Ministerstwo Edukacji Narodowej prognozuje, że w roku szkolnym 2025/2026 liczba uczniów w szkołach podstawowych spadnie o ponad 30 tys. To efekt niżu demograficznego i spadających urodzeń w Polsce. MEN szykuje zmiany w ustawie Prawo oświatowe.
Ilu uczniów w szkołach w roku szkolnym 2025/2026?
Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) szacuje, że w roku szkolnym 2025/2026 w szkołach będzie 4 mln 891,9 tys. uczniów. To nieco więcej niż w obecnym roku, ale w pierwszych klasach szkół podstawowych nastąpi wyraźny spadek liczby uczniów.
Mniej pierwszoklasistów w szkołach podstawowych w roku szkolnym 2025/2026
Według prognoz MEN, w klasach I szkół podstawowych pojawi się 396,6 tys. uczniów – o ponad 30 tys. mniej niż rok wcześniej. W całym systemie oświaty, obejmującym zarówno szkoły, jak i przedszkola, uczyć się i wychowywać będzie łącznie 6 mln 227,9 tys. dzieci i młodzieży. Najwięcej uczniów pozostanie w szkołach podstawowych – 3 mln 236,9 tys. Do liceów ogólnokształcących trafi 757,2 tys., do techników – 685,5 tys., a do szkół branżowych I stopnia – 196,2 tys.
Prognozy GUS: coraz mniej dzieci w kolejnych latach
Zmiany w systemie edukacji to bezpośredni efekt spadku liczby urodzeń w Polsce. Jeszcze w latach 80. rodziło się ponad 700 tys. dzieci rocznie. Od tego czasu wskaźniki systematycznie maleją. W 2022 r. liczba urodzeń spadła do 305,1 tys., a rok później poniżej 300 tys. W 2024 r. urodziło się już tylko 251,9 tys. dzieci. Według prognoz GUS do 2029 r. liczba dzieci w wieku 7–14 lat spadnie o ok. 5 proc., a do 2060 r. nawet o 30 proc.
Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego, wskazuje, że trend spadkowy będzie się pogłębiał. Prognozy jednoznacznie pokazują, że liczba ludności Polski będzie maleć. Jak podkreśla, młode pokolenia inaczej definiują sukces i coraz rzadziej wiążą go z założeniem rodziny.
MEN przygotowało zmiany w Prawie oświatowym
Resort edukacji ostrzega, że skutki demograficzne szczególnie odczują szkoły w małych miejscowościach i na terenach wiejskich. W ostatnich pięciu latach liczba publicznych szkół podstawowych spadła z 12 092 do 11 711. Jeżeli nie zostaną wdrożone nowe rozwiązania, spadki mogą się pogłębiać.
Dlatego w lipcu MEN skierował do konsultacji projekt nowelizacji ustawy Prawo oświatowe. Nowe przepisy mają być alternatywą dla likwidacji najmniejszych placówek. Proponowane rozwiązania zakładają m.in. tworzenie szkół filialnych i klas łączonych, wykorzystanie nieużywanych części budynków jako lokalnych centrów społecznych czy wsparcie dla edukacji dwujęzycznej.
Większa rola rodziców i społeczności lokalnych
Projekt przewiduje także uproszczenie procedur w oświacie samorządowej, wzmocnienie roli szkoły jako instytucji opiekuńczej, a także zwiększenie transparentności decyzji dotyczących funkcjonowania placówek. Większy udział w tych procesach mają mieć rodzice oraz społeczności lokalne.
Ministerstwo Edukacji Narodowej podkreśla, że celem zmian jest utrzymanie dostępności edukacji blisko miejsca zamieszkania dzieci, zwłaszcza w małych miejscowościach, gdzie szkoła często pełni także funkcję centrum życia społecznego.