Klasyfikacja budżetowa. O co pytają na szkoleniach?

Klasyfikacja budżetowa jest elementem zarządzania finansami publicznymi. Pozwala na precyzyjne przypisanie dochodów i wydatków do odpowiednich kategorii, zapewniając transparentność oraz prawidłową ewidencję wydatków publicznych.

Jednym z paragrafów, który często budzi wątpliwości interpretacyjne, jest 427 „Zakup usług remontowych”. Obecnie z uwagi na powódź wątpliwości dotyczą także klasyfikacji m.in. zakupu żywności i odzieży dla młodzieży uczestniczącej np. w akcjach pomocy poszkodowanym.

Dziś szczegółowo analizujemy również klasyfikację zaliczek na badania biegłych.

W obszarze zarządzania finansami publicznymi szczególnie istotne jest także prawidłowe klasyfikowanie środków pochodzących z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) na wydatki związane z obsługą programów takich jak „Maluch+”. Program ten, wspierający rozwój opieki nad dziećmi do lat trzech, obejmuje szeroki zakres działań inwestycyjnych i operacyjnych, które powinny być odpowiednio ewidencjonowane w ramach paragrafów przewidzianych w klasyfikacji budżetowej, z uwzględnieniem czwartych cyfr klasyfikacyjnych, oznaczających pochodzenie środków z budżetu środków europejskich lub budżetu państwa.

Wszystkie te zagadnienia są niezwykle istotne dla prawidłowej ewidencji i rozliczania wydatków w jednostkach sektora finansów publicznych.

O co pytają na szkoleniach

ODPOWIEDŹ Zgodnie z objaśnieniami załącznika nr 4 do rozporządzenia w sprawie klasyfikacji par. 427 „Zakup usług remontowych” obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434). Chodzi tu w szczególności o:

• usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, m.in. usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych (np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu).
• usługi budowlano-montażowe w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków,
• koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych.

W myśl zapisów punktu 7.20. Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 „Środki trwałe” remont to wykonywanie robót polegających na przywróceniu stanu pierwotnego istniejącego środka trwałego, w jakim został on wprowadzony do ewidencji środków trwałych, które nie stanowią bieżącej konserwacji. Remont nie staje się ulepszeniem w razie stosowania do remontu materiałów innych – także lepszych – niż zawartych w środku trwałym w momencie jego przyjęcia do użytkowania, o ile nie powoduje to istotnej zmiany wartości użytkowej środka trwałego.

Wydatek związany z remontem w świetle powołanych przepisów można sfinansować również w wartości wyższej niż 10 000 zł, jeżeli nie staje się ulepszeniem. Co oznacza, że nie może zmienić się istotnie sposób wykorzystania środka trwałego, w którym realizowane są prace.

ODPOWIEDŹ Jeżeli wydatek nie jest realizowany w zakresie świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (w tym profilaktyczne posiłki i napoje) oraz ekwiwalentów na rzecz pracowników jednostki za te świadczenia, to właściwym paragrafem klasyfikacji budżetowej zgodnie z objaśnieniami załącznika nr 4 do rozporządzenia w sprawie klasyfikacji będzie par. 303 „Różne wydatki na rzecz osób fizycznych”. Obejmuje on wydatki osobowe oraz wydatki z tytułu świadczeń rzeczowych niezaliczone do paragrafów 302, 304, 305, 307, 311, 321, 324 do 326, 401 do 410, 417 i 418 (m.in. wydatki wynikające z umów o staż, umów o praktykę absolwencką).

Wydatek związany z zakupem żywności powinien zostać zaklasyfikowany do par. 422 „Zakup środków żywności” tylko wtedy, gdy jest on realizowany w ramach bieżącej działalności jednostki.

ODPOWIEDŹ Właściwym paragrafem klasyfikacji budżetowej dla wydatku związanego z badaniami biegłych jest par. 439 „Zakup usług obejmujących wykonanie ekspertyz, analiz i opinii”. Tu klasyfikuje się wydatki na usługi świadczone na rzecz jednostki przez przedsiębiorcę, o którym mowa w art. 4 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, z wyłączeniem ekspertyz, analiz, opinii i innych materiałów sporządzanych i opłacanych w ramach realizowanych przez jednostkę remontów i inwestycji. Zgodnie z ww. przepisem przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą (ust.1). Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (ust. 2).

Jeżeli opisane w pytaniu badania są elementem postępowania sądowego, wtedy właściwym paragrafem klasyfikacji budżetowej będzie par. 461 „Koszty postępowania sądowego i prokuratorskiego”. Obejmuje on w szczególności należności uczelni medycznych i innych instytucji wyznaczonych do wydawania opinii oraz koszty oględzin, badań przedsięwziętych w toku postępowania oraz przesyłek i przechowywania zajętych przedmiotów, jak również ich sprzedaży.

