Przedstawiciel OBWE ds. wolności mediów Harlem Desir wyraził zaniepokojenie w związku z serią działań podejmowanych przez władze USA i Rosję, wymagających od zagranicznych mediów rejestrowania się jako "zagraniczni agenci". Według OBWE to "niedopuszczalne".

"W tym tygodniu ministerstwo sprawiedliwości USA zażądało od firmy produkcyjnej pracującej dla rosyjskiego nadawcy RT w Stanach Zjednoczonych rejestracji na podstawie obowiązującej w USA ustawy o rejestracji przedstawicieli obcych rządów (Foreign Agents Registration Act - FARA). W czwartek, najwyraźniej w reakcji na to, rosyjska Duma Państwowa zmieniła przepisy dotyczące mass mediów, zezwalając władzom na nadanie niektórym mediom statusu +zagranicznego agenta+" - napisała w czwartek na swej stronie internetowej Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.

"Według dostępnych informacji w tym samym dniu kilka mediów mających związki z USA, w tym Głos Ameryki i Radio Wolna Europa/Radio Swoboda, otrzymało od rosyjskiego resortu sprawiedliwości zawiadomienie informujące, że prawdopodobnie muszą zarejestrować się jako +obcy agenci+" - dodała OBWE.

Desir napisał zarówno do władz Stanów Zjednoczonych, jak i Federacji Rosyjskiej, prosząc ich o podanie powodów wymogu rejestrowania niektórych organizacji medialnych zgodnie z ustawodawstwem dotyczącym "zagranicznych agentów" w poszczególnych krajach. Przedstawiciel OBWE pytał także o konsekwencje tych wymogów, jeśli chodzi o zdolności zainteresowanych mediów i ich dziennikarzy do swobodnej pracy i informowania w poszczególnych krajach.

Harlem Desir dodał, że wymogi dotyczące rejestracji jako "zagraniczni agenci" będą oczywiście nakładać dodatkowe obciążenia administracyjne na zainteresowane podmioty medialne i będą je i ich dziennikarzy stygmatyzować.

Przedstawiciel OBWE przypomniał, że kraje członkowskie OBWE dobrowolnie zobowiązały się, w tym poprzez Akt Końcowy KBWE z 1975 r., "aby ich celem było ułatwienie swobodnego i szerszego rozpowszechniania wszelkiego rodzaju informacji, zachęcanie do współpracy w dziedzinie informacji i wymiany informacji z innymi krajami oraz poprawa warunków, w jakich dziennikarze z jednego państwa wykonują swój zawód w innym państwie (...)".

"Określanie podmiotów medialnych jako +zagranicznych agentów+ jest niebezpieczną praktyką, gdyż może ograniczyć przestrzeń dla wolności mediów" - ocenił Desir. Wyraził również zaniepokojenie, że odpowiednie akty prawne, choć początkowo przeznaczone dla podmiotów niemedialnych, są obecnie rozszerzane tak, aby obejmowały media. Ustawodawstwo o "zagranicznych agentach" nie powinno być dla mediów. Rejestracja mediów jako obcych agentów jest niedopuszczalna - ocenił przedstawiciel OBWE.

Na koniec wezwał zarówno Stany Zjednoczone, jak i Federację Rosyjską do ponownego rozważenia tej kwestii i powstrzymania się od żądania od podmiotów medialnych, aby zarejestrowały się jako "zagraniczni agenci". Zaapelował też, by USA i Rosja nie podejmowały dalszych kroków w tym względzie.

Przedstawiciel OBWE zauważył, że chociaż propaganda i dezinformacja budzą poważne obawy, to istnieją narzędzia, które pozwolą rozwiązać te problemy, a także problemy takie jak publikowanie informacji stronniczych czy wprowadzających w błąd. Wśród takich narzędzi OBWE wymienia: przepisy dotyczące zniesławienia i prywatności, zasady dotyczące równowagi i dokładności nadawania, gwarancje niezależności regulatorów medialnych, wsparcie dla silnego nadawcy publicznego, który ma specjalną misję dostarczania informacji wysokiej jakości, a także wsparcie dla zawodowego i etycznego dziennikarstwa, nacisk na rozróżnienie między faktem a opinią w dziennikarstwie oraz na przejrzystość własności mediów.

Harlem Desir wyraził gotowość udzielenia wsparcia zarówno USA, jak i Rosji w rozwiązaniu tej sytuacji zgodnie z ich zobowiązaniami w zakresie wolności mediów.

Przedstawiciel OBWE ds. wolności mediów obserwuje rozwój mediów we wszystkich 57 państwach członkowskich OBWE. Zapewnia wczesne ostrzeganie o naruszeniach wolności słowa i wolności mediów oraz promuje pełną zgodność ze zobowiązaniami podjętymi w zakresie wolności mediów w OBWE. (PAP)