Tegoroczny sezon zimowy powoli odchodzi do przeszłości. Już wkrótce astronomiczny i kalendarzowy początek wiosny. W przyszłym tygodniu czeka nas także przejście na czas letni. Kiedy dokładnie rozpoczyna się tegoroczna wiosna?
Czym jest wiosna meteorologiczna, termiczna i fenologiczna?
Od 1 marca do 31 maja potrwa wiosna meteorologiczna, czyli okres przyjęty przez meteorologów m.in. na potrzeby porównywania danych statystycznych. Wiosnę kalendarzową poprzedza zazwyczaj wiosna termiczna, czyli okres w którym średnia, dobowa temperatura powietrza utrzyma się pomiędzy 5°C a 15°C przez przynajmniej 5 kolejnych dni. Początek sezonu wiosennego wyznacza również start wegetacji niektórych roślin m.in. krokusów i przebiśniegów. Jak podaje IMGW siedem fenologicznych pór roku dla klimatu europejskiego zaproponował niemiecki przyrodnik Egon Ihne pod koniec XIX wieku. Zgodnie z tą typologią w sezonie wiosennym wydziela się:
- zaranie wiosny – wyznaczane przez zakwitanie leszczyny pospolitej i podbiału pospolitego,
- wczesną wiosnę – zakwitanie mniszka lekarskiego, czeremchy zwyczajnej oraz początek listnienia brzozy,
- pełnię wiosny – wyznaczaną przez początek kwitnienia kasztanowców i lilaków pospolitych.
Wiosna astronomiczna i równonoc wiosenna. Kiedy jest?
Zgodnie z kalendarzem astronomicznym pierwszy dzień wiosny przypada w równonoc wiosenną, czyli w okresie przejścia Słońca przez tzw. punkt Barana. Dokładna data równonocy zależy od miejsca obserwacji. W przypadku polskiej strefy czasowej jest to zazwyczaj 21 marca, natomiast dla półkuli południowej okolice 21-24 września. W tym roku wiosna astronomiczna w Polsce rozpocznie się dzień wcześniej, w środę 20 marca o godz. 04:07.
W kolejnych latach astronomiczna wiosną będzie rozpoczynać się 20 marca lub 19 marca. Co ciekawe, na astronomiczną wiosnę w dniu 21 marca trzeba będzie poczekać aż do 2102 roku. "Przesuwanie się" astronomicznej daty początku wiosny to efekt różnicy pomiędzy długością roku zwrotnikowego, a kalendarzem gregoriańskim.
Kiedy początek wiosny kalendarzowej?
To właśnie ta data jest najczęściej kojarzona z początkiem sezonu wiosennego. 21 marca jest oficjalnym, kalendarzowym początkiem wiosny – w tym roku wypadającym w czwartek. Pierwszy dzień wiosny jest w Polsce związany m.in. z tradycyjnym obrzędem "topienia Marzanny", kukły symbolizującej słowiańską boginię śmierci i odrodzenia (Marzana, Morena, Mora). W tym dniu przypada również mniej oficjalne święto, czyli popularny Dzień Wagarowicza. W polskich szkołach początek wiosny jest często celebrowany wyjściem w plener, konkursami sportowymi lub organizacją wycieczek. Pierwszego dnia wiosny przypadają także inne, mniej popularne święta: Międzynarodowy Dzień Lasów (ustanowiony przez ONZ), Światowy Dzień Poezji (UNESCO) oraz Międzynarodowy Dzień Geodety.
Kiedy zmiana czasu z zimowego na letni w 2024?
W Unii Europejskiej przejście z czasu zimowego na letni następuje w ostatnią niedzielę marca, przejście na czas zimowy – w ostatnią niedzielę października. W Polsce kwestia zmiany czasu jest regulowana przez rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dn. 4 marca 2022 w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2022–2026. W tym roku na czas letni przejdziemy dokładnie w Wielkanoc – przesuwając w nocy z 30 na 31 marca (z soboty na niedzielę) wskazówki zegara z godziny 2:00 na 3:00. W zeszłym roku podobną zmianę wykonaliśmy już tydzień wcześniej, bo w nocy z 25 na 26 marca. Śpimy o godzinę krócej, ale jednocześnie zyskujemy dłuższy dzień. Powrót do czasu zimowego nastąpi w dniu 27 października.