Sejmowa komisja energii poparła poprawkę, dzięki której przedsiębiorcy otrzymają większą rekompensatę sprzedając węgiel gospodarstwom domowym. Będą oni mieli ponadto dodatkowy termin na złożenie wniosków o rekompensaty.
W środę sejmowa komisja ds. Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych rozpatrzyła rządowy projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców niektórych paliw stałych w związku z sytuacją na rynku tych paliw. Chodzi o wprowadzenie mechanizmu rekompensat, które mają ochronić kupujących przed spekulacyjnymi podwyżkami cen węgla.
W trakcie posiedzenia komisji posłowie PiS wprowadzili do projektu szereg poprawek.
Poseł Jan Warzecha (PiS) tłumaczył, że jedna z nich zakłada podwyższenie rekompensaty do zakupu węgla "z kwoty nie wyższej niż 750 zł brutto do kwoty nie wyższej niż 1073,13 gr brutto". Uzasadnił to tym, że "zmiana podyktowana jest potrzebą zapewnienia większego wsparcia uczestnikom rynku w związku z trudną sytuacja na rynku paliw".
Posłowie opozycji zwracali uwagę, że ta poprawka ograniczy liczbę gospodarstw, które będą mogły skorzystać z rekompensat.
Wiceminister klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński uspokajał, że mimo zwiększenia kwoty rekompensaty liczba beneficjentów programu się nie zmniejszy. Zwrócił uwagę, że nie wszystkie gospodarstwa skorzystają z tego programu, a także to, iż nie wszyscy będą chcieli kupić trzy tony węgla - maksymalnej ilości, do której przysługiwać będą dopłaty.
Projekt przewidywał, że maksymalna wysokość rekompensaty za sprzedaż jednej tony paliwa stałego sprzedanego dla jednego gospodarstwa domowego nie może wynieść więcej niż 750 zł brutto.
W celu przyspieszenia wypłat rekompensat dla przedsiębiorców komisja zaproponowała też dodatkowy termin na złożenie wniosku o wypłatę rekompensat jeszcze w 2022 r. Wypłata rekompensat ma następować więc do dnia 31 grudnia 2022 r. i do 31 marca 2023 r. Zatwierdzenie wniosku o wypłatę rekompensaty nie będzie wymagać decyzji administracyjnej.
Komisja zaakceptowała też zmianę, która prowadzi do rozdzielenia środków przeznaczonych na rekompensaty dla przedsiębiorców w wysokości 3 mld zł na 1,5 mld zł w 2022 r. oraz 1,5 mld zł w 2023 r. Fundusze niewykorzystane w 2022 roku mają przejść na 2023 r. Posłowie zaakceptowali również poprawkę, która zobowiąże ministra klimatu i środowiska do prowadzenia portalu informacyjnego dotyczącego możliwości zakupu węgla i otrzymania rekompensaty. Minister będzie musiał również wydać komunikat, w którym poinformuje o uruchomieniu tego portalu.
Komisja poparła również zmianę, w konsekwencji której zwiększone mają również zostać rekompensaty dla systemów energochłonnych. Jak tłumaczyli przedstawiciele rządu zmiana ta odpowiada zaleceniom Komisji Europejskiej.
Projektowane przepisy zakładają, że członkowie gospodarstwa domowego będą mogli kupić maksymalnie 3 tony węgla po cenie nie wyższej niż niż 996,60 zł brutto za tonę, pod warunkiem spełnienia określonych warunków. Podczas zakupu będą oni musieli przekazać sprzedawcy informację o ilości węgla jaki kupili od dnia wejścia w życie ustawy na potrzeby gospodarstwa domowego. Będą oni musieli także przekazać sprzedawcy deklarację o źródłach ciepła lub źródłach spalania paliw lub kopię deklaracji o źródłach ciepła lub źródłach spalania paliw. Chodzi o zgłoszenie tych źródeł do centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB).
Rekompensaty nie będą przysługiwać bezpośrednio kupującym, tylko przedsiębiorcom, którzy sprzedawać będą węgiel gospodarstwom domowym po cenie nie wyższej niż 996,60 zł za tonę. Dotyczyć to będzie takich paliw stałych jak węgiel kamienny, brykiet lub pelet, zawierających co najmniej 85 proc. węgla kamiennego.
Rekompensaty będą wypłacane przez "Zarządcę Rozliczeń", na wniosek sprzedawcy, z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny, na który przekazane zostaną dodatkowe środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Projekt przewiduje, że jeżeli łączna wysokość rekompensat ustalona na podstawie wniosków do ZR będzie wyższa, zostaną one proporcjonalnie obniżone, aby łączna wysokość była równa maksymalnemu limitowi środków, czyli 3 mld zł. Zgodnie z projektem uprawnionymi do uzyskania rekompensaty będą przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu paliw, którzy są wpisani do Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych.
Projekt przewiduje też utworzenie specjalnej bazy danych osób zainteresowanych zakupem węgla na potrzeby własnego domu, w której trzeba będzie się zarejestrować. Będzie można to zrobić elektronicznie lub poprzez placówki Poczty Polskiej.
Zgodnie z podanymi w ocenie skutków regulacji projektu szacunkami ministerstwa klimatu, w 2021 r. liczba gospodarstw domowych wykorzystujących węgiel kamienny w jakimkolwiek celu grzewczym wynosiła 4,3 mln, w 3,8 mln był to podstawowy nośnik do ogrzewania pomieszczeń. Zużycie węgla kamiennego w gospodarstwach domowych MKiŚ szacuje na poziomie 7,4 mln ton. Natomiast 8 czerwca 2022 r. liczba deklaracji złożonych w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków wynosiła ok. 4,2 mln, w tym ok. 1,8 mln kotłów na węgiel i paliwa węglopochodne - wskazano w OSR.