System e-Umowy ryzykowny dla zatrudnionych

Przypomnijmy, nowy system umożliwi elektroniczne zawieranie i obsługę umów o pracę, zleceń i innych kontraktów związanych z zatrudnieniem, a także automatyczne przekazywanie informacji do rejestrów państwowych. Projekt przewiduje, że w celu zwiększenia jego funkcjonalności i ułatwienia rozliczania umów zostanie znacząco poszerzony zakres danych, które będą w nim przetwarzane.

Wątpliwości Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ) budzi katalog czynności, jakie będzie można dokonywać za pomocą systemu teleinformatycznego. Poza zawarciem oraz zmianą umowy o pracę będzie można również ją rozwiązać za pomocą systemu. „Tak szeroki zakres rodzi daleko idące zastrzeżenia głównie pod kątem zdalnej (elektronicznej) możliwości dokonywania wielu, dotychczas związanych z formą pisemną, czynności – w szczególności rozwiązywania umowy o pracę. W jakiej formule informacyjnej będzie to dokonywane – powiadomienie pracownika przez system, SMS, mail, itp.?” – dopytują przedstawiciele OPZZ.

Związkowcy podkreślają, że „elastyczność i ułatwienie prowadzenia spraw związanych ze stosunkiem pracy” w żadnym wypadku nie może pogarszać sytuacji prawnej pracownika. Zwracają uwagę, że niezwykle istotna jest również kwestia korelacji planowanych przepisów ze stosownymi regulacjami zawartymi w kodeksie pracy. Te w sposób jednoznaczny określają formę pisemną czynności prawnych związanych z nawiązywaniem, zmianą i rozwiązywaniem umów o pracę.

System do zawierania umów - możliwe niebezpieczeństwa

Istotną kwestią jest również sprawa bezpieczeństwa danych przechowywanych w systemie. „Gromadzenie tak wielu danych i ich przechowywanie w systemie grozi zwiększonym ryzykiem ich naruszenia. W przypadku braku odpowiednich zabezpieczeń i kontroli system może być narażony np. na fałszowanie danych czy nieuprawniony dostęp do informacji. Powstaje również pytanie o skutki ewentualnej awarii lub ograniczeń w działaniu systemu, gdyż tego typu zdarzenia mogą doprowadzić do wielu niekorzystnych następstw dla pracownika” – uważają przedstawiciele OPZZ.

Zwraca także uwagę na zróżnicowanie kompetencji cyfrowych pracowników i świadomość skutków, jakie może nieść zawieranie i obsługa umów za pomocą systemu teleinformatycznego. „Mając to na uwadze oraz funkcję ochronną prawa pracy, opiniujemy negatywnie zaproponowaną zmianę w obszarze możliwości rozwiązywania umowy o pracę, jak i dokonania jednostronnych czynności przez pracodawcę, w szczególności związanych ze zmianą umowy o pracę” – wskazuje OPZZ.

MRPiPS nie zgadza się z tymi zastrzeżeniami. Wyjaśnia, że procedowana ustawa o e-umowach jest ustawą szczególną, która dopuszcza zawarcie m.in. umowy o pracę w formie elektronicznej, bez naruszania przepisów kodeksu pracy. Jej przepisy mają pierwszeństwo stosowania.

„Nie zachodzi możliwość kolizji planowanej regulacji z przepisami kodeksu pracy” – twierdzi resort. Dodaje, że korzystanie z systemu będzie dobrowolne, a do obsługi umowy w systemie będzie wymagana zgoda obu stron.

„Umowa nie będzie obsługiwana w systemie, jeżeli pracodawca, zleceniodawca nie uzyskają zgody osób ubiegających się o zawarcie umowy na jej obsługę za jego pomocą. Osoby wykluczone cyfrowo zawsze będą mogły zawrzeć umowę w sposób tradycyjny” – zaznacza MRPiPS. Podkreśla, że system będzie przyjazny dla użytkowników, będzie m.in. informował o zmianach na koncie użytkownika za pomocą e-maili lub SMS-ów (jeżeli pracodawca przygotuje i prześle do pracownika umowę szkoleniową, pracownik dostanie na adres e-mailowy odpowiednie powiadomienie i będzie mógł na odległość podpisać taką umowę).

Resort odniósł się też do uwag dotyczących ujawnienia informacji przetwarzanych w systemie. „Dane zgromadzone w systemie będą zabezpieczone adekwatnie do ryzyka ich naruszenia” – zapewnia ministerstwo. ©℗