Wprowadzenie mediacji administracyjnej, instytucji milczącego załatwienia sprawy oraz obowiązku informowania, jakie konkretnie przesłanki nie zostały spełnione przez wnioskodawcę - zakłada projekt noweli kodeksu postępowania administracyjnego, przyjęty we wtorek przez rząd.

Przygotowywany przez Ministerstwo Rozwoju projekt wchodzi w skład tzw. pakietu 100 zmian dla firm. Przedstawiciele resortu informowali wcześniej, że projekt ma trzy kluczowe filary: bardziej partnerskie podejście administracji do stron i uczynienie jej działań bardziej przyjaznymi dla obywatela, usprawnienie postępowań administracyjnych oraz zapewnienie adekwatności administracyjnych kar pieniężnych.

Jak informuje CIR w komunikacie po posiedzeniu Rady Ministrów, w kodeksie "wprowadzono kilka nowych zasad postępowania administracyjnego, takich jak: zasada przyjaznej interpretacji przepisów (in dubio pro libertate), reguła rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości faktycznych na korzyść strony, zasada pewności prawa, zasada bezstronności i równego traktowania oraz zasada proporcjonalności działań administracji".

Nowela ma umożliwić np. mediację administracyjną, która będzie mogła być prowadzona zarówno między stronami, przy udziale organu, jak i pomiędzy organem i stroną.

Kolejną istotną zmianą jest wprowadzenie dla organów obowiązku informowania - jeszcze przed wydaniem decyzji - jakie konkretnie przesłanki nie zostały spełnione przez stronę składającą wniosek o wydanie np. pozwolenia. Dzięki temu strona będzie mogła np. uzupełnić brakujące dokumenty, co z kolei pozwoli uniknąć późniejszego zaskarżania decyzji.

Inne zmiana to możliwość zawiadamiania o wydaniu decyzji administracyjnej przez obwieszczenie w przypadku, gdy w postępowaniu występuje więcej niż 20 stron.

Nie będzie również, informuje CIR, konieczności składania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy (dotyczy decyzji wydawanych przez ministrów lub samorządowe kolegia odwoławcze) – strona będzie mogła złożyć skargę do sądu administracyjnego bez konieczności skorzystania z wniosku.

"Nie będzie konieczne wzywanie do usunięcia naruszenia prawa w przypadku, gdy strona zamierza złożyć skargę do sądu administracyjnego, np. na uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego. Skargę będzie można wnieść od razu do sądu administracyjnego. Zaproponowano szybką ścieżkę zaskarżania decyzji kasatoryjnej (przekazującej sprawę do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji) do wojewódzkiego sądu administracyjnego przez wniesienie sprzeciwu od takiej decyzji, co powinno przyczynić się do ograniczenia ilości decyzji kasatoryjnych" - czytamy w komunikacie po posiedzeniu rządu.

Projekt zmiany kodeksu wprowadza także instytucję milczącego załatwienia sprawy jako alternatywy dla zakończenia postępowania administracyjnego decyzją.

"Milczenie organu, po upływie ustawowego terminu na załatwienie sprawy, zostanie uznane za jej załatwienie w sposób zgodny z oczekiwaniem strony. W polskim prawie instytucja ta będzie miała dwie formy: aktywną (milcząca zgoda) – gdy organ w określonym terminie nie wniesie sprzeciwu oraz pasywną (milczące zakończenie postępowania) – gdy organ w określonym terminie nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie" - głosi komunikat CIR.

Nowela wprowadza szybszy tryb załatwiania spraw nieskomplikowanych (postępowanie uproszczone). Zmiany przewidziano też w obszarze kar administracyjnych. Organ będzie mógł wziąć pod uwagę m.in. okoliczności sprawy i stopień winy, by kary były bardziej adekwatne do naruszeń prawa. Przewidziano też możliwość odstępowania od nakładania kar – zwłaszcza wtedy, gdy waga naruszenia prawa jest znikoma.

Wicepremier Mateusz Morawiecki mówił wcześniej, że w związku ze zmianami w kpa za ewentualne błędy przedsiębiorcy będą upominani, a nie karani wysoką grzywną. (PAP)