Subskrybuj nas na Youtube
Instytucja znaleźnego jest uregulowana ustawowo. Osoba, która odnajdzie rzecz i odda ją właścicielowi, ma prawo do otrzymania nagrody, której wysokość wynosi 10 proc. wartości tego przedmiotu. Jakie obowiązki ma znalazca?
Co zrobić z rzeczą, którą się znajdzie?
Choć popularne jest wyrażenie "znalezione, niekradzione", to jednak przywłaszczenie sobie znalezionej rzeczy nie jest zgodne z prawem. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 roku o rzeczach znalezionych wskazuje, co zrobić w sytuacjach, w których wejdziemy w posiadanie przedmiotu, który nie jest nasz. Stosownie do przepisów, między innymi:
- gdy odnajdziemy rzecz, którą zgubiła znana nam osoba i wiemy, gdzie ona przebywa, wówczas należy ją niezwłocznie zawiadomić o znalezisku i poprosić o odbiór;
- w przypadku, gdy znajdziemy rzecz i nie znamy jej właściciela, należy wówczas o znalezisku niezwłocznie powiadomić starostę właściwego ze względu na miejsce naszego zamieszkania lub znalezienia rzeczy; zazwyczaj w starostwach znajdują się biura rzeczy znalezionych;
- jeżeli znajdujemy rzecz w cudzym pomieszczeniu, to musimy zawiadomić o tym osobę, która je zajmuje, a jeśli tego zażąda – oddać jej rzecz na przechowanie. Z kolei jeśli ta osoba nie zna właściciela zagubionej rzeczy, to powinna powiadomić i zdarzeniu starostę;
- w przypadku odnalezienia pieniędzy, papierów wartościowych, kosztowności czy rzeczy, które mają wartość artystyczną, historyczną lub kulturalną, a nie zna się osoby, która może te rzeczy odebrać, wówczas również sprawę oddaje się w ręce starosty. Warto jednak podkreślić, że w przypadku znalezienia pieniędzy w kwocie mniejszej lub równej 100 zł, wówczas nie jest to konieczne;
- jeśli cechy odnalezionej rzeczy wskazują, że może to być sprzęt lub ekwipunek wojskowy, albo odnalezione zostały dokumenty wojskowe (na przykład książeczka wojskowa, legitymacja, karta powołania, zaświadczenie wojskowe), to należy niezwłocznie oddać te rzeczy i dokumenty staroście;
- gdy znalazca nie może przechować lub oddać rzeczy, ponieważ zabranie jej jest albo niemożliwe, albo może sprawić, że zostanie ona zniszczona lub jej stan będzie pogorszony, ewentualnie wiązałoby się to z dużymi kosztami, to wystarczające jest niezwłoczne zgłoszenie się do właściciela rzeczy, zarządcy miejsca lub starosty i wskazanie, gdzie dany przedmiot się znajduje.
Ile wynosi znaleźne?
Według art. 10 ust. 1 ustawy o rzeczach znalezionych, znalazca, który przechowuje rzecz i uczynił zadość swoim obowiązkom, ma prawo do tego, by żądać znaleźnego. Jego wysokość to jedna dziesiąta, czyli 10 proc. wartości rzeczy. Co istotne, znaleźne przysługuje, jeśli znalazca zgłosi roszczenie najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do jej odbioru.
Z kolei w przypadku, gdy znaleziona rzecz to zabytek lub materiał archiwalny, który stał się własnością Skarbu Państwa, wówczas należna jest nagroda. Ich wysokość, rodzaj, warunki otrzymania oraz tryb przyznawania są określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
