Zakup klimatyzatorów nie zawsze od razu jest kosztem

Spółka nabyła urządzenia do klimatyzacji. Ich ceny były różne. Jak ująć w księgach taki zakup oraz koszty montażu tych urządzeń?

Rozliczenie zakupu i montażu klimatyzacji będzie zależało od rodzaju zamontowanych urządzeń klimatyzacyjnych. Jeśli zakupiony klimatyzator można potraktować jako odrębny środek trwały, to w zależności od jego wartości może być on albo jednorazowo zaliczony do kosztów podatkowych, albo rozliczany w kosztach poprzez dokonywanie odpisów amortyzacyjnych.

Aby klimatyzator stanowił odrębny środek trwały, powinien być zamontowany w sposób umożliwiający jego zdemontowanie i odłączenie od budynku bez uszczerbku zarówno dla budynku, jak i dla urządzenia.

Przy nabyciu składników majątku za wartość początkową uważa się cenę nabycia. Do wartości początkowej środka trwałego należy zatem zaliczyć nie tylko kwotę wynikającą z nabycia składnika majątku, lecz także wydatki związane z jego zakupem. Jeśli te wydatki zostały poniesione przed przekazaniem środka trwałego do używania, to należy je doliczyć do wartości początkowej i rozliczyć poprzez odpisy amortyzacyjne. Do takich wydatków należy zaliczyć np. transport, załadunek i wyładunek, montaż środka trwałego. A zatem do wartości urządzenia klimatyzacyjnego należy też zaliczyć koszt jego montażu.

W przypadku gdy wartość początkowa zakupionego klimatyzatora nie przekracza 10 000 zł, wydatki poniesione na jego nabycie mogą być zaliczone do kosztów jednorazowo w miesiącu oddania go do używania. Jeśli wartość początkowa klimatyzatora będzie wyższa niż 10 000 zł, to wydatki poniesione na jego zakup można zaliczyć do kosztów w sposób pośredni, tylko w formie odpisów amortyzacyjnych dokonywanych w czasie. Urządzenia klimatyzacyjne w Klasyfikacji Środków Trwałych zostały wyszczególnione jako oddzielne urządzenia (rodzaj 653 KŚT „Urządzenia klimatyzacyjne”). Rodzaj ten nie obejmuje:

• samodzielnych wentylatorów, sklasyfikowanych w rodzaju 446,
• urządzeń wentylacji naturalnej,
• przewodów powietrznych wbudowaneych w konstrukcję budynków, które stanowią element ich wyposażenia i są łącznie z nim sklasyfikowane.

Dla urządzeń klimatyzacyjnych stawka amortyzacyjna przy zastosowaniu metody liniowej wynosi 10 proc.

Przykład 1

Amortyzacji urządzeń klimatyzacyjnych można także dokonywać metodą degresywną. Tę metodę można stosować tylko do niektórych środków trwałych, tzn. do maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3–6 i 8 KŚT oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych. A zatem skoro urządzenia klimatyzacyjne zaliczane są do grupy 6 KŚT, można do nich stosować degresywną metodę amortyzacji.

Metoda degresywna polega na sukcesywnym zmniejszaniu wartości początkowej środka trwałego o dokonane dotychczas odpisy amortyzacyjne. Stawki amortyzacyjne są inne w każdym roku podatkowym. W pierwszym roku podatkowym używania środka trwałego nie stosuje się wprost stawek z wykazu rocznych stawek, lecz podwyższa je o współczynnik nie wyższy niż 2,0. Następnie począwszy od roku podatkowego, w którym w ten sposób określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty obliczanej przy zastosowaniu metody liniowej i stawek z wykazu, stosuje się odpisy już według metody liniowej i stawek z wykazu, aż do pełnego zamortyzowania środka trwałego. Metoda degresywna pozwala na wysokie odpisy amortyzacyjne w pierwszych latach użytkowania środka trwałego. Trzeba jednak pamiętać, że wybraną metodę amortyzacyjną, tzn. liniową bądź degresywną, należy stosować przez cały okres amortyzacji.

Przykład 2

Jeśli spółka zamierza nabyte urządzenie klimatyzacyjne użytkować przez okres dłuższy niż 12 miesięcy, to spełnia ono kryteria uznania go za środek trwały i zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości powinno być jako taki ujęte.

Przykład 3

Bardzo często przyjmuje się uproszczenie polegające na tym, że w przypadku nabycia składników aktywów, których cena nabycia jest stosunkowo niewielka, nie zalicza się ich do aktywów trwałych, tylko do materiałów. Wtedy najczęściej, korzystając z art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości, ich wartość od razu zalicza się w koszty zużycia materiałów. Z kolei wartość kosztów montażu będzie stanowiła koszt usług obcych. Oczywiście należy przeanalizować, czy łącznie ta wartość nie przekroczy progu przyjmowanego dla środków trwałych.

Przykład 4

Przepisy prawa bilansowego nakazują, aby na dzień nabycia środka trwałego dokonać wyboru metody i stawki amortyzacji. Najczęściej w praktyce jednostki korzystają z rozwiązań podpowiadanych przez prawo podatkowe.

W przypadku nabycia środków trwałych, których wartość nie przekracza tzw. niskiej jednostkowej wartości, można dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Za niską jednostkową wartość najczęściej przyjmuje się przewidzianą w prawie podatkowym kwotę do 10 000 zł.

Przykład 5

Sposób postępowania z nabytym klimatyzatorem powinien być zgodny z zasadami przyjętymi przez jednostkę do ujmowania aktywów. ©℗