rozwiń ›

Jak wynika z publikacji "Kierunek Polska. Pracownicy z zagranicy na polskim rynku pracy" przygotowanego przez Randstad we współpracy z agencją badawczą SW Research, Polska znajduje się na drugim miejscu w Europie pod względem liczby migrantów z Ukrainy, z populacją niespełna 1 miliona osób. Na pierwszym miejscu są Niemcy, w których żyje obecnie prawie 1,3 mln migrantów. Jednocześnie pod względem liczby migrantów w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wśród liderów znajdują się Czechy (35,6), Polska (26) i Estonia (25,8). Zaznaczono, że w badaniu uczestniczyli również obcokrajowcy z Białorusi, Gruzji, Rosji i Nepalu.

Obcokrajowcy zadowoleni z zatrudnienia w Polsce

Według autorów raportu, na to, że obcokrajowy chętniej wiążą przyszłość zawodową z Polską(59 proc.), wpływać może coraz wyższa deklarowana satysfakcja z pracy. Ponad 94 proc. uczestników badania jest zadowolona ze swoich obecnych warunków zatrudnienia. W ich ocenie pracodawcy bardziej precyzyjnie odpowiadają na potrzeby i oczekiwania zatrudnionych, nie tylko w kwestii wynagrodzeń, ale także formy zatrudnienia, w tym elastyczności, która umożliwia dominującym w grupie migrantów kobietom opiekę nad dziećmi lub seniorami.

Wynagrodzenie najważniejsze

Jak podano, dla 2/3 pracowników z zagranicy najważniejszym czynnikiem, który biorą pod uwagę przy wyborze oferty, jest wynagrodzenie. Jednocześnie jego znaczenie maleje na rzecz innych czynników – w ubiegłorocznej edycji badania wynagrodzenie jako priorytet wskazało 91 proc. respondentów. Pozostałe najważniejsze dla pracowników aspekty to płatny urlop (53 proc. wskazań) i preferowany rodzaj umowy (48 proc.).

"Choć wynagrodzenie, płatny urlop i rodzaj podpisanej umowy to najważniejsze czynniki zatrudnienia wskazywane przez obcokrajowców pracujących w Polsce, to budując oferty pracy, które mają być atrakcyjne dla tej grupy zawodowej, warto pamiętać też o innych elementach" - wskazała Joanna Biederman z Randstad Polska. Jej zdaniem jest to m.in.: atmosfera w pracy (47 proc.), możliwości rozwoju zawodowego (35 proc.), możliwość pracy w nadgodzinach (31 proc.) i wynagrodzenie za czas choroby (29 proc.).

"To właśnie obecność w ofercie tych nieco mniej priorytetowych, ale wciąż bardzo istotnych aspektów zatrudnienia, może być decydująca o wyborze danego pracodawcy. Zwłaszcza w branżach, w których o tych samych pracowników zagranicznych konkuruje wiele organizacji" - wskazała.

Zaskakujące obniżki cen paliw od 3 czerwca. Co czeka kierowców na stacjach?
Zaskakujące obniżki cen paliw od 3 czerwca. Co czeka kierowców na stacjach?

Zobacz również

Dostęp do opieki zdrowotnej

Z badania wynika, że 26 proc. respondentów oczekuje od pracodawców dostępu do darmowej opieki zdrowotnej i tyle samo potrzebuje bezpłatnego transportu do firmy. 25 proc. docenia pomoc koordynatorów rekrutacji w formalnościach związanych z zatrudnieniem, w tym z jego legalizacją, a 19 proc. zwraca uwagę na wsparcie w miejscu pracy ze strony koordynatorów posługujących się tym samym językiem co zatrudniani.

Obcokrajowcy z wykształceniem wyższym

Raport wskazuje, że obcokrajowcy z wykształceniem wyższym to najliczniejsza grupa wśród uczestników badania (44 proc.). Niemal 30 proc. respondentów posiada wykształcenie zawodowe, a prawie co piąty - średnie.

