W tym roku nie będzie już zmiany wysokości dofinansowania wypłacanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) dla warsztatów terapii zajęciowej (WTZ) i zakładów aktywności zawodowej (ZAZ).
Tak przewiduje projekt nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów z 13 maja 2003 r. w sprawie algorytmu przekazywania środków PFRON samorządom powiatowym i wojewódzkim (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1605 ze zm.), który został zaakceptowany przez Stały Komitet Rady Ministrów. To właśnie w jego przepisach są zapisane kwoty, jakie przysługują WTZ i ZAZ. Zgodnie z ich obecnym brzmieniem roczna dotacja w 2024 r. i kolejnych latach wynosi 33 696 zł na jedną osobę korzystającą z terapii zajęciowej w warsztacie oraz 37 800 zł na pracownika z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności zatrudnionego w ZAZ.
Problem w tym, że taka wysokość dofinansowania nie jest wystarczająca na pokrycie bieżących kosztów utrzymania tych podmiotów, a także skutkuje niskim poziomem wynagrodzeń pracowników. Skutek? Wielu z nich szuka lepiej płatnego zatrudnienia. Dlatego Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) przygotowało projekt zmiany wspomnianego rozporządzenia. Zgodnie z nim dotacja dla WTZ ma wzrosnąć do kwoty 35 196 zł na jednego uczestnika zajęć, a więc o 1500 zł w porównaniu ze wsparciem, które teraz im przysługuje. Z kolei roczne dofinansowanie dla ZAZ ma wynosić 38 000 zł na jednego niepełnosprawnego pracownika, czyli o 1000 zł więcej niż do tej pory. Co istotne, projekt początkowo zakładał, że podwyżka dotacji obejmie nie tylko 2025 r. i następne lata, lecz także bieżący rok. Tak się jednak nie stanie, bo z projektu, który MRPiPS wysłało do rozpatrzenia przez Stały Komitet, zostały wykreślone przepisy dotyczące podniesienia dofinansowania jeszcze na 2024 r. Podjęcie takiej decyzji resort uzasadniał krótkim okresem, jaki pozostał na wprowadzenie nowych przepisów w życie, w tym wdrożenie procedur niezbędnych do wypłaty dodatkowych pieniędzy w tym roku. Co do zasady środki z algorytmu trafiają bowiem najpierw do budżetów samorządów powiatowych i wojewódzkich, w których trzeba uwzględnić te dodatkowe pieniądze, a dopiero potem do WTZ i ZAZ. To zaś wymaga czasu, a ponieważ zbliża się koniec roku, to resort postanowił, że podwyżka dotacji zacznie obowiązywać w 2025 r.
– Jesteśmy mocno rozgoryczeni, zwłaszcza że warsztaty nie zostały objęte 1000 zł dodatku motywacyjnego do pensji, który obowiązuje od lipca br. Pracownicy liczyli, że może teraz dzięki zwiększonemu dofinansowaniu otrzymają nagrody czy premie, ale niestety nic z tego nie wyjdzie – mówi Ewa Nowicka, członek prezydium Ogólnopolskiego Forum WTZ.
Dodaje, że również w ubiegłym roku projekt nowelizacji rozporządzenia, który podnosił dotację na 2023 r., pojawił się dosyć późno (w drugiej połowie listopada, a więc podobnie jak w tym roku), ale mimo to rządowi udało się go przyjąć, a warsztatom wykorzystać dodatkowe środki.
– Jesteśmy zawiedzeni tym, jak traktują nas rządzący. Praktycznie co roku musimy zabiegać o nawet niewielką podwyżkę dofinansowania, tracimy energię i czas, aby przekonywać resort rodziny, że jest to konieczne dla przetrwania zakładów. Nie byłoby to potrzebne, gdyby w rozporządzeniu był wpisany jakiś stały mechanizm waloryzacji dotacji z PFRON – podkreśla Ewa Wójcik, prezes Ogólnopolskiego Związku Pracodawców ZAZ.
Dodaje, że większość zakładów chciałaby się zajmować rozwijaniem swojej działalności, tworzeniem filii czy oddziałów, ale w obecnej sytuacji finansowej nie mają na to szans.
– Mieliśmy teraz spotkanie z Łukaszem Krasoniem, wiceministrem rodziny, pracy i polityki społecznej, pełnomocnikiem rządu ds. osób niepełnosprawnych, który zapowiedział, że są jeszcze możliwe zwiększenie dotacji na 2025 r. i następna zmiana rozporządzenia w I kw. przyszłego roku. Nie mamy jednak pewności, czy faktycznie do tego dojdzie, i tym bardziej uważamy, że potrzebne są przepisy, które będą gwarantować nam coroczny wzrost dofinansowania – wskazuje Ewa Nowicka. ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Projekt rozporządzenia czeka na przyjęcie przez rząd