Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Z jakich powodów można wnieść protest wyborczy?
Przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w okręgu lub wyborowi określonej osoby może być wniesiony protest wyborczy. Można go wnieść z powodu:
- dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom, mającego wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania lub wyników wyborów lub
- naruszenia przepisów kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ na wynik wyborów.
Przestępstwa przeciwko wyborom mogą dotyczyć naruszeń podczas przebiegu wyborów (np. niszczenie czy podrabianie protokołów czy nadużycia przy liczeniu głosów), zakłócania przebiegu wyborów, naruszania swobody głosowania, łapownictwa czy naruszania tajności głosowania.
Kto może wnieść protest wyborczy?
Protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania.
Poza tym protest wyborczy może wnieść:
- pełnomocnik wyborczy,
- przewodniczący właściwej komisji wyborczej.
Jak wnieść protest wyborczy?
Protest wyborczy przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego. Można to zrobić listownie lub bezpośrednio w budynku sądu. Protestu nie można przesłać e-mailem czy przez platformę ePUAP.
Wyborca, który przebywa za granicą może przekazać protest wyborczy konsulowi. Musi także dołączyć do protestu zawiadomienie o ustanowieniu swojego pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w kraju.
Protest wyborczy musi zawierać konkretnie sformułowane zarzuty i dowody na ich poparcie. Poza tym musi spełniać wymogi formalne: oznaczenie sądu, oznaczenie strony wnoszącej pismo (imię i nazwisko) wraz z danymi adresowymi i PESEL, oznaczenie pełnomocnika – jeżeli został ustawiony; oznaczenie rodzaju pisma (tytuł), informację, o co wnosimy, zarzuty wraz z dowodami, własnoręczny podpis skarżącego lub pełnomocnika, wymienienie załączników.
Protest wyborczy - terminy
Na wniesienie procesu wyborczego, wyborca ma 14 dni od ogłoszenia wyników, czyli podania ich do publicznej wiadomości przez Państwową Komisję Wyborczą. Termin ten zaczął biec w poniedziałek, 2 czerwca 2025 r., więc czas na złożenie pisma do Sądu Najwyższego upływa 16 czerwca.
W przypadku protestów zgłaszanych listownie decyduje data stempla pocztowego.
Protesty wyborcze będą rozpatrywane przez SN w składzie trzech sędziów, zazwyczaj na posiedzeniu niejawnym. Jak jednak zaznacza SN, z przyczyn ważnych, protesty mogą zostać skierowane do rozpoznania na rozprawie, w której mogą wziąć udział uczestnicy postępowania, a także przedstawiciele mediów oraz publiczność.
Sąd Najwyższy rozstrzyga o ważności wyboru prezydenta RP w ciągu 30 dni od podania wyników wyboru do publicznej wiadomości.
