Krajowa Administracja Skarbowa z opóźnieniem podjęła działania mające na celu zmniejszenie liczby wakatów - wynika z informacji NIK o wynikach kontroli dotyczącej służby celno-skarbowej. Izba zwróciła również uwagę na nieprawidłowości przy awansach kierownictwa KAS. Jeden z szefów KAS - jak podano - awansował o osiem stopni w rekordowo krótkim czasie – zamiast 16 lat, zajęło mu to zaledwie 16 miesięcy.

"Wprowadzone przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej rozwiązania organizacyjne i kadrowe nie przyczyniły się w istotny sposób do poprawy wykonywania zadań przez Służbę Celno-Skarbową. Nie wdrożono systemu pomiaru efektywności pracy, kluczowego z punktu widzenia zarządzania polityką kadrową. Z opóźnieniem podjęto działania mające na celu zmniejszenie liczby wakatów, gdy braki kadrowe były już wyraźnie odczuwalne" - poinformowała Najwyższa Izba Kontroli (NIK).

Kontrola obejmowała okres od 1 stycznia 2020 r. do 31 marca 2023 r.

Brak pomiaru efektywności pracy

Jak podano, Szef KAS zrealizował większość zadań zawartych w Kierunkach działania i rozwoju Krajowej Administracji Skarbowej oraz Programie Modernizacji Krajowej Administracji Skarbowej na lata 2020–2022 w zakresie organizacji i polityki kadrowej, ale nie dysponował kluczowym z punktu widzenia zarządzania polityką kadrową i oceny skuteczności wdrożonych zmian - systemem pomiaru efektywności pracy. Brak wdrożenia tych narzędzi zarządczych na poziomie całej organizacji - zdaniem NIK - w znaczący sposób ograniczył optymalne prognozowanie etatów w Służbie Celno-Skarbowej.

"Ujednolicenie siatki płac przyczyniło się co prawda do zredukowania różnic w wysokości uposażenia funkcjonariuszy w poszczególnych izbach administracji skarbowej, nie doprowadziło jednak do zmniejszenia dysproporcji w jednostkach na wschodniej i zachodniej granicy państwa" - wskazała Najwyższa Izba Kontroli.

Nieprawidłowości w awansowaniu kierownictwa KAS

NIK zwróciła również uwagę na nieprawidłowości przy awansach kierownictwa KAS. Jeden z szefów KAS - jak podano - awansował o osiem stopni w rekordowo krótkim czasie – zamiast 16 lat, zajęło mu to zaledwie 16 miesięcy.

W okresie objętym kontrolą sukcesywnie malała liczba funkcjonariuszy, którzy byli zaangażowani w kontrole SENT - podała Izba. Na koniec I kwartału 2023 r. przedmiotowe zadania realizowało 542 funkcjonariuszy, czyli jedynie 38 proc. minimalnej zaplanowanej obsady na co, w ocenie NIK, wpływ miał brak monitorowania przez Szefa KAS polecenia kierowania w pierwszej kolejności funkcjonariuszy do zadań zarezerwowanych dla nich w ustawie o KAS.

Przejścia na emeryturę

NIK podała, że od 2020 r. kierownictwo Krajowej Administracji Skarbowej otrzymywało sygnalne informacje od kierowników jednostek organizacyjnych KAS o wzmożonym zainteresowaniu funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej odejściem ze służby, z powodu możliwości przejścia na emeryturę mundurową. Na koniec 2022 r. uprawnienia do zaopatrzenia emerytalnego miało: 62,9 proc. funkcjonariuszy w Izbie Administracji Skarbowej w Szczecinie, 44,4 proc. funkcjonariuszy pełniących służbę w Izbie we Wrocławiu, 37,3 proc. w Izbie w Warszawie. W Izbie Administracji Skarbowej w Rzeszowie staż służby uprawniający do emerytury posiadało około 50 proc. funkcjonariuszy.

Działania Szefa KAS mające na celu ograniczenie liczby wakatów i poziomu fluktuacji funkcjonariuszy SCS zostały, w zdecydowanej większości, podjęte w 2021 r., czyli w roku, w którym poziom odejść osiągnął najwyższy poziom na przestrzeni kontrolowanego okresu - oceniła Izba. "Działania te nie mogły przynieść efektu, gdyż nie miały charakteru działań zapobiegawczych, zaplanowanych w ramach polityki kadrowej dla KAS i realizowanych z wyprzedzeniem w celu niedopuszczenia do wystąpienia sytuacji niepożądanych w tych obszarach" - podano.

Służba Celno-Skarbowa

Służba Celno-Skarbowa to wyodrębniona w ramach Krajowej Administracji Skarbowej jednolita i umundurowana formacja. KAS została utworzona 1 marca 2017 r., gdy w ramach reformy skonsolidowano trzy działające oddzielnie piony: administracji podatkowej, Służby Celnej i kontroli skarbowej. Jej celem było umożliwienie lepszego wykorzystania zasobów kadrowych, finansowych i organizacyjnych. Funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej realizują zadania głównie w ramach urzędów celno-skarbowych oraz w Ministerstwie Finansów. Posiadają uprawnienia śledcze, analityczne i kontrolne oraz monitorują przepływ wybranych grup towarów. Szefem Służby Celno-Skarbowej, jak i całej Krajowej Administracji Skarbowej, jest sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów.