Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Decyzją z 19 lipca 2016 r. Komisja Europejska uznała, że Volvo i DAF Trucks brały udział w porozumieniu kartelowym. Firmy ustaliły między sobą ceny ciężarówek w Europejskim Obszarze Gospodarczym (między 1997 a 2011 r.) oraz moment i sposób przekazywania kosztów za wprowadzanie technologii niskoemisyjnych wymaganych w kolejnych standardach unijnych (od EURO 3 do EURO 6). Do porozumienia wciągnięto wiele innych fabryk ciężarówek.
W 2018 r. hiszpański producent ciężarówek MR pozwał obie firmy do sądu, domagając się kompensaty za straty poniesione wskutek ich zmowy. Sąd ten wydał wyrok na podstawie hiszpańskich przepisów implementujących dyrektywę z 2014 r. o odszkodowaniach dla ofiar praktyk antykonkurencyjnych. Ponieważ stanowi ona, że kartel zawsze szkodzi innym przedsiębiorstwom z branży, sąd nakazał zapłatę 15 proc. wartości zakupu ciężarówek, uznając, że tyle firma straciła w wyniku tego porozumienia.
Volvo i DAF złożyły apelację od wyroku, wskazując, że ich kartel zakończył się, zanim rzeczona dyrektywa weszła w życie. Sąd apelacyjny zadał więc pytania prejudycjalne Sądowi UE o to, czy przepisy dyrektywy dotyczące przedawnienia roszczeń o odszkodowanie z tytułu naruszeń prawa konkurencji w sprawie ustalenia szkody wynikającej z takich naruszeń (oraz domniemania istnienia szkody) mają zastosowanie do powództwa o odszkodowanie dotyczące kartelu, który ustał przed wejściem w życie tej dyrektywy, gdy powództwo zostało wniesione po wejściu w życie przepisów transponujących ją do prawa krajowego.
Sąd uznał, że dyrektywa zakazuje stosowania retroaktywnego oraz stosowania wprowadzających ją przepisów krajowych do powództw o odszkodowanie wniesionych przed 26 grudnia 2016 r. Po tym terminie dyrektywa i wprowadzające ją przepisy krajowe mogą być stosowane, ale kluczowy jest moment powzięcia informacji o porozumieniu kartelowym. Hiszpańskie przepisy dają rok od tego momentu na wniesienie powództwa.
Sąd podkreślił, że pozew o zadośćuczynienie za szkodę wywołaną czynem nieuczciwej konkurencji może być wniesiony dopiero po zakończeniu tego czynu. Poszkodowany powinien wykazać związek przyczynowy między szkodą a naruszeniem prawa konkurencji oraz wskazać tożsamość naruszającego (lub przynajmniej je racjonalnie podejrzewać). Decyzja komisji stwierdzająca porozumienie kartelowe została co prawda ogłoszona w komunikacie prasowym, ale nie wskazywał on jednoznacznie firm biorących udział w zmowie. Zostało to ogłoszone dopiero 6 kwietnia 2017 r. w Dzienniku Urzędowym UE w podsumowaniu działań komisji. Dlatego też roczny termin należy liczyć od tego dnia.
Zdaniem sądu przewidziany w dyrektywie zakaz jej retroaktywnego stosowania nie pozwala odnosić jej przepisów do czynów popełnionych przed jej wejściem w życie, choćby pozew o odszkodowanie za nie został wniesiony po tym terminie. Nie można więc w tym przypadku zastosować domniemania szkody z samego faktu istnienia kartelu. A to oznacza, że poszkodowany musi w postępowaniu wykazać, że faktycznie tę szkodę poniósł.©℗
orzecznictwo
Wyrok Sądu UE z 22 czerwca 2022 r. w sprawie C-267/20 Volvo i DAF Trucks www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