Przed przybyciem do naszego kraju osoby z wyższym wykształceniem – częściej niż te z zawodowym i średnim – były managerami, team leaderami, zarządzały firmą lub zajmowały pozycje specjalistyczne. Przed przybyciem do Polski 40 proc. badanych osób było specjalistami, a 31 proc. wykonywało pracę fizyczną. Ponadto, 17 proc. respondentów pełniło funkcje liderów zespołów lub kierowników, 7 proc. asystentów, a 5 proc. było w kadrze zarządzającej lub prowadziło własny biznes.

Ponad połowa pracowników z zagranicy twierdzi, że praca, którą wykonywali w kraju ojczystym, była zgodna z ich kwalifikacjami zawodowymi. Natomiast 48 proc. osób pracuje dziś w Polsce poniżej swoich kwalifikacji zawodowych; pracę zgodną z ich z kwalifikacjami znalazło 18 proc. badanych, a 6 proc. – powyżej kwalifikacji.

Bariery w podejmowaniu pracy zgodnej z kwalifikacjami

Zaznaczono, że barierą w podejmowaniu zadań zgodnych z doświadczeniem i kompetencjami mogą być kwestie komunikacyjne.

"Warto zauważyć, że więcej niż co czwartego zagranicznego pracownika do zmiany pracy motywuje rozwój, chęć nauki i podnoszenia kwalifikacji, więc jego kompetencje będą coraz wyższe, także jeśli chodzi o znajomość języka, która przychodzi z czasem" - wskazała Marzena Milinkiewicz z Randstad Polska.

Raport dowodzi, że niewystarczająca znajomość języka polskiego to główna przyczyna pracy poniżej kwalifikacji dla co drugiego zagranicznego pracownika (50 proc.). Kolejne to niehonorowanie certyfikatów, dyplomów i uprawnień, uzyskanych w ojczyźnie (28 proc.) oraz brak dostępnych ofert pracy zgodnych z kwalifikacjami (27 proc.). Autorzy badania zwrócili jednak uwagę, że niewystarczającą znajomość języka polskiego w najnowszym badaniu deklaruje o 10 p.p. mniej respondentów (60 proc. przed rokiem). Ponad połowa (56 proc.) obcokrajowców pracujących w Polsce zna język polski na poziomie początkującym lub podstawowym (A1–A2). Najwięcej osób posługujących się językiem polskim na poziomie zaawansowanym lub biegłym znajdziemy wśród najmłodszych pracowników (18–24 lata) oraz osób z wykształceniem wyższym. To jednak wciąż niewiele, bo 9 proc. i 5 proc. osób w każdej z tych grup - podano.

Mniej niż połowa (43 proc.) respondentów posługuje się językiem angielskim na poziomie początkującym lub podstawowym, a co dziesiąty ocenia swoją biegłość w tym języku jako co najmniej średniozaawansowaną. Tu, podobnie, jak w przypadku języka polskiego, najlepszą znajomość angielskiego deklarują najmłodsi pracownicy oraz absolwenci uczelni wyższych.

Bariery do budowania przyszłości zawodowej w Polsce

Barierą dla budowania przyszłości zawodowej w Polsce mogą być też dla pracowników wyzwania związane z życiem prywatnym. Według raportu Randstad, 44 proc. badanych przyjechało do Polski z dziećmi lub rodzicami; to osoby, które przybyły do naszego kraju krótko po wybuchu wojny w Ukrainie. Pracownicy ci mają dodatkowe zobowiązania, związane z opieką nad swoimi bliskimi. Dla nich, podobnie jak dla polskich pracowników w takiej sytuacji, znaczenie może mieć elastyczność czasu pracy, możliwość wyboru zmian w systemie zmianowym i pewnej swobody w deklarowaniu dostępności w grafiku, czy możliwość pracy w niepełnym wymiarze godzin.

Druga edycja badania "Kierunek Polska. Pracownicy z zagranicy na polskim rynku pracy" została zrealizowana za pomocą metody CAWI, kwestionariusza online, wśród 700 respondentów, głównie narodowości ukraińskiej, białoruskiej, gruzińskiej, rosyjskiej i nepalskiej. Badanie zostało zrealizowane w dniach 6-27 października 2023 r.

Autorka: Ewa Wesołowska