Zapraszali na bezpłatne badania medyczne, a na miejscu namawiali do zakupu AGD, kremów czy koców. Kto nie miał pieniędzy, był nakłaniany do wzięcia kredytu. Wśród zaproszonych znaleźli się inspektorzy UOKiK. Prezes urzędu wymierzył pierwsze kary.

Z początkiem 2023 r. znowelizowano przepisy, aby poprawić ochronę konsumentów (ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 845 ze zm. i ustawa o prawach konsumenta, t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2759 ze zm.. Przy tej okazji wprowadzono regulacje, które mają ograniczyć nieuczciwe praktyki na pokazach handlowych. Firmy oferujące produkty i usługi poza swoją siedzibą nie mogą przyjmować płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy oraz zawierać z konsumentami umów dotyczących usług finansowych, np. kredytu konsumenckiego, podczas pokazu lub wycieczki. Umowa zawarta w takich okolicznościach jest nieważna z mocy prawa i nie wywołuje skutków dla konsumenta. Nie mogą też wprowadzać w błąd, informując, że cena jest promocyjna, choć taką nie jest, oraz odmawiać konsumentom prawa do odstąpienia od umowy, jeśli skorzystają z takiej „promocyjnej” ceny. Zabronione jest również wprowadzanie w błąd co do charakteru spotkania.

Prezes UOKiK postanowił zbadać, czy firmy prowadzące sprzedaż bezpośrednią dostosowały się do nowych przepisów. Z wcześniejszych doświadczeń urzędu i Inspekcji Handlowej wynikało, że często podczas takich pokazów konsumenci są oszukiwani.

– Na nieuczciwe praktyki podczas sprzedaży na prezentacjach szczególnie narażone są osoby starsze. Nieuczciwi handlowcy często wykorzystują ich problemy zdrowotne. Seniorzy zapraszani są na spotkania pod fałszywym pretekstem, np. darmowych badań wzroku czy płuc. Tak było w przypadku firm, wobec których prowadziliśmy postępowania w ostatnim czasie. Większość umów jest zawierana z konsumentami powyżej 60. roku życia – mówi prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Pracownicy UOKiK oraz Inspekcji Handlowej sprawdzili 27 pokazów. W części z nich biorąc udział jako tzw. tajemniczy klienci. Stwierdzili naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. W niektórych przypadkach nabrali podejrzeń, czy nie dochodzi do popełnienia przestępstwa, np. udziału handlowców w zorganizowanych grupach przestępczych.

Na trzy firmy (Redice, Healthy Life i Better Life Technology) i zarządzających nimi prezes UOKiK nałożył kary (od 100 tys. zł do 1,8 mln zł). Decyzje nie są prawomocne. ©℗