W tym tygodniu przyjrzymy się wybranym składnikom wydatków budżetu w 2025 r. – na podstawie projektu ustawy budżetowej. Limit wydatków głównych organów władzy, które same określają własne plany budżetowe (stąd ich popularna nazwa – święte krowy), ma wynieść 22,9 mld zł, o 3,2 mld więcej niż w bieżącym roku.

Kto chce więcej

Jeśli nie uwzględnić sądów powszechnych, na które przypada kwota 17,8 mld zł, o 2,7 mld większa niż w 2024 r., będziemy mieć pierwszy rok, w którym na święte krowy jest przeznaczone więcej niż 5 mld zł. A jak to wygląda w dłuższej perspektywie? W porównaniu z 2020 r. najmocniej, prawie trzykrotnie, rośnie budżet KRRiT. Na drugim biegunie są IPN i TK ze wzrostem w okolicach 65 proc. ©Ⓟ

ikona lupy />
Największe święte krowy budżetowe (wydatki w mln zł) / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Rekordowa obronność

Na dział obrona narodowa projekt przewiduje prawie 109 mld zł. Ogłaszając przyjęcie projektu, premier i minister finansów mówili o prawie 190 mld zł, bo do dyspozycji wojskowych będzie jeszcze 60 mld z pozabudżetowego Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, a ponadto wydatki, które można zaliczyć do obronności, są w innych pozycjach. Jak np. 12 mld zł na emerytury mundurowe i 1,4 mld zł na szkoły wojskowe. Inwestycje – zakupy uzbrojenia i sprzętu wojskowego – mają szansę przekroczyć 100 mld. W samym budżecie zakłada się przeznaczenie 50 mld na wydatki majątkowe. Do tego dochodzą dziesiątki miliardów, które sfinansuje FWSZ. Pozostała działalność, którą pokazujemy na grafice, dotyczy pozycji nieprzekraczających miliarda, jak dowodzenie siłami zbrojnymi, na które ma pójść 966 mln zł, 800 mln zł ma zostać wydanych na wojska specjalne, 674 mln zł na kontrwywiad wojskowy, a 441 mln zł na wywiad. ©Ⓟ

ikona lupy />
Wydatki na obronę narodową w budżecie centralnym (plany z ustaw budżetowych i projektu na 2025 r., mld zł) / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Mniej dawania obligacji

Rządzący w poprzedniej kadencji byli krytykowani za chowanie wydatków budżetu. Jednym ze sposobów jest przekazywanie podmiotom, które potrzebują pieniędzy, obligacji Skarbu Państwa, a nie gotówki. Takie podejście zgodnie z naszą księgowością budżetową nie zwiększa wydatków budżetu, tylko powiększa dług Skarbu Państwa. W latach 2019–2023 przekazano w ten sposób papiery o wartości przekraczającej 90 mld zł, limity z tegorocznej ustawy okołobudżetowej dają w sumie kwotę 39 mld zł, ale na przyszły rok przewidziano tylko 8,1 mld zł: 5,4 mld zł na dokapitalizowanie spółek górniczych, którym może nie wystarczyć 3,3 mld zł zapisane wprost w budżecie, a także 2,7 mld zł na realizację rządowego programu „Krajowe Ramy Wspierania Strategicznych Inwestycji Półprzewodnikowych”, czyli pomocy publicznej dla inwestorów w takich projektach. ©Ⓟ

ikona lupy />
Transfery obligacji skarbowych (mld zł) / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe