Moja firma w związku z rosnącym zadłużeniem ma coraz większe problemy z wypłacalnością. Obawiam się, że konieczne będzie ogłoszenie upadłości. Z sygnałów z rynku wynika, że spieniężenie majątku nie pozwoli jednak na zaspokojenie wierzycieli w pełni lub choćby w takiej części, na jaką by liczyli. Czy zastosowanie procedury pre-pack może to zmienić? Czy w takim przypadku sąd mógłby zatwierdzić warunki sprzedaży przedsiębiorstwa zaproponowane przeze mnie?
Przedsiębiorca, który popadł w zadłużenie, ma dwie możliwości: spłatę wierzycieli albo upadłość. Wszystko sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, jak zdobyć środki na spłatę długów. Każdy, kto choć raz się nad tym zastanawiał, wie, jak trudno znaleźć najlepsze rozwiązanie. Zwłaszcza w sytuacji, w jakiej znalazł się dany przedsiębiorca. Oczywiście teoretycznych sposobów na oddłużenie firmy można przedstawić bardzo dużo, jednak w praktyce liczą się tylko te, które doprowadzą do rozwiązania problemów konkretnego dłużnika.
Przygotowana likwidacja
W przypadku prowadzących własną działalność gospodarczą jednym z najlepszych sposobów na rozwiązanie problemów z nadmiernym zadłużeniem jest przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego. Przy czym nie jest to jedyna opcja. Wartym uwagi sposobem wyjścia z zadłużenia, jak zauważył czytelnik, jest przygotowana likwidacja (pre-pack). Co prawda jest to procedura uregulowana w prawie upadłościowym, ale pod wieloma względami zbliżona do restrukturyzacji. W art. 56a prawa upadłościowego określono ją jako zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika. Można powiedzieć, że jest to z góry przygotowana przez dłużnika oraz przyszłego nabywcę likwidacja masy upadłości.
Jej celem jest sprzedaż całości bądź zorganizowanej części przedsiębiorstwa (lub określonych składników majątkowych firmy) i pokrycie z tak pozyskanych środków należności wierzycieli. Tym samym pre-pack to po prostu metoda pozyskania funduszy na spłatę wierzycieli. Daje szanse na kontynuowanie prowadzonej dotychczas działalności gospodarczej. W końcu przedsiębiorca nie ma obowiązku sprzedawania całości swojej firmy. Oczywiście nie jest tak, że dłużnik może sprzedać swój majątek w dowolnej cenie. Skorzystanie z procedury pre-pack wymaga złożenia stosownego wniosku oraz zatwierdzenia go przez sąd upadłościowy.
Zamiast upadłości
Restrukturyzacja to alternatywa wobec upadłości. Celem każdego z czterech postępowań unormowanych w prawie restrukturyzacyjnym jest uratowanie przed likwidacją przedsiębiorstwa dłużnika. Środkiem do tego celu jest restrukturyzacja jego zobowiązań poprzez zawarcie układu z wierzycielami. W postępowaniu sanacyjnym dochodzi do tego przeprowadzenie działań służących poprawie sytuacji ekonomicznej dłużnika i przywróceniu mu zdolności do wykonywania zobowiązań. W układzie można zawrzeć wszelkie rozwiązania, jakie są zgodne z prawem. Dlatego to dłużnik składający propozycje układowe oraz wierzyciele głosujący nad nimi sami decydują, czy i w jaki sposób przeprowadzą restrukturyzację. Rozłożenie spłaty na raty, odłożenie jej terminu czy konwersja wierzytelności na udziały to tylko niektóre z długiej listy możliwych rozwiązań.
Cele restrukturyzacji można osiągać na inne sposoby. Rzadko udaje się to bez wszczynania jakiejś procedury, ale także taki scenariusz nie jest wykluczony. Przygotowana likwidacja również stanowi sformalizowaną procedurę, która toczy się w ramach rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości. W związku z tym pre-pack jest dostępny jedynie dla przedsiębiorców znajdujących się w stanie niewypłacalności. Jest to istotna różnica w porównaniu z postępowaniem restrukturyzacyjnym, które może zostać zainicjowane zarówno w stosunku do dłużnika niewypłacalnego, jak i zagrożonego niewypłacalnością. Co warto wiedzieć o przebiegu procedury pre-pack?
Przebieg procedury
Wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży może zostać złożony przez każdego uczestnika postępowania o ogłoszenie upadłości, czyli pomiędzy złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości a wydaniem przez sąd postanowienia w przedmiocie ogłoszenia upadłości. W praktyce jednak najczęściej to sam dłużnik wnioskuje o pre-pack. Wynika to przede wszystkim z charakteru decyzji, jakie trzeba podjąć przed złożeniem tego wniosku. Jeżeli zaoferowane warunki sprzedaży przedsiębiorstwa lub jego części zostaną zaakceptowane przez sąd, to ogłasza on upadłość dłużnika, jednocześnie zatwierdzając warunki sprzedaży. Otwiera to drogę do przeprowadzenia transakcji z nabywcą.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, przygotowana likwidacja może dotyczyć całego przedsiębiorstwa dłużnika bądź jego zorganizowanej lub znacznej części. W dwóch ostatnich przypadkach chodzi o takie składniki przedsiębiorstwa, które mogą samodzielnie służyć do prowadzenia działalności gospodarczej. Także w innej branży niż ta, w której funkcjonuje dłużnik. To oznacza, że przedsiębiorca w omawianym tu trybie może przeznaczyć na sprzedaż jedynie część swojego majątku, ratując tym samym resztę przedsiębiorstwa.
Istotnym elementem wniosku o pre-pack jest wskazanie nabywcy. Najprostszym sposobem postępowania jest wskazanie jednego nabywcy, ale nie ma przeszkód, aby pojawiło się kilka wniosków o zatwierdzenie warunków sprzedaży. Wówczas, aby wybrać najlepszą ofertę, przeprowadza się aukcję. Trzeba pamiętać, że nigdy samo złożenie wniosku o pre-pack nie oznacza, że przygotowana likwidacja będzie miała miejsce. Zaoferowana cena jest najważniejszym elementem z punktu widzenia powodzenia całego przedsięwzięcia.
Cena musi być odpowiednia
Przede wszystkim sprzedaż w drodze pre-packu może nastąpić jedynie po cenie nie niższej niż cena oszacowania wynikająca z opinii sporządzonej przez biegłego. Poza tym sąd ma obowiązek zatwierdzić warunki sprzedaży tylko wówczas, gdy zaoferowana cena jest wyższa niż kwota możliwa do uzyskania w postępowaniu upadłościowym przy likwidacji na zasadach ogólnych, pomniejszona o koszty postępowania oraz inne zobowiązania masy upadłości, które należałoby ponieść przy likwidacji w takim trybie. Gdyby się zaś okazało, że zaoferowana cena jest nieznacznie niższa od kwoty, jaką można by uzyskać podczas upadłości, to sąd może, ale nie musi zatwierdzać warunków sprzedaży. Możliwość ta pojawia się wówczas, gdy za przygotowaną likwidacją przemawia ważny interes publiczny lub możliwość zachowania przedsiębiorstwa dłużnika. W doktrynie przez taki interes rozumie się np. uratowanie miejsc pracy. Nigdy jednak przygotowana likwidacja nie może godzić w interesy wierzycieli. ©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
• art. 56a ustawy z 28 lutego 2003 r. ‒ Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1520; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 807)