Po interwencji policji przeciwko mnie została skierowana sprawa do sądu o brak realizacji obowiązków wynikających z regulaminu czystości – chodzi o brak zbiórki selektywnej odpadów na działce, gdzie prowadzę działalność gospodarczą. Przy czym interwencja policji nastąpiła po skardze urzędników. Czy rzeczywiście mogę zostać ukarany przez sąd? Regulamin nie przewiduje żadnych kar albo grzywien.

Analizę należy przeprowadzić z uwzględnieniem przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: u.u.c.p.g). Skoro w pytaniu jest mowa o tzw. regulaminie, to zapewne chodzi o regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie, którego dotyczy art. 4 ust. 1 ww. aktu prawnego. Postanowiono w nim, że rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Ponadto, jak wskazuje art. 4 ust. 2 u.u.c.p.g, regulamin ten określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące wymagań w zakresie:

  • selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych obejmującego co najmniej: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady;
  • selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzonego przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób umożliwiający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy;
  • uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego;
  • mycia i naprawy pojazdów samochodowych poza myjniami i warsztatami naprawczymi.

Wspomniany regulamin, jak akcentuje się w orzecznictwie nadzorczym wojewodów, stanowi akt prawa miejscowego. A z art. 94 Konstytucji RP wynika, że treść aktu prawa miejscowego powinna być ustanowiona na podstawie i w granicach zawartych w ustawie. Tym samym, wydając akt prawa miejscowego, organ samorządu musi ściśle przestrzegać delegacji ustawowej (por. rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody wielkopolskiego z 17 marca 2023 r., znak NP.II.4131.1.62.2023.4). A zatem nie ma wątpliwości co do tego, że wspomniany akt prawa miejscowego stanowi lokalne prawo samorządowe, które powinno być przestrzegane zarówno przez osoby fizyczne, jak i przez przedsiębiorców. Co więcej, brak przestrzegania postanowień takiego aktu może skutkować odpowiedzialnością wykroczeniową, mimo że w treści regulaminu nie występują żadne przepisy wykroczeniowe (co więcej, one nawet nie mogą występować w regulaminie). W tym zakresie na uwagę zasługuje art. 10 ust. 2a u.u.c.p.g. Zgodnie z nim karze określonej w ust. 2 podlega także ten, kto nie wykonuje obowiązków określonych w regulaminie. W konsekwencji skoro w regulaminie znalazł się zapisy o selektywnym zbieraniu odpadów, to przedsiębiorca jest zobligowany ich przestrzegać.

Warto zwrócić uwagę na stanowisko zawarte w wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku z 10 marca 2017 r. (sygn. akt V W 176/16), w którym również obwiniono właściciela nieruchomości o brak wykonywania obowiązków określonych ww. regulaminem. Finalnie za brak selektywnej zbiórki odpadów powstałych na terenie nieruchomości odpadów sąd skazał właściciela nieruchomości na karę grzywny w wysokości 500 zł.

Podstawy normatywne ukarania grzywną wynikają z art. 24 par. 1 kodeksu wykroczeń, w którym postanowiono, że grzywnę wymierza się w wysokości od 20 zł do 5 tys. zł, chyba że ustawa stanowi inaczej. A zatem biorąc to pod uwagę, należy wskazać, że przedsiębiorca za brak wykonywania obowiązków określonych w regulaminie utrzymania czystości i porządku w gminach, tj. za brak selektywnej zbiórki odpadów na nieruchomości, może zostać ukarany grzywną nawet do 5 tys. zł. ©℗