświadczyć, że wnioskowana zmiana jest jak najbardziej zgodna z jego tożsamością płciową oraz że jest świadomy wagi konsekwencji związanych z oświadczeniem.
Co z małoletnimi?
W przypadku osób niepełnoletnich do lat 14 oświadczenie o zmianie powinni złożyć opiekunowie prawni. Oświadczenie przedstawiciela ustawowego wymaga także zgody dziecka, jeżeli ukończyło ono piąty rok życia. Osoby niepełnoletnie, które ukończyły 14 rok życia powinny mieć możliwość samodzielnego złożenia oświadczenia o zmianie. Jednak ich skuteczność powinna wymagać zgody opiekunów prawnych.
Dodatkowo rodzice powinni mieć możliwość wpisania „rodzica” zamiast „ojca” lub „matki” w akcie urodzenia swojego dziecka.
Kary za ujawnienie pierwotnej płci
Aby chronić ludzi przed podaniem pierwotnych danych, niemiecki ustawodawca zakazał cujawniania wcześniejszych danych dotyczących płci lub imion. Paragraf 13 nowej ustawy o samostanowieniu zakazuje ujawniania wcześniejszej płci tych osób bez ich zgody, chroniąc je przed potencjalną krzywdą i dyskryminacją. Ujawnienie, lub celowe zwracanie się zaimkami pierwotnej płci może skutkować grzywną do 10 tysięcy euro.