Unijny akt o usługach cyfrowych wszedł w życie. Większość przepisów rozporządzenia mającego zapewnić „bezpieczne, przewidywalne i godne zaufania środowisko internetowe” zacznie wprawdzie być stosowana dopiero w 2024 r., ale platformy i wyszukiwarki od wczoraj są objęte pierwszymi obowiązkami informacyjnymi.
Rozporządzenie w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE, bo tak brzmi pełna nazwa tego aktu prawnego, zostało zaproponowane przez Komisję Europejską pod koniec 2020 r. razem z aktem o rynkach cyfrowych. Ten ostatni, który będzie stosowany od maja przyszłego roku, ma zagwarantować uczciwe warunki funkcjonowania przedsiębiorstw w sieci i wyrównać szanse słabszych podmiotów w kontaktach z dominującymi platformami cyfrowymi. Rozporządzenie o usługach cyfrowych koncentruje się natomiast na działaniach firm w obszarze moderacji i usuwania nielegalnych treści. Chodzi o działania sprzeczne z prawem na różne sposoby: od umieszczenia obrazów seksualnego wykorzystywania dzieci, przez stalking, po sprzedaż podrobionych produktów czy niedozwolone udostępnianie materiałów objętych prawem autorskim.
Najwięcej nowych obowiązków zostanie nałożonych na operatorów „bardzo dużych” platform i wyszukiwarek. Do tej grupy zakwalifikują się usługi, które średnio w miesiącu mają co najmniej 45 mln aktywnych użytkowników z Unii. Żeby Komisja mogła zidentyfikować dostawców takich usług, platformy i wyszukiwarki będą musiały raz na pół roku publikować informacje o liczbie swoich użytkowników. Właśnie tego obowiązku dotyczą przepisy, które zaczęły już obowiązywać dostawców usług. Czas na udostępnienie pierwszego zestawu danych minie 17 lutego przyszłego roku.
Operatorzy platform, które przekroczą próg 45 mln użytkowników, od 2024 r. będą musieli przeprowadzać regularne oceny ryzyka użycia ich usług do rozpowszechniania nielegalnych treści albo do wywarcia negatywnego wpływu na bezpieczeństwo publiczne i procesy wyborcze. Po dokonaniu oceny właściciele platform będą zobowiązani do zmniejszania tego ryzyka poprzez odpowiednie zmiany w świadczonych usługach. Rozporządzenie nakazuje też platformom poddawanie się corocznym niezależnym audytom przestrzegania nowych przepisów. Kolejny obowiązek dotyczy reklam wyświetlanych użytkownikom: platformy mają udostępniać w publicznie dostępnym wykazie informacje o tym, kto zamówił konkretną reklamę, na podstawie jakich parametrów byli dobierani użytkownicy, którym została ona pokazana, i do ilu odbiorców dotarła.
Wszystkich dostawców usług obejmie natomiast od 2024 r. obowiązek stworzenia mechanizmu zgłaszania nielegalnych treści. Ci, których treści zostaną usunięte, powinni otrzymać uzasadnienie takiej decyzji. To samo będzie dotyczyło usuwania i zawieszania kont. Użytkownik będzie mógł wystąpić o weryfikację tej decyzji, a odwołanie będzie już musiało zostać rozpatrzone „pod nadzorem odpowiednio wykwalifikowanego personelu”, a nie wyłącznie przez algorytm. Rozporządzenie wprowadza też zakaz kierowania reklam opartych na profilowaniu do nieletnich.