ODPOWIEDŹ Program „Maluch+” jest instrumentem wspierającym rozwój systemu opieki nad dziećmi do lat 3 w Polsce, umożliwiającym gminom, innym jednostkom samorządu terytorialnego, a także podmiotom prywatnym i organizacjom pozarządowym uzyskanie wsparcia finansowego na tworzenie i rozwój miejsc opieki nad najmłodszymi dziećmi. Celem programu jest zwiększenie dostępności miejsc opieki w żłobkach, klubach dziecięcych oraz u dziennych opiekunów, co stanowi kluczowy element polityki prorodzinnej i społecznej państwa, zwłaszcza w kontekście aktywizacji zawodowej rodziców oraz wsparcia godzenia życia rodzinnego z zawodowym.

Program „Maluch+”, który działa od 2011 r., od 2022 r. funkcjonuje w rozszerzonej formule jako program długofalowy na lata 2022–2029.

W ramach programu „Maluch+” finansowane są różnorodne przedsięwzięcia, które mają zwiększyć liczbę miejsc opieki. Są to zarówno inwestycje w budowę nowych żłobków i klubów dziecięcych, jak i modernizacja istniejących obiektów. W programie przewidziane jest także wsparcie na dostosowanie budynków do aktualnych wymogów sanitarno-higienicznych i bezpieczeństwa, w tym do przepisów przeciwpożarowych. Dzięki temu możliwe jest tworzenie miejsc opieki, które spełniają najwyższe standardy i są dostosowane do potrzeb dzieci oraz ich opiekunów.

Jednym z istotnych elementów programu jest elastyczność finansowania. Środki są dostępne zarówno dla jednostek samorządu terytorialnego, jak i innych podmiotów, takich jak organizacje pozarządowe i podmioty prywatne. W ramach naboru do programu, wnioskodawcy mogą się też ubiegać o dofinansowanie projektów będących na różnych etapów realizacji – od planowania i budowy nowych placówek, po modernizację już istniejących obiektów.

Program „Maluch+” uwzględnia również wsparcie dla miejsc opieki nad dziećmi prowadzonych przez dziennych opiekunów. Dzięki niemu można uzyskać środki na tworzenie miejsc u dziennych opiekunów, co stanowi atrakcyjną alternatywę dla żłobków, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, gdzie dostęp do instytucjonalnej opieki jest ograniczony.

W kontekście finansowym program „Maluch+” integruje różne źródła środków – zarówno krajowe, jak i europejskie. Środki pochodzące z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) oraz z Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego (FERS) są przekazywane na podstawie odpowiednich przepisów ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o finansowaniu zadań środkami europejskimi. Dofinansowanie dla poszczególnych projektów może obejmować zarówno koszty inwestycyjne, jak i operacyjne, co daje beneficjentom programu możliwość kompleksowego podejścia do realizacji działań.

Podstawę prawną programu stanowią przepisy ustawy o opiece nad dziećmi do lat 3, zgodnie z którą minister ds. rodziny ma uprawnienia do tworzenia i wspierania finansowego programów rozwoju opieki nad dziećmi, we współpracy z wojewodą.

Wydatki ponoszone w ramach programu „Maluch+”, takie jak budowa nowych żłobków, modernizacja istniejących obiektów czy dostosowanie budynków do wymagań sanitarno-higienicznych, powinny być klasyfikowane w dziale 855, rozdziale 85516 „System opieki nad dziećmi w wieku do lat 3”, a dokładniej w par. 620, który obejmuje dotacje celowe w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz innych określonych w przepisach ustawy o finansach publicznych.

Dla środków pochodzących z KPO stosuje się czwartą cyfrę klasyfikacji budżetowej „7”, oznaczającą dochody związane z budżetem środków europejskich. Natomiast dla środków z budżetu państwa właściwą cyfrą jest „9”, używaną do oznaczenia dochodów pochodzących m.in. z budżetu państwa lub środków na współfinansowanie programów wykazanych w ustawie budżetowej.

Zgodnie z wprowadzonymi zmianami od 1 stycznia 2024 r. do rozporządzenia w sprawie klasyfikacji – czwarta cyfra „7” może być stosowana do klasyfikacji środków przekazywanych przez Polski Fundusz Rozwoju SA, zarówno w dochodach, jak i wydatkach jednostek samorządu terytorialnego. Wydatki inwestycyjne związane z finansowaniem inwestycji w ramach programu „Maluch+” powinny być klasyfikowane w rozdziale 85516, par. 605, dotyczącym wydatków inwestycyjnych jednostek budżetowych. ©℗